بریده‌هایی از کتاب مغالطه‌های پرکاربرد، ۴۴ ترفند کثیف برای برنده شدن در بحث‌ها

انسان، با ذهنی که دارد، از یک سو می‌تواند از موجواتی که قابلیت‌های کمتری دارند فراتر برود اما، از سوی دیگر، ممکن است آنچنان سقوط کند که با بی‌رحمی و خودفریبی‌اش به نجابت و معصومیت موجودات دیگر توهین کند.

اگر کسی به باوری دلبستگی عاطفی داشته باشد، از نظر او هر اندیشه‌ای یا هر برساخت یا شگرد ذهنی‌ای که به آن باور اعتبار ببخشد موجه است. هر چه باورِ انسان به چیزی شدیدتر باشد، احتمالش کمتر می‌شود که بتوان آن باور را با توسل به دلیل و شاهد از ذهنش بیرون انداخت. ذهن انسان‌ها غالباً نزدیک‌بین، انعطاف‌ناپذیر، و اهل دنباله‌روی است؛ در عین حال،‌ مهارت بالایی در خودفریبی و دلیل‌تراشی دارد. انسان‌ها، بنا بر طبعشان، بسیار خودمحور و جامعه‌محورند، و منفعت‌طلبی‌های ناموجه دارند. هدفشان حقیقت نیست، بلکه دستیابی به سود و مزیت است.

اکثریت غالبِ انسان‌ها باورهایشان را آزادانه برنگزیده‌اند و باورهایشان نتیجۀ شست‌وشوی مغزی و شرطی‌سازیِ اجتماعی است.

شاید درست‌ترین و دقیق‌ترین و سودمندترین تعریف از انسان این باشد که بگوییم «انسان حیوانِ خودفریب است». فریب، نیرنگ‌بازی، سفسطه‌گری، وهم‌زدگی، و دورویی جزو بنیادی‌ترین چیزهایی است که از طبیعت انسان برمی‌آیند؛ مگر آنکه انسان با آموختن و تمرین کردن از این حالت «طبیعی» فاصله بگیرد. اما تحصیلات و سایر عامل‌های اجتماعی، به‌جای آنکه این گرایش‌های طبیعی را کاهش دهند، صرفاً جهتشان را تغییر می‌دهند، آنها را پیچیده‌تر و پوشیده‌تر می‌کنند و به افراد یاد می‌دهند که چگونه این گرایش‌ها را به شکل ماهرانه‌تر و فریبکارانه‌تری جامۀ عمل بپوشانند

اما چاره‌ای نداریم جز اینکه به شیوه‌های بی‌شمار دست به «تعمیم» بزنیم. ما برای صحبت کردن دربارۀ تقریباً هر چیزی که برایمان مهم است از اصطلاح‌های کلی استفاده می‌کنیم: زندگی و مرگ، عشق و نفرت، موفقیت و شکست، جنگ و صلح، و ... . بنابراین، باید مراقب باشیم که برای پیروزی در بحث‌ها به‌راحتی از جملۀ «این تعمیم است» استفاده نکنیم. بعضی افراد هرگاه با سخنی تعمیمی مواجه می‌شوند که مخالف نظر آنهاست، بلافاصله می‌گویند: «این تعمیم است.» و منظورشان این است که آن سخن، به سببِ تعمیم بودنش، به خودی خود ایراد دارد.

بیشتر وقت‌ها، برای رشددادنِ ذهنمان یا یادگیری یک مطلب جدید باید با واژه‌های جدیدی آشنا شویم

«جنگ کار وحشیان است.» ـ ناپلئون

معمولاً از مواجهه با این واقعیت پرهیز می‌کنیم که ما نیز بسیار بسیار شبیه کسانی هستیم که از آنها متنفریم یا می‌ترسیم.

جهان ما جهانی است که رسانه‌های آن، گله‌وار، به دنبال هم حرکت می‌کنند و مردم نیز به دنبال آنها.

ما از آن رو که انسانیم باورهای کاذب داریم و پیش‌داوری‌ها، تصورهای کلیشه‌ای، و برداشت‌های نادرستمان را توجیه کرده یا از آنها دفاع می‌کنیم، اما پذیرش این واقعیت برایمان دردناک است. به همین سبب، ذهن ما راه‌هایی برای گریز از این «درد» پیدا کرده است. روان‌شناسان اسم این «راه» ها را «سازوکارهای دفاعی» گذاشته‌اند. کارِ این سازوکارهای دفاعیْ انکار یا تحریف واقعیت است. ما این سازوکارها را نه به‌صورتِ عمدی و آگاهانه، بلکه به‌صورت برنامه‌ریزی‌نشده و نیمه‌خودآگاهانه مورد استفاده قرار می‌دهیم.