بریده‌هایی از کتاب وضعیت آخر

«مردی که واقعآ علم دارد لغات مشکل زیادی بکار نمی‌برد... لغات مشکل و بزرگ مشکلات بزرگ را حل نمی‌کنند.»

با این ایمان و توافق که همه چیز امکان دارد: ارتباطی از روی فهم، ارتباطی «بالغ ـبالغ». به کمک «بالغ» می‌توانیم به حساب دردها و خوره‌های گذشته برسیم. حرفها و بیانیه‌های سربسته و بدون توضیح هر دری را به روی امید می‌بندد. وقتی عبارات و واژه‌های سربسته و مهر و موم شده‌ای مثل «کمونیستهای خدانشناس» یا «غرب آزاد» یا «درگیریهای توافق‌ناپذیر» را از دور بسوی هم پرتاب می‌کنیم چه راهی و چه امیدی برای تفاهم و صمیمیت می‌تواند باشد؟

مردم همه خود را برای پیشبرد جامعه می‌آرایند... ولی هیچکس پیش نمی‌رود.

لغات مشکل و بزرگ مشکلات بزرگ را حل نمی‌کنند

آیا این درست است؟ حقیقت دارد؟ عملی است؟ مناسبت دارد؟ اصلا من این فکر را از کجا گرفتم؟ چه مدرکی هست؟

انسان موجودی است که زندگی زمان حالش پیوسته تحت تأثیر نیروی آینده ناموجود ولی تواناست. آنچه که وجود ندارد بر آنچه که وجود دارد اثر می‌گذارد.

رویدادهای گذشته در مغز نه تنها جزء به جزء با تصویر و صدا ضبط می‌شوند، بلکه احساس مربوط به آن رویداد نیز ضبط می‌گردد.

منظور کتاب حاضر نه تنها ارائه اطلاعات جدید، بلکه کوشش برای پاسخ به این مسئله است که چرا مردم غالبآ به همان خوبی که طبیعتآ بلدند زندگی نمی‌کنند.

صمیمیت در آنجا امکان‌پذیر است که ترس نیست، و این تفاهم کامل یکدیگر را امکان‌پذیر می‌سازد ــ آنجا که زیبایی را می‌توان از سودمندی جدا دید، آنجا که به تملک درآوردن به‌خاطر داشتن غیر ضروری می‌شود.

یا (۲) «من مدام فکرم روی یک چیز است و از فکرش در نمی‌آیم»، که یعنی او کامپیوترش بااطلاعات ناتمام قبلی یا تصمیمهای به تعویق افتاده تل‌انبار شده.

سامرست موآم، نویسنده انگلیسی می‌گوید: «لحظه‌هایی هست که من به جنبه‌های مختلف روح خودم با شگفتی نگاه می‌کنم. می‌بینم که من واقعآ از چند آدم مختلف ساخته شده‌ام، و آن که در حال حاضر دست بالا را دارد بعد از مدتی عاقبت جای خود را به دیگری می‌دهد. اما کدام یک از اینها من واقعی است؟ تمام آنها یا هیچکدام؟»

قدرت تحرکی که به «بالغ» جان می‌دهد، در دوره‌های آینده زندگی، هنگامی که شخص ناراحتی و مشکلی در پیش دارد، اطمینان‌بخش می‌شود. شخص برای اینکه «فکرش باز شود» می‌رود بیرون و قدم می‌زند. قدم زدن تسکینی برای تشویش و نگرانی است. در جایی ضبط شده که حرکت خوب است، دارای خاصیت دورکننده است، و کمک می‌کند که مسئله را با وضوح بیشتر دید.

شخص برای اینکه «فکرش باز شود» می‌رود بیرون و قدم می‌زند. قدم زدن تسکینی برای تشویش و نگرانی است. در جایی ضبط شده که حرکت خوب است، دارای خاصیت دورکننده است، و کمک می‌کند که مسئله را با وضوح بیشتر دید.

می‌توانیم بگوییم که یک «والد» بررسی نشده ارزش آن را ندارد که شخص زندگی خود را براساس آن بنا کند: زیرا ممکن است صحیح نباشد.

اما اگر هر دو طرف علاقه‌مند بشوند که ازدواجشان به جایی برسد دانش «والدبالغ ـکودک» می‌تواند، مانند ابزاری در دست آنها، باعث شود از اطلاعات کهنه‌ای که «والد» به آنها دیکته می‌کند، و از بازیهای زیادی که در زندگی آنها طرحش ریخته شده است، جدا شوند.

گلاسر عقیده دارد که مسئله اصلی روحی بشر، اخلاقی است. بدین معنی که احساس مسئولیت کردن یکی از لازمه‌های سلامت روحی است.

منظور کتاب حاضر نه تنها ارائه اطلاعات جدید، بلکه کوشش برای پاسخ به این مسئله است که چرا مردم غالبآ به همان خوبی که طبیعتآ بلدند زندگی نمی‌کنند. آنها ممکن است بدانند که متخصصین گفتنیهای زیادی درباره رفتار انسانی در کتابهای خود آورده‌اند، ولی ترجیح می‌دهند که بسازند، یا نذر و نیاز کنند، یا حداکثر به مجلات بنویسند، یا بنشینند و زندگی خود را در کاریکاتورها و شوخیهای مبتذل نظاره کنند.

اینجاست که پدر یا مادر بهتر است از خود سؤال کند: «در چشم فرزندم، من چه جور انسانی هستم؟ ــ نه اینکه من چه جور پدر یا مادری هستم؟ من می‌خواهم او خوشبخت باشد و خوشحال باشد ــ اما آیا در این خانه شادی واقعی هست؟ من می‌خواهم که او قوه خلاقه داشته باشد ــ اما آیا من خودم خلاقیت دارم؟ و کسی را به هیجان می‌آورم ــ یا خودم هیچوقت به هیجان می‌آیم؟ من می‌خواهم او یک چیزی یاد بگیرد ــ اما من خودم این ماه چند کتاب خوانده‌ام؟ ــ امسال چند تا؟ من می‌خواهم او دوستان زیادی داشته باشد ــ اما من خودم چقدر دوستانه و معاشرتی هستم؟ من می‌خواهم که او هدفها و ایدئالهای بزرگ داشته باشد ــ اما خودم دارم؟

برای پدر و مادر نیز این دوره زمان بخصوصی است: آنها احساس می‌کنند فقط یک پدر و مادر خوب بودن کافی نیست، یا والدین بودن تنها وظیفه بزرگسالان در زندگی نیست، بلکه احساس می‌کنند که باید بیشتر بود، باید انسان خوبی بود، و طیف علاقه‌مندیها و خلاقیتهای وسیعتری در زندگی و در این دنیا داشت

نصیحت من به پدران و مادرانی که بچه آنها در مدرسه با مشکلاتی روبرو است فراگرفتن اصول «والدبالغ ـکودک» است، و این که این موضوع را جدی بگیرند و شروع کنند به کنترل رفتار متقابل خود، و درآوردن این رفتار به صورت «بالغ ـبالغ» حتی اگر لازم باشد، از طریق معالجات کلینیکی. آنها همیشه و در هر حال باید یک چیز را در مد نظر بگیرند و آن احساس «غیر خوب» در انسان کوچک است. قاعده کلی این است: هر وقت شک کردید، نوازش کنید. این کار روح ترسان و مضطرب طفل را تسکین می‌دهد، و در ضمن اجازه می‌دهد که «بالغ» او آغاز به درک واقعیتها کند