بریده‌هایی از کتاب وضعیت آخر

تاریخ می‌تواند به ما بگوید چه‌ها گذشته است، ولی نمی‌تواند بگوید که چه باید کرد و چه نمی‌توان کرد. جهان، چرخ فلکی ولنگ و واز و گذران است، و ما درباره این جهان به اندازه کافی اطلاعات نداریم که بتوانیم بگوییم چه اتفاقی نخواهد افتاد

مردم همه بت‌پرست نیستند که ما به راه راست هدایتشان کنیم ــ بلکه اشخاصی هستند که باید به حرفهایشان گوش داد

بهترین راه کمک به بچه‌ها کمک به پدران و مادران است

در اجتماعات امروز نامناسب نیست اگر زنی در مجلس عقد و عروسی دخترش گریه کند. اما نامتعارف این است که چون سکه‌ای از دستش در سوراخ فاضلاب خیابان افتاده بایستد و شیون کند. گریه و شیون هر دو از عوارض احساسهای «کودک» هستند، اما «بالغ» بروز احساسهای خود را فقط در جای مناسب بی‌اشکال می‌داند.

اگر دستورات پدر و مادر همیشه براساس حقیقت و واقعیت باشد بچه نیز توسط «بالغ» خود بتدریج دارای مناعت طبع می‌شود و حس کامل بودن خواهد کرد. آنچه او محک زده و قبول کرده همیشه برایش معتبر خواهد ماند. اطلاعاتی که او از طریق امتحان و تجربه کسب کرده تبدیل به چیزهایی «دائمی» می‌شود که او می‌تواند همیشه به آنها اعتماد داشته باشد. آنچه او استنباط می‌کند و می‌فهمد به کمک آنچه به او یاد داده بودند تقویت و تثبیت می‌شود.

شور دانستن حقیقت غالبآ با جوابهایی که وزن قدرت مطلق دارند خاموش می‌شود. پل تیلیش

شور دانستن حقیقت غالبآ با جوابهایی که وزن قدرت مطلق دارند خاموش می‌شود. پل تیلیش

مسائل دنیا ــ و ما این مسائل را هر روز با تیترهای سیاه درشت در اخبار روزنامه‌ها می‌بینیم ــ مسائل اشخاص هستند. اگر اشخاص بتوانند تغییر کنند، دنیا می‌تواند تغییر کند

من با خود در تعارضم. من عظیمم. من شامل چندینم. والت ویتمن در سراسر تاریخ یک نظریه مکررآ ابراز شده است و آن اینکه انسان دارای طبیعتی چند جنبه است. بیشتر اوقات نظر این بوده است که بشر از دو نیروی متضاد درونی ساخته شده است. این نظریات از دیدگاههای مختلف اساطیری، فلسفی و مذهبی ابراز شده‌اند. اما در هر حال، روحیه انسان همیشه به صورت یک درگیری و تضاد درونی تعریف شده است: تضاد بین خوبی و بدی، بین طبیعت فرومایه و طبیعت عالی، بین انسان درون و انسان برون. سامرست موآم، نویسنده انگلیسی می‌گوید: «لحظه‌هایی هست که من به جنبه‌های مختلف روح خودم با شگفتی نگاه می‌کنم. می‌بینم که من واقعآ از چند آدم مختلف ساخته شده‌ام، و آن که در حال حاضر دست بالا را دارد بعد از مدتی عاقبت جای خود را به دیگری می‌دهد. اما کدام یک از اینها من واقعی است؟ تمام آنها یا هیچکدام؟»

این کتاب حاصل جستجویی است در جهت یافتن جواب برای مردمی که همیشه سؤال می‌کنند و می‌خواهند واقعآ بدانند که مغز و فکر آدمی چگونه کار می‌کند و چرا ما فلان کار را می‌کنیم و بهمان کار را نمی‌کنیم.

برای بچه امن‌تر است که حرف پدر دزدش را قبول و باور کند تا دیده و شنیده چشم و گوش خود را. بنابراین ما با منطق نمی‌توانیم تعصب را از «بالغ» ــ به‌خاطر تعصبی که آنجاست! ــ خارج کنیم. تنها راه خارج کردن تعصب این است که او خودش کشف کند دیگر برایش خطرناک نیست که با پدر و مادرش اختلاف نظر داشته باشد، و بفهمد که او امروز می‌تواند آن اطلاعات را توسط «بالغ» خود تصحیح کند و با واقعیت روز تطبیق دهد. بنابراین در اینجا معالجه می‌تواند از راه جداکردن «والد» و «بالغ» از یکدیگر و برگرداندن مرز واقعی بین آنها صورت پذیرد.

یک روز بعدازظهر، یکی از همکارانم در پارکینگ پزشکان به من گفت: «دکتر، اگر من "خوب" هستم ـ شما "خوب" هستید، پس چرا درِ اتومبیلتان را قفل می‌کنید؟»

اگر هیچگونه «باید» جهانی وجود نداشته باشد، پس هیچ راهی هم وجود ندارد که بتوان گفت دکتر آلبرت شوایتزر از آدلف هیتلر بهتر بود یا نه؟

این که انسانها از لحاظ معیارهای اخلاقی با هم متفاوت‌اند بدان معنی نیست که آنها باید از کوشش برای فهمیدن اینکه چه باید بکنند دست بکشند.

هدف، برای هر یک از افرادی که در گروههای آموزش «والدبالغ ـکودک» شرکت می‌کند ــ خیلی روشن، خلاصه، و آسان بیان شده است: باید «بالغ» شخص را از تأثیر ناراحت کننده «والد» و «کودک» او آزاد کرد ــ این شفای اوست.

«مردم پیش ما نمی‌آیند که یک برچسب لعنتی به پیشانیشان بچسبانیم. بلکه برای گرفتن کمک به نزد ما می‌آیند. مردم را از علائم دردی که دارند می‌شود نجات داد، اما از برچسب مرض، نه!»

کسی که به لذت بردن از بازی «وحشتناک نیست؟» سرگرم است، دوست ندارد حقایق به بازی راه یابند. اگر زنهای همسایه که صبحها می‌آیند و با هم گپ می‌زنند از بحث «شوهرها خیلی نفهم‌اند» لذت می‌برند، از زن همسایه تازه که می‌آید و می‌گوید شوهر من ماه است هیچ خوششان نمی‌آید.

سرنخهای «والد» ـ جسمانی: اخمها و چینهای پیشانی، لبهای درهم فشرده، انگشت سبابه که اشاره می‌کند، سرتکان دادن، نگاه «ترس‌آور»، دستها را بهم زدن، پا به زمین کوبیدن، انگشت روی لبها نهادن، دستها را روی سینه گذاشتن، دستها را بهم مالیدن، صدای نچ نچ یا نظیر آن را با دهان درآوردن، آه کشیدن، و دیگری را نوازش کردن. اینها علائم بسیار معروف «والد» است.

بدین ترتیب ما «بالغ» را جایگاه فعالیت، خانه امید، و محلی می‌بینیم که در آن تغییر ممکن می‌شود.

وقتی «والد» یا «کودک» تسلط پیدا می‌کنند نتیجه همیشه قابل پیش‌بینی است. این از مشخصات «بازیها» است. در بازیها یک نوع مرز ایمنی همیشه به صورتی حفظ می‌شود. ممکن است همیشه عاقبتش دردناک باشد، اما این دردی است که بازیگران تحملش را یاد گرفته‌اند. وقتی «بالغ» بر «رفتار متقابل» تسلط دارد، نتیجه همیشه صددرصد قابل پیش‌بینی نیست. امکان موفقیت وجود دارد، ولی امکان شکست نیز هست. مهمتر از هر چیز، امکان تغییر وجود دارد.