بریده‌هایی از کتاب بیست کهن الگوی پیرنگ

اگر شخصیت‌هایتان چیزی را بگویند که شما دوست دارید، پس در حال شعار دادن هستید. اما اگر شخصیت‌های شما چیزی را بگویند که خودشان می‌خواهند، شما در حال نوشتن یک داستان هستید

همیشه برای حل کردن پیچیدگی‌ها و گرفتاری‌های جهان، می‌خواهیم همه‌چیز را به شکلِ «یا این، یا آن» ساده کنیم. ما جهان را به قطب‌های متضاد تقسیم می‌کنیم، اما تلاش برای تقسیم هر چیزی به دو بخش سیاه و سفید، همیشه فایده ندارد. می‌دانیم که سازوکار جهان به این سادگی‌ها نیست، قسمت بیش‌تر زندگی در بخش خاکستری قرار می‌گیرد. اما طرز فکر ما به‌قدری به قطب‌های متضاد پایبند است که رهایی از آن‌ها ممکن نیست. هر چیزی را این‌گونه در نظر می‌گیریم: خوب یا بد، زشت یا زیبا، روشن یا تاریک، بالا یا پایین، غنی یا فقیر، ضعیف یا قوی، شاد یا غمگین، و قهرمان یا ضدقهرمان. ما جهان را تقسیم‌بندی می‌کنیم تا ساده‌اش کنیم و بهتر بتوانیم آن‌ را بفهمیم. به جای تعداد نامحدودی از حالت‌های مختلف، طوری وانمود می‌کنیم که انگار تنها دو حالت وجود دارد.

این اجازه را به شخصیت فرعی یا ضدقهرمان‌تان ندهید که کنش اصلی نقطه‌ی اوج را شکل بدهد. شخصیت اصلی شما باید فاعل باشد، نه مفعول

انتقام، یک نوع عدالت خودسرانه است که امروز همان قدرتی را دارد که هزار سال پیش نیز داشت.

درس‌های زندگی می‌تواند از خود زندگی، وقتی آن‌ را تجربه می‌کنیم، یا از درون کتاب‌ها سر دربیاورد. خواندن، یک نوع تجربه‌ی نیابتی است و از جهاتی زمانی یک تجربه‌ی معتبر خواهد بود که خود ما واقعاً آن را تجربه کرده باشیم.

اگر ما را زخمی کنی، آیا دچار خون‌ریزی نمی‌شویم؟ اگر ما را قلقلک بدهی، آیا نمی‌خندیم؟ اگر ما را مسموم کنی، آیا نمی‌میریم؟ و اگر به ما ظلم کنی، آیا انتقام نخواهیم گرفت؟ ــ شکسپیر، تاجر ونیزی، پرده‌ی سوم، صحنه‌ی اول

هر کسی تا حدودی دزدی می‌کند. اگر شکسپیر، چاوسر و میلتون در حال حاضر زنده بودند، باید نیمی از عمرشان را در دادگاه‌ها سپری می‌کردند و به بیان منشأ داستان‌های خود می‌پرداختند. (در آن روزگار، سرقت ادبی امر ناپسندی محسوب نمی‌شد، البته به شرطی که نتیجه‌ی آن بهتر از داستان اصلی باشد.) همه‌ی ما منابع خاص خود را داریم و به‌شدت هم به آن‌ها متکی هستیم. پس با اعتماد به نفس ادامه دهید. پیرنگ‌ها در دسترس عموم قرار دارند. به میل و دلخواه خود از آن‌ها استفاده و سوءاستفاده کنید.

هر قطعه‌ی ادبی و هر فیلمی که تا به حال ساخته شده، یک نظام اخلاقی دارد. صرف نظر از این که اثر مورد نظر، هنری یا زشت و زننده است، یک ساختار اخلاقی دارد و برای ما جهانی را ایجاد کرده و باید و نبایدهای آن‌ را بیان می‌کند. داستان، چه مستقیم و چه غیرمستقیم، به ما می‌گوید که باید چطور رفتار کنید و چطور رفتار نکنید، چه چیزی درست است و چه چیزی غلط، چه رفتاری مقبول است و چه رفتاری نامقبول. این نظام اخلاقی تنها در جهانِ این داستان اعتبار دارد.

داستان، مجموعه‌ای از وقایع است که همانند دانه‌های تسبیح به نخ کشیده می‌شوند (اتفاقی رخ می‌دهد و سپس اتفاق دیگری می‌افتد و بعد از آن...) . اما پیرنگ، زنجیره‌ای از روابط علت و معلولی است که به طور پیوسته الگوی رفتار و ماجرای واحدی را خلق می‌کند. پیرنگ، خواننده را در بازی «چرا این‌جوری شد؟» دخیل می‌کند. چیزی که داستان به آن نیاز دارد، کنجکاوی است تا بتوان اتفاق بعدی را تشخیص داد. اما درباره‌ی پیرنگ، لازم است چیزی را که قبلاً اتفاق افتاده به خاطر بیاورید، تا روابط بین اشخاص و اتفاقات را دریابید و بکوشید تا نتیجه را پیش‌بینی کنید.

دانته به‌خوبی از شخصیت انسان آگاهی داشت. این دو گناه از دو عملکرد اساسی انسان‌ها سرچشمه می‌گیرند. خشونت، توان و قدرت و کیفیتی فیزیکی محسوب می‌شود. اما فریبکاری از هوش و زیرکی و توانایی ذهنی برمی‌خیزد. تفاوت بین جسم و ذهن است. اگر نگاه دقیقی به پیرنگ‌ها بیندازیم، متوجه می‌شویم که آن‌ها هم می‌توانند به این دو گروه تقسیم شوند: پیرنگ‌های جسمی و پیرنگ‌های ذهنی. بازنمود مناسبی که بتوان برای این دوگانگی در نظر گرفت، حکایت‌های ایزوپ است. شیر، نماد جهانی قدرت، نشان‌دهنده‌ی توان و نیرو و قدرت بدنی است. هیچ‌کس تا به حال شیر را به عنوان یک موجود باهوش و زیرک تصویر نکرده است. همین که نیرومند است، کافی است. اما از طرف دیگر، روباه، به عنوان موجودی باهوش، زیرک و موذی تصویر می‌شود.