بریده‌هایی از کتاب تاریخ مشروطه ایران

«چنین به‌نظر می‌رسد که اگر وضع مملکت بر گرفتن خراج شرعی بر صدقات لازمه از زکوۀ و غیرها و به‌عبارت اخری اخذالعشر مما ینبت من الارض و طرح جمیع عناوین دیگر و صرف در مصارف اصناف ثمانیه من العاملین و الغارمین و المؤلفه و فی سبیل‌الله الخ بشود به‌شرحی که محتاج به‌ذکر نیست و جنابعالی محض توجه محیط به‌تمام آن می‌شود کارها اصلاح و زاد فی شرف الاسلام و حصل الشرف فوق الشرف و فیه من الفواید الاسلامیه ما لا یخفی اگرچه مناقشات علمیه در دقیق نظر بسیار است و لکن مقصود بعد از وقوع عمل بر وجه لابدیه به‌صحت اسم است و منافع مترتبه بر این اسم و اما طرق دیگر مما علیه ملل الاروبیین فقیه اضمحلال الدین و انحطاط الاسلام و اهله و خوف الوقوع و لو بعد حین فی مفاسد کثیره و بالجمله اگر از اول امر عنوان مجلس عنوان سلطنت جدید بر قوانین شرعیه باشد قائمه اسلام همواره مشید خواهد بود»

روزی در پای منبر سیدجمال واعظ در مسجد میرزا موسی، زنی به‌پاخاسته چنین گفت: «دولت ایران چرا از خارجه قرض می‌کند. مگر ما مرده‌ایم؟! من یک زن رخت‌شوری هستم به‌سهم خود یک تومان می‌دهم. دیگر زن‌ها نیز حاضرند» . از این‌گونه نمایش‌ها بسیار روی می‌داد.

گر مسلمانی همین است که ماها داریم خاک بر سر ما مسلمانان

جنبشی که در زمان ما رخ داده، اگر ما داستان آن را ننویسیم، دیگران چگونه خواهند نوشت؟

ملایان نیز که از هر چیز تازه‌ای می‌رمیدندی

این نه نیک است که به‌رشک، نیکی‌های کسانی را نپذیریم.

یکی از گرفتاری‌های ایرانیان است که پیش‌آمدها را زود فراموش کنند، و ما می‌بینیم دسته‌های انبوهی آن‌زمان‌های تیره گذشته را از یاد برده‌اند، و از آسایشی که امروز می‌دارند خشنودی نمی‌نمایند، و یک چیزی درباید که همیشه روزگار درهم و تیره گذشته را در پیش چشم اینان هویدا گرداند.

عنکبوت ار لانه دارد، آدمی دارد وطن عنکبوت‌آسا تو هم دور وطن تاری بِتَن بهر حفظ لانۀ خود می‌تند تار عنکبوت ز عنکبوتی کم نه‌ای، ای غافل از حفظ وطن عقل کل، مِهر وطن را معنی ایمان شمرد معنی ایمان بود مهر وطن بی‌ریب و ظن

سَرِ شب سَرِ قتل و تاراج داشت سحرگه نه تن سر، نه سر تاج داشت

ناخشنودی فزون‌تر گردیده و کم‌کم رویه تکان و جنبش به‌خود گرفت. پیش از همه تبریز به‌کار برخاست و مردم آگهی‌های کمپانی را که به‌دیوارها چسبانیده بود پاره کردند وبه‌جای آن نوشته‌های شورآمیزی چسبانیدند. امیرنظام گروسی پیشکار مظفرالدین‌میرزا و والی شهر بود، ولیعهد از او خواست که با مردم سخت گیرد و به شورندگان کیفر دهد، امیرنظام نپذیرفته و از کار کناره‌جویی نمود.