بریده‌هایی از کتاب زندگانی شاه عباس اول (نسخه کامل دو جلدی)

بر خلاف پدر و نیاکان خود و بیشتر پادشاهان قدیم ایران، ریش تراشید و به گفته ندیم و منجم مخصوصش جلال‌الدین محمد یزدی، «یکرنگان بلاد نیز در ریش تراشیدن موافقت نمودند» . حتی برخی از حکام ولایات ایران برای خوش‌آمد شاه، تمام مردم، و از آن جمله علما و سادات و «صلحا» را هم به تراشیدن ریش مجبور کردند. همین منجم در تاریخ این ریش‌تراشی گفته است: تراشیدم چو موی ریش از بیخ تراش مویم آمد سال تاریخ ۹۹۷ نُه سال بعد، در روز پنجم ذیقعده سال ۱۰۰۶ نیز فرمان داد که همه مردان ایران ریش بتراشند و «ریش‌تراشی عام شد!»

مردان را بی‌دریغ کشتند و زنان و کودکان را به اسیری گرفتند. گروهی از مردم شهر هرات را نیز به‌عنوان رافضی بودن هلاک کردند.

مرشد قلی‌خان در آغاز سال ۹۹۴ در محل کوه سنگی، از تفرجگاه‌های معروف مشهد، مجلس تاجگذاری ترتیب داد و بار دیگر شاه عباس را بر تخت سلطنت نشاند

و جمیع دکاکین و خانات کاشی‌کار دو طبقه و حمامات ویران شده، اجساد قتیلان تبریزی همچنان در کوچه‌ها و بیوت و بازارها افتاده بود. مجملا شهر نشاط‌انگیز تبریز با آن همه نزاهت و خرمی که داشت ویرانه‌ای به‌نظر درآمده که از مشاهده آن خاطرها مشوش و دماغ سنگین‌دلان پریشان می‌شد. مولانا فروغی تبریزی این بیت را مناسب حال گفته: وقوع کربلا تسکین دردم می‌دهد ورنه دلم در حسرت تبریز ویران‌تر ز تبریز است...

مذهب شیعه در ایران تازگی نداشت. مردم این سرزمین از آغاز قبول دین اسلام، علی‌رغم خلیفه دوم، که فاتح ایران بود و به سبب دشمنی با بنی‌امیه که ایرانیان را حقیر می‌شمردند، بر خاندان علی (ع) به چشم ستایش و محبت و همدردی می‌نگریستند.

ز مشرق تا به مغرب گر امام است علی و آل او ما را تمام است

مورخی که در تألیف تاریخ اختیار قلم را به دست احساسات شخصی یا تعصبات ملی و دینی خویش سپارد، افسانه‌پردازی بیش نیست. به تحریک احساسات شخصی یا ملی تاریخ ساختن و مردم بی‌خبر را به افتخارات دروغین بی‌اساس خوشدل و مغرور گردانیدن، به زیان ملیت و میهن ماست. زیرا ملتی که به افتخارات دیرین خود زیاده از حد حقیقت مغرور باشد، همیشه به گذشته می‌نگرد و به آینده توجه نمی‌کند، و ملتی که در راه پیشرفت به دنبال بنگرد بی‌گمان بر زمین خواهد خورد. به‌علاوه اگر روزی دریافت که برخی از افتخارات ملی و تاریخی‌اش ساخته احساسات و اغراض نویسندگان بوده است، بر تمام افتخارات گذشته میهن خویش بدگمان خواهد شد و غرور ملی او به نفرت و شک و سرافکندگی بدل می‌گردد.

مردم این سرزمین از آغاز قبول دین اسلام، علی‌رغم خلیفه دوم، که فاتح ایران بود و به سبب دشمنی با بنی‌امیه که ایرانیان را حقیر می‌شمردند، بر خاندان علی (ع) به چشم ستایش و محبت و همدردی می‌نگریستند.