بریده‌هایی از کتاب وقتی نیچه گریست

و چه جسارتی در کلام نیچه بود! فکرش را بکن که انسان بگوید امید بزرگ‌ترین مصیبت است! خدا مرده است! حقیقت خطایی است که بدون آن نمی‌توان زیست! که دشمنِ حقیقت نه دروغ، که ایمان است! که آخرین پاداشِ مرده آن است که دیگر نمی‌میرد! یا اینکه هیچ طبیبی نمی‌تواند حق مرگ را از انسانی سلب کند! چه افکار مصیبت‌باری! او برای هریک با نیچه به مناظره پرداخته بود. ولی این مناظره‌ها کاذب بود. در اعماق قلبش می‌دانست نیچه درست می‌گوید.

«امید؟ امید مصیبت آخرین است! در کتابم، انسانی، زیادی انسانی، اشاره کرده‌ام که وقتی جعبهٔ پاندورا باز شد و بلایایی که زئوس در آن گنجانده بود به جهان آدمیان فرار کردند، یکی که از همه ناشناخته‌تر بود در جعبه باقی ماند: این آخرین بلا امید بود. ازآن‌پس انسان این جعبه و امید درونش را به‌اشتباه صندوقچهٔ نیک‌اقبالی می‌داند. ولی ما از یاد برده‌ایم که زئوس آرزو کرده بود آدمی همچنان به آزار خویشتن ادامه دهد. امید بدترین بلاست، زیرا عذاب را طولانی می‌کند.»

ازدواج با حسادت و ایجاد حس مالکیت نسبت به اطرافیان، روح را اسیر می‌کند. هرگز نخواهم گذاشت که چنین عواطفی بر من غلبه کند. دکتر برویر، امیدوارم زمانی برسد که هیچ مرد یا زنی قربانی ضعف و بی‌مایگی آن دیگری نشود.»

«زمانی چنان به یکدیگر نزدیک بودیم که به نظر می‌رسید هیچ‌چیز نمی‌تواند راه بر دوستی و برادری میان ما بربندد. تنها پل کوچکی ما را از هم جدا می‌ساخت. درست زمانی که می‌خواستی از آن عبور کنی، از تو پرسیدم: "آیا می‌خواهی از پل بگذری و به‌سوی من بیایی؟" در همان لحظه، دیگر نمی‌خواستی قدم برداری و وقتی دوباره از تو پرسیدم سکوت کردی. از آن زمان، کوه‌ها و رودهای سیل‌آسا و هر آنچه جدایی می‌افکند و بیگانه می‌سازد، میان ما فاصله انداخت و حتی اگر می‌خواستیم به یکدیگر بپیوندیم، دیگر نمی‌توانستیم. ولی حال که به آن پل کوچک می‌اندیشی، کلمات قاصر است و تو در عجب می‌مانی و زار می‌گریی.»

آشکار کردن خویش بر دیگری پیش‌درآمد خیانت است و خیانت بیزاری می‌آورد.

اگر نتوانیم تنهایی‌مان را در آغوش کشیم، از دیگری به‌عنوان سپری در برابر انزوا سود خواهیم جست.

عبارتی از لوکرتیوس: «هرجا که مرگ باشد، من نیستم. هرجا که من هستم، مرگ نیست. پس چرا نگران باشم؟»

من شیفتهٔ انتخابی‌ام که ما را به بیشتر از آنچه هستیم بدل کند!

انتخاب صحیح و جامع تنها در نور حقیقت شکوفا می‌شود. این است و غیر از این نیست.

«حقیقت، خود مقدس نیست. آنچه مقدس است جستجویی است که برای یافتن حقیقتِ خویش می‌کنیم! آیا کاری مقدس‌تر از خودشناسی سراغ دارید؟

نیچه ادامه داد: «دستیابی به حقیقت از عدم اعتقاد و تردید آغاز می‌شود، نه از میلی کودکانه که کاش این‌طور می‌شد!

«گاهی آموزگاران باید سخت‌گیری کنند. پیام‌های دشوار را باید به مردم داد، زیرا زندگی دشوار است، مردن نیز.»

آخرین پاداش مرده این است که دیگر نمی‌میرد

شاید همهٔ ما هم‌قطارانی رنجوریم، ناتوان از دیدن حقیقت یکدیگر.»

«هیچ همه‌چیز است! برای نیرومند شدن، ابتدا باید ریشه‌هایت را در هیچ فروبری و رویارویی با تنهاترین تنهایی‌ها را بیاموزی.»

ولی هرچه سکوت شب ژرف‌تر، فروافتادن شبنم سنگین‌تر.

چه سهمناک است شنیدن این جمله که تو زندگی‌ای را زیسته‌ای که برایت مقرر شده بوده است! و چه سهمناک است روبه‌رو شدن با مرگ، وقتی هیچگاه آزادی‌ات را، با همهٔ خطرهایی که داشته، طلب نکرده‌ای!»

زندگی جرقه‌ای است میان دو خلأ، تاریکی پیش‌از تولد و تاریکی پس‌از مرگ.»

فردْ آگاهانه به تعیین اهداف زندگی نمی‌پردازد؛ آن‌ها تصادفات تاریخی هستند

داستایفسکی می‌نویسد چیزهایی هستند که نباید گفت، مگر به دوستان؛ چیزهایی هستند که نباید گفت، حتی به دوستان؛ و بالاخره، چیزهایی هستند که نباید حتی به خویش گفت!