بریده‌هایی از کتاب مدیریت زمان: شیوه‌های کاربردی برای بهره‌گیری موثر از وقت‌

طراحی یک چشم‌انداز بلندمدت بسیار ارزشمند است. با تصور آینده و سپس بررسی وضعیت حال در بیشتر موارد می‌توانید کارهایی را که لازم است تا به مقصد خود برسید شناسایی کنید و از اشتباهاتی که ممکن است روی دهد جلوگیری کنید. این تمرین به شما امکان می‌دهد تا اهداف خود را شفاف‌سازی کنید. با این کار به ابزاری ذهنی برای مدیریت بهتر زمان خود دست می‌یابید و در نتیجه کاری که امروز انجام می‌دهید، شما را به سمت ایجاد آینده ایده‌آل پیش خواهد برد.

اگر تصویر روشنی از هدف خود در آینده در ذهن داشته باشید، تصمیم‌گیری در زمان حال برایتان آسان‌تر خواهد شد. به‌ طور کلی چشم‌انداز بلندمدت سبب تسهیل تصمیم‌گیری‌های کوتاه‌مدت می‌شود. شاید شما هم این جمله معروف را شنیده باشید که: «اگر مقصد خود را ندانید، همه راه‌ها شما را به آنجا خواهد رساند!»

شما هم می‌توانید از یک شیوه بسیار مؤثر به این منظور استفاده کنید. ابتدا یک، دو یا سه سال آینده را تصور کنید و وضعیت زندگی خود را به شکلی ایده‌آل در همه زمینه‌ها تجسم کنید. یک تصویر مشخص ذهنی از وضعیت ایده‌آل شغلی خود تصور کنید. تمام جزئیات یک زندگی ایده‌آل فردی و موقعیت ایده‌آل شغلی موجود در این تصویر را مشخص کنید. سپس از خودتان بپرسید آیا فعالیت‌هایی که در حال حاضر دارید می‌تواند شما را به این آینده ایده‌آل برساند یا خیر.

زمانی را به ارزیابی زندگی و فعالیت‌های خود در یک چهارچوب گسترده‌تر زمانی اختصاص دهید. ببینید اکنون در چه جایگاهی هستید و می‌خواهید در پنج سال آینده به چه جایگاهی دست یابید. فعالیت‌هایی را که اکنون به آن مشغولید در نظر بگیرید و ببینید کدام یک از آنها بیشترین تاثیر را بر آینده شما خواهد داشت. این شیوه تفکر به شما امکان می‌دهد تا زمان خود را بسیار بهتر از آنچه حتی در تصور خود دارید مدیریت کنید. گاهی اوقات، تنها یک ایده که در این ژرف‌اندیشی و تامل حاصل می‌شود می‌تواند نتیجه‌ای معادل ماه‌ها و سال‌ها تلاش را برایتان به ارمغان آورد.

من سال‌ها به مطالعه زندگی‌نامه بسیاری از مردان و زنان موفق در حوزه‌های مختلف پرداختم. یکی از ویژگی‌های مشترکی که در همه این زندگی‌نامه‌ها یافتم این بود که تنها با درون‌نگری، ژرف‌اندیشی و بررسی گذشته می‌توان به نتایج بسیار ارزشمند دست یافت. تنها در صورتی می‌توانید به جایگاه‌های بلندی دست یابید که به صورت مرتب وقت بگذارید و در مورد هویت خود، اهداف و نیز بهترین راه برای دستیابی به این اهداف تامل و فکر کنید.

هر روز سی دقیقه یا بیشتر وقت بگذارید تا اهداف، برنامه‌ها و پیشرفتتان را بازبینی کنید. بهترین زمان برای انجام این کار، صبح هنگام و پیش از آغاز کارهای دیگر است. در این زمان به فکرکردن، برنامه‌ریزی و خلق ایده‌های نو بپردازید. همه مدیران برجسته و همه مردان و زنان بسیار کارآمد، هر روز فرصتی را به بررسی کارهایی که قرار است انجام دهند اختصاص می‌دهند. پیش از انجام هر کاری باید در مورد آن مطالعه کرده، اطلاعات به دست آورید و به جنبه‌های مختلف آن فکر کنید.

فصل چهارم: آینده را تصور کنید سپس به حال بازگردید مهم‌ترین و ارزشمندترین کاری که در هر یک از حوزه‌های زندگی شغلی و فردی انجام می‌دهید چیست؟ این کار چیزی نیست جز تفکر! توانایی شما برای فکرکردن به شکلی شفاف و مشخص در مورد کارهایی که انجام می‌دهید و چگونگی انجام آنها می‌تواند تاثیر شگفت‌انگیزی بر نتایج آینده شما داشته باشد. این تاثیر بسیار مهم‌تر از تاثیر دیگر کارهایی است که برای دستیابی به هدفتان به انجام می‌رسانید.

در فرآیند پاسخ‌دهی به این پرسش‌های دشوار، حتماً باید از تفکر آهسته استفاده کرد. پاسخ‌هایی که به این پرسش‌ها می‌دهید می‌تواند سرعت شما برای دستیابی به اهداف، چشم‌انداز و ماموریت‌تان را به‌طور چشمگیری افزایش دهد.

به دنبال راه بهتری باشید پس از این سئوال که «روند پیشرفت چطور است؟» یک پرسش مهم دیگر را نیز مد نظر قرار دهید و آن هم اینکه «آیا راه بهتری هم وجود دارد؟» حقیقت آن است که تقریباً همیشه راهی متفاوت و بهتر برای دستیابی به نتیجه مورد نظر وجود دارد. این راه متفاوت می‌تواند سریع‌تر، کم‌هزینه‌تر و با بازدهی بیشتر باشد. مدت‌ها پیش جمله زیبایی را خواندم که می‌گفت: «در زندگی چیزهایی با اهمیت‌تر از سرعت (بخشیدن به روند آن) هم وجود دارد.» بسیاری از افراد به سختی کار می‌کنند، اما در مسیری اشتباه قرار دارند. آنها هدف مشخصی از تلاش و کوشش خود ندارند و نمی‌دانند که قرار است به کجا برسند، اما در عین حال نمی‌خواهند بپذیرند که در مسیری نادرست حرکت می‌کنند

پیتر دراکر می‌گفت: «پیش فرض‌های نادرست، ریشه همه شکست‌ها است.» چه پیش‌ فرض‌هایی در مورد کار و زندگی خود دارید؟ پیش‌فرض‌های آگاهانه شما چیست؟ پیش فرض‌های ناآگاهانه شما -که معمولاً مورد پرسش و واکاوی هم قرار نمی‌گیرند- چیست؟ جای تاسف است که نتیجه تلاش بسیاری از افراد کوشا، تنها به این دلیل که پیش‌فرض‌های نادرستی دارند به هدر می‌رود.

پس از اینکه هدف مورد نظر و شیوه دستیابی به آن را به‌طور دقیق مشخص کردید، باید به پرسش سوم پاسخ دهید و آن هم اینکه «روند پیشرفت چطور است؟» آیا کاری که انجام می‌دهید سریع‌ترین و کارآمدترین راه برای دستیابی به هدفتان است؟ آیا از میزان پیشرفتتان راضی هستید؟ آیا امور به خوبی جریان دارند یا اینکه با موانع و مشکلات فراوانی در مسیر حرکتتان روبه‌رو می‌شوید؟ فراموش نکنید که حتماً پیش فرض‌هایتان را بازبینی کنید.

شیوه‌های دستیابی به هدف را بررسی کنید پس از اینکه هدفی را که می‌کوشید به آن دست یابید شناسایی کردید، باید به این سئوال پاسخ دهید: «قرار است چگونه به این هدف برسم؟» پاسخ‌دهی به این دو پرسش مهم سبب می‌شود بینشی عمیق‌تر نسبت به مسیر پیش رویتان یافته و به این ترتیب بهتر می‌توانید موقعیت فعلی خود را بررسی کنید و از حضور در مسیر درست به سمت هدف تعیین‌شده مطمئن شوید.

برای شادی و رضایت‌مندی واقعی در زندگی باید برای دستیابی به هدفی بسیار بزرگ تلاش کنید و همین نکته است که سبب تفاوت کار و زندگی شما با دیگران خواهد شد.

استیفن کاوی می‌گوید: «ابتدا نتیجه کار را بررسی کنید.» نتیجه و پیامد نهایی کاری که اشتیاق فراوانی برای انجامش دارید چیست؟ می‌خواهید در پایان روز به چه نتیجه‌ای دست یابید؟ در هنگام بالا رفتن از نردبان موفقیت، دقت کنید که این نردبان را به دیوار درستی تکیه داده باشید. آیا هدفتان از کارکردن، کسب درآمد کافی برای دستیابی به امنیت مالی و احساس شادی است؟ آیا به این دلیل کار می‌کنید که کارتان را دوست دارید یا اینکه حس می‌کنید در مسیر دستیابی به هدفی بسیار مهم قرار دارید؟ اگر به مهم‌ترین هدف خود دست یابید، زندگیتان چه تغییری می‌کند؟ چه چشم‌اندازی را در درازمدت برای خود و فعالیت شغلیتان تصور می‌کنید؟ ماموریت‌تان چیست؟ می‌خواهید چه تغییری در زندگی دیگران ایجاد کنید؟

داستان جالبی در مورد زن و شوهری که قصد داشتند با خودروی خود از سان‌دیه‌گو به لس‌آنجلس بروند نقل شده ‌است. نخستین بار بود که مرد در این جاده رانندگی می‌کرد. او با آخرین سرعت خودروی خود را در آن مسیر می‌راند. در میانه راه همسرش از او پرسید: «عزیزم! شهر فینکس توی مسیر سان‌دیه‌گو به لس‌آنجلسه؟» مرد پاسخ داد: «چطور مگه؟» زن گفت: «آخه الان از کنار یه تابلو رد شدیم که روش نوشته بود داریم به شهر فینکس نزدیک می‌شیم.» مرد گفت: «مهم نیست! مهم اینه که داره بهمون خوش میگذره!» پیش از آنکه پدال گاز زندگیتان را بفشارید، باید اهدافی را که می‌خواهید به آن دست یابید به‌خوبی شناسایی کنید.

پیش از آغاز کار، همه جنبه‌ها را بررسی کنید خیلی اوقات پیش می‌آید که با وجود تلاش و کوشش فراوان برای دستیابی به یک هدف، فرصتی برای تفکر و بررسی هدفی که مد نظر دارید اختصاص نمی‌دهید.

تفکر آهسته نام دارد. در این نوع از تفکر، سریع تصمیم‌گیری نمی‌کنیم و زمان بیشتری را به بررسی همه جنبه‌های موقعیت اختصاص می‌دهیم. کانمن بر این باور است که عدم بهره‌گیری از تفکر آهسته در مواقعی‌که بدان نیاز داریم، دلیل اصلی بسیاری از اشتباهاتی است که در زندگی از ما سر می‌زند. برای اینکه در مدیریت زمان چیره‌دست شویم و روند زندگی را به‌طور کامل در اختیار گیریم، باید به صورت منظم از تفکر آهسته استفاده کنیم. ابتدا این سئوال را از خود بپرسید: «دقیقاً قصد انجام چه کاری را دارم؟»

برای رویارویی مؤثر با موقعیت‌های مختلف زندگی، نیاز به دو نوع متمایز از تفکر داریم. تفکر سریع نوعی از تفکر است که برای رویارویی با کارها، تکالیف، فعالیت‌ها، مشکلات و مسائل کوتاه‌مدت و نه چندان جدی بدان نیاز داریم. در این موارد به‌سرعت و به‌شکلی غریزی پاسخ می‌دهیم. در بیشتر اوقات، تفکر سریع برای انجام فعالیت‌های روزمره کاملاً کاربردی و مناسب است. دومین نوع تفکر که آقای کانمن به آن می‌پردازد،

فصل سوم: چشم‌انداز و ماموریت خود را مد نظر قرار دهید

ناپلئون هیل به این نتیجه رسیده بود که زندگی آن هنگام شکوهمند می‌شود که مهم‌ترین اهداف خود در زندگی را به شکل روشن و مشخصی شناسایی کنیم. مهم‌ترین اهداف شما در زندگی کدامند؟