بریده‌هایی از کتاب میراث کاغذی

برای بهره‌برداری بهتر از مادیات، باید ابتدا ظرف روح را بزرگ کرد و بزرگی روح نیز با میزان ثروت باید هم‌سو باشد.

به خوبی پی برده بودم که وقتی تعصب در مسئله‌ای بیش از حد معمول شود، حرف‌های خوب شنیده نخواهد شد. وقتی فکر و ایده‌ای نو بخواهد بر چنین انسان‌هایی عرضه یا پیشنهاد شود، تعصب را مثل این کرکره‌های نواری قدیمی روی ذهنشان پایین می‌کشند تا مبادا نوری از حرف و کلامی تازه در وجود کهنهٔ آن‌ها رسوخ کند.

«شبی از شب‌ها به تماشا بنشین تیر چالاک شهابی را که در انبانهٔ شب گم گردد. و به یادآر که ما نیز شبی، یا روزی این‌چنین در قدم مرگ فرو می‌اُفتیم»

بی‌وطن‌تر از کسی که توی غربت زندگی می‌کنه اونیه که بعد از مدت‌ها دوباره به وطنش برمی‌گرده. این آدم خیلی غریب و تنهاست. چون تا موقعی که توی غربت زندگی می‌کنه میره توی لاک تنهایی‌هاش و توقعی از محیط اطراف و آدماش نداره؛ ولی وقتی به وطن برمی‌گرده همه‌جا دنبال آدم‌ها و مکان‌ها و حس‌های آشنایی می‌گرده که اکثراً هم قابل پیدا شدن نیستن. این غریبی از صد تا زندگی توی دیار غربت بیشتر پدر درمیاره.

«با بزرگ‌تر از خودت معاشرت کنید؛ حتی اگر حرفی برای گفتن با او نداشته باشید و از مجالست با ابله‌ای پایین‌مرتبه پرهیز کنید؛ حتی اگر دریایی از علم و ادب برای عرضه به او داشته باشید.»

به قول ژان پل سارتر: «ساعت سه برای هرکاری که آدم می‌خواهد انجام دهد یا همیشه خیلی دیر است یا خیلی زود. لحظه‌ای غریب در بعد از ظهر.»

لبی که خنده نداشته باشه شکاف دیواره

جماعتی که با درون پوشالی خود، عیب و حقارت و ناتوانی‌شان را با اتکا بر زوم کردن بر معایب دیگران پُر می‌کنند.

وقتی دید زبان احساس سرم نمی‌شود، سعی کرد که طوری دیگر احساسم را به بازی بگیرد: ـ ببین پسر! منظورم اینه که اگه به‌جای من بودی با این نوشته‌ها چی می‌کردی؟ کجاشو کم و زیاد می‌کردی؟ خواستم بگویم: «من با نوشته‌هایت کاری ندارم. من اگر جای تو بودم می‌فهمیدم در پس قیافهٔ این پسر بی‌تفاوتی که روبرویت نشسته، انسانی خاص و منحصر به فرد قرار دارد که ترا دیوانه‌وار دوست دارد.»

هر حس و حالتی از او مرا به دنیایی متفاوت و ناشناخته می‌برد که میلیون‌ها سال نوری از لحاظ مسافت و بُعد زمان با این فضا و مکان فاصله داشت. او از نظر من متعلق به دورهای دور و ناشناس بود. حال آن دور از لحاظ مسافت در کجا قرار داشت را نمی‌دانم. شاید از لحاظ زمانی به گذشته یا شاید هم آینده‌ای گنگ و نیامده متعلق بود.

با جابجا کردن پنیر و قورت دادن ناشتای یک قورباغه و پرهیز از گوسفند شدن و قول دادن برای پرهیز از بی‌شعوری، چه اتفاق و تحول دائمی در خودم یا دیگران رخ خواهد داد؟ جواب بنده که قطعاً هیچ است.

این رنج و درد است که انسان را اجباراً به سمت و سوی تعالی و رشد سوق می‌دهد و هر از گاهی مرور کردن ذهنی دوران سختی می‌تواند انسان را به درکی عمیق‌تر از رشد خود واقف سازد.

کم‌رنگ شدن تلخی وقایع گذشته و بی‌اهمیت شدنشان با گذر زمان، دلیل بر این نمی‌شود که این دوره‌های تاریک زندگی به باد فراموشی سپرده شوند.

وقایع تلخ بسیاری در طول زندگی بر هر انسانی می‌گذرد که ناخواسته روحش را تراش داده و در تکمیل شخصیات و رفتار او تأثیر می‌گذارد. هرچه دامنهٔ این اتفاقات وسیع‌تر باشد و یا با شدت بیشتری احساسات آدمی را برانگیزد، به‌همان نسبت چراغ‌های بیشتری از آگاهی را در وجودش روشن می‌سازد.

وقایع تلخ بسیاری در طول زندگی بر هر انسانی می‌گذرد که ناخواسته روحش را تراش داده و در تکمیل شخصیات و رفتار او تأثیر می‌گذارد. هرچه دامنهٔ این اتفاقات وسیع‌تر باشد و یا با شدت بیشتری احساسات آدمی را برانگیزد، به‌همان نسبت چراغ‌های بیشتری از آگاهی را در وجودش روشن می‌سازد.

بی‌وطن‌تر از کسی که توی غربت زندگی می‌کنه اونیه که بعد از مدت‌ها دوباره به وطنش برمی‌گرده. این آدم خیلی غریب و تنهاست. چون تا موقعی که توی غربت زندگی می‌کنه میره توی لاک تنهایی‌هاش و توقعی از محیط اطراف و آدماش نداره؛ ولی وقتی به وطن برمی‌گرده همه‌جا دنبال آدم‌ها و مکان‌ها و حس‌های آشنایی می‌گرده که اکثراً هم قابل پیدا شدن نیستن. این غریبی از صد تا زندگی توی دیار غربت بیشتر پدر درمیاره.

می‌دانم اگر یکی از آن به اصطلاح ریش‌سفیدهای عقب‌اُفتادهٔ محله این‌جا بود، این شادمانی نوجوانی را هرزگی می‌دانست و برای آن دخترکان کم سن و سال هم نسخهٔ بدبختی و کودک‌همسری می‌پیچید. سپس با نگاهی عاقل اندر سفیه مثل فیلسوفان عقل‌کل، زیر لب همهٔ آن جمعیت را به باد شماتت می‌گرفت و حماقت خود را عین عقلانیت می‌دانست. تا بوده نگاه عوام همیشه در محیط‌های کوچک و پرت و به دور از فرهنگ همین بوده است.

یک‌جورایی غیرمستقیم می‌خواست از قول و تعهدش عدول کند.

علیمراد مثل چوب دوسر گُهی شده بود.

بعضی وقت‌ها تشخیص فرومایگی زیر لوای زهد و درست‌کاری و انسانیت بروز و شروع به رشد و نمو می‌کند. چنان خود را در قالب نکات مثبت استتار می‌سازد که تشخیصش حتی برای کسی که دچارش شده هم سخت و ناپیدا جلوه می‌کند.