بریده‌هایی از کتاب هنر همه فن حریف شدن در احساسات

وقتی احساسات‌مان را نادیده می‌گیریم یا سرکوب می‌کنیم، برعکس قوی‌تر می‌شوند. احساساتی که خیلی قوی هستند در درون‌مان بزرگ می‌شوند، مثل نیرویی تاریک که عاقبت تمام کارهای‌مان را مسموم می‌کند، چه خوشمان بیاید چه نیاید. احساسات جریحه‌دارشده خودبه‌خود محو نمی‌شوند، خودبه‌خود التیام پیدا نمی‌کنند. اگر احساسات‌مان را ابراز نکنیم، مثل بدهی روی‌هم تلنبار می‌شوند و بالاخره مهلت پرداخت و تسویه‌حساب‌شان سر می‌رسد. منظورم فقط اوقاتی نیست که احساسات ناخوشایند داریم؛ چراکه حتی وقتی همه‌چیز خوب پیش می‌رود هم نمی‌توانیم بفهمیم که دقیقاً چه حسی داریم. به لذت‌بردن از احساس‌مان اکتفا می‌کنیم و درون‌مان را عمیق‌تر کاوش نمی‌کنیم؛ البته که این رفتار اشتباه است.

تصور کنید که چه اتفاقی می‌افتاد اگر دفعهٔ بعد که یکی از آشنایان یا مثلاً قهوه‌چی کافی‌شاپ از شما پرسید «سلام، حال‌تون چطوره؟»، بایستید و پنج دقیقه به این سؤالش پاسخی مفصل و بدون حذفیات و ویرایش بدهید. واقعاً سفرهٔ دل‌تان را باز کنید. تضمین می‌کنم که دفعهٔ بعد چنین سؤالی از شما نخواهد پرسید.

احساسات نوعی اطلاعات هستند شبیه گزارش‌های خبری از درون روان‌مان که پیام‌هایی را راجع به آن‌چه درون هر شخص منحصربه‌فرد، یعنی هر کدام از ما، رخ می‌دهد ارسال می‌کنند. این پیام‌ها در واکنش به رویدادهای مختلف درونی و بیرونی است که تجربه می‌کنیم. ما باید به این اطلاعات دسترسی پیدا کنیم و بفهمیم که این احساسات به ما چه می‌گویند. بدین طریق می‌توانیم آگاهانه‌ترین تصمیمات را بگیریم.

این یعنی باید در برابر بچه‌هایی که در حال پیداکردن خودشان هستند صبوری نشان دهیم.

«هیچ‌چیزی خوب یا بد نیست؛ این تفکر است که باعث می‌شود چنین شود.»

وقتی مردی صدایش را بالا می‌برد، همه ناگهان توجه‌شان جلب می‌شود، اما وقتی زنی صدایش را بالا می‌برد، می‌گویند جیغ‌جیغو یا دیوانه است.

روابط انسانی بی‌نهایت پیچیده هستند، چون ما خودمان بی‌نهایت پیچیده هستیم؛ اما نیروی دخیل در همهٔ این روابط یکی است: نزدیک‌شدن یا فاصله‌گرفتن

وقتی این آدم را می‌بینم، چیزی درونم از شادی می‌رقصد یا از افسردگی پژمرده می‌شود

عصبانیت بیش‌تر از احساس غم باعث خوش‌بین‌شدن آدم‌ها می‌شود، احتمالاً چون افراد عصبانی حس می‌کنند کنترل بیش‌تری بر زندگی‌شان دارند.

احساس ناراحتی است که ما را کمک می‌کند از پس شرایطی دشوار بربیاییم.

خشم گاهی اوقات به نظر بدون محرک است یا توضیح برایش پیدا نمی‌شود؛ اما تقریباً در تمام موارد، واکنشی است در برابر رفتاری که به نظرمان ناعادلانه بوده و ما از نوعی بی‌عدالتی کوچک یا بزرگ رنج برده‌ایم و همین موجب عصبانیت‌مان شده است.

متوجه شدیم که هرگز دست‌مان به بچه‌ها نخواهد رسید مگر این‌که اول معلمانی را پیدا کنیم که متوجه اهمیت مهارت‌های عاطفی باشند. خیلی زود فهمیدیم که اگر افراد رأس هرم، یعنی مدیران نواحی و بازرسان و مدیران مدارس، در این کار از خودشان تعهد نشان دهند، می‌توان کل سیستم‌های مدرسه را متحول کرد. بعد مشخص شد که این مهارت‌ها را باید به‌طور گسترده‌تری به اشتراک گذاشت. ما بزرگ‌سالان هم باید بفهمیم احساسات‌مان چه تأثیری روی خودمان و اطرافیان‌مان دارند

چنین جمله‌ای را همه‌مان شنیدیم: فراموشش کن. آن‌قدر توجهت را روی خودت متمرکز نکن (انگار چنین چیزی امکان‌پذیر است!). آن‌قدر حساس نباش. دیگر وقتش است با آن کنار بیایی. ولی مسئله این‌جاست که وقتی احساسات‌مان را نادیده می‌گیریم یا سرکوب می‌کنیم، برعکس قوی‌تر می‌شوند. احساساتی که خیلی قوی هستند در درون‌مان بزرگ می‌شوند، مثل نیرویی تاریک که عاقبت تمام کارهای‌مان را مسموم می‌کند، چه خوشمان بیاید چه نیاید. احساسات جریحه‌دارشده خودبه‌خود محو نمی‌شوند، خودبه‌خود التیام پیدا نمی‌کنند. اگر احساسات‌مان را ابراز نکنیم، مثل بدهی روی‌هم تلنبار می‌شوند و بالاخره مهلت پرداخت و تسویه‌حساب‌شان سر می‌رسد.

همین سؤال یا چیزی شبیه آن را به‌دفعات در طی روز می‌پرسیم و به همین تعداد دفعات، این سؤال از خودمان پرسیده می‌شود: حالت چطوره؟ اوضاعت چطوره؟ چه احساسی داری؟ آن‌قدر از روی عادتِ مکالمه این سؤال را می‌پرسیم که به‌ندرت حواس‌مان به سؤالی که می‌پرسیم هست و وقتی هم کسی از ما این سؤالات را می‌پرسد، پاسخی از روی عادت به او می‌دهیم.

آیا اصلاً خودم می‌دانم چه احساسی دارم؟ آیا به خودم اجازهٔ پرسیدن این سؤال را داده‌ام؟ آیا تابه‌حال این سؤال را واقعی و خالصانه از شریک زندگی، فرزند یا همکارم پرسیده‌ام؟

دایی ماروین فقط گوش کرد. تمام حرف‌هایم را شنید. دایی اولین کسی بود که روی رفتار بیرونی‌ام تمرکز نداشت؛ شخصیتی بدعنق، منزوی، خیره‌سر، کسی که آدم خوشش نمی‌آید اطرافش باشد. به‌جایش حس کرد که مشکلی وجود دارد؛ یک‌چیز مهمی که هیچ‌کس متوجه آن نشده بود، حتی خودم. دایی ماروین به من اجازهٔ احساس‌کردن داد.

آن‌ها یا علائمی را که از خودم نشان می‌دادم نمی‌دیدند یا آن‌ها را نادیده می‌گرفتند؛ البته خیلی هم جای تعجب نداشت. شاید حس می‌کردند بهتر است زیادی درمورد این‌که در مدرسه و محل چه می‌کنم و اوضاع چطور است سؤالی از من نپرسند. شاید از چیزهایی که ممکن بود پی ببرند می‌ترسیدند؛ می‌ترسیدند که اگر بفهمند، مجبور شوند کاری بکنند.

مشکلات‌مان متفاوت هستند، اما واکنش‌ها یکسان‌اند

سه جنبهٔ مهم یادگیری، یعنی توجه، تمرکز و حافظه، همگی از طریق احساسات کنترل می‌شوند و توسط قوای شناختی کنترلی صورت نمی‌گیرد. پژوهش‌های ایموردینو یانگ نشان می‌دهد که وقتی دانش‌آموزان در روند یادگیری عمیقاً احساس درگیری، مشارکت و پیوند کنند و وقتی آن‌چه می‌آموزند به زندگی خودشان ارتباط داشته و برای‌شان معنادار باشد، همان سیستم‌های مغزی فعال می‌شوند که ما را زنده نگه می‌دارند و بقای‌مان را تضمین می‌کنند. (مثلاً بصل‌النخاع)

بچه‌هایی را که احساسات منفی از خودشان بروز می‌دهند توبیخ و سرزنش می‌کنند، به‌جای این‌که رفتارشان را فریادی برای درخواست کمک تلقی کنند. به این بچه‌ها بی‌توجهی می‌شود، نادیده گرفته می‌شوند یا به‌دلیل بدرفتاری از مدرسه تعلیق می‌شوند، آن هم وقتی که باید با همدلی و توجه بیش‌تر با آن‌ها رفتار شده و برای ایجاد مهارت و شکل‌دهی روابط معنادار به آن‌ها فرصت داده شود.