بریده‌هایی از کتاب هنر همه فن حریف شدن در احساسات

به گذشته که نگاه می‌کنم، متوجه می‌شوم که ناتوانی در ابراز احساسات، دلیل اصلی آسیب‌های دوران کودکی‌ام بوده است

به طرز جالبی، عصبانیت بیش‌تر از احساس غم باعث خوش‌بین‌شدن آدم‌ها می‌شود، احتمالاً چون افراد عصبانی حس می‌کنند کنترل بیش‌تری بر زندگی‌شان دارند.

بیماری عاطفی یعنی اجتناب از واقعیت به هر قیمتی. سلامت عاطفی یعنی روبه‌روشدن با واقعیت به هر قیمتی. «ام. اسکات پِک»

خلاقیت روزمره، توانایی پیداکردن پاسخ‌های جدید وقتی پاسخ‌های قدیمی دیگر جواب نمی‌دهند؛

به بیان ساده، دایرهٔ واژگان احساسی ما به‌طرز فجیعی ناکافی هستند.

یک توضیح احتمالی برای کثرت بیش‌ترِ کلمات توصیف‌کنندهٔ احساسات منفی این است که مغز ما احساسات منفی و مثبت را متفاوت از هم پردازش می‌کند. ما معمولاً به احساسات مثبت‌مان توجهی سطحی می‌کنیم، نیازی به تنظیم و تعدیل‌شان نمی‌بینیم، فقط امیدواریم که بادوام باشند. انرژی ذهنی زیادی را صرف تجزیه‌وتحلیل این‌که چرا حس خوبی داریم نمی‌کنیم.

«بچه‌ها به‌لحاظ عاطفی دیگر کم‌تر خودشان را ابراز می‌کنند، کم‌انرژی‌تر شده‌اند، کم‌تر اهل گفت‌وگو و ابراز کلامی هستند، حس شوخ‌طبعی‌شان کم شده است، کم‌تر تخیل می‌کنند، کم‌تر خلاف عرف عمل می‌کنند، سرزندگی و حرارت‌شان کم‌تر شده است، دیگر حساسیت کم‌تری دارند، کم‌تر چیزهای به‌ظاهر نامربوط را به‌هم ارتباط می‌دهند، کم‌تر چیزها را باهم در می‌آمیزند و کم‌تر پیش می‌آید به مسائل از زاویه‌ای متفاوت نگاه کنند.» چه‌کسی یا چه‌چیزی را می‌توان مقصر دانست، جز والدین و سیستم آموزشی که اغلب تفکرات مبتکرانه را در بچه‌ها خفه کرده

اگر بتوانیم احساسات‌مان، حتی چالش‌برانگیزترین‌شان را شناسایی، ابراز و کنترل کنیم، می‌توانیم از همان عواطف و احساسات برای خلق یک زندگی مثبت و رضایت‌بخش استفاده کنیم.

آن‌چه درون‌مان می‌گذرد حتی برای خودمان هم قلمرویی کشف نشده است، جایی است که کاوش در آن خطرناک است.

چهٔ بااستعدادی که اجازهٔ احساس‌کردن ندارد، از واژگان لازم برای ابراز آن احساسات و توانایی درک‌شان برخوردار نیست، نمی‌تواند احساسات پیچیده‌ای که در روابط دوستانه و در زمینهٔ درسی پیش می‌آیند را مدیریت کند و همین باعث محدودشدن پتانسیلش می‌شود.

پژوهش‌های انجام‌شده در دانشگاه هاروارد نیز به نتایج مشابهی دست یافته‌اند. دانشجویانی که از آن‌ها خواسته شده بود که به استرسِ پیش از امتحان به چشم مسئله‌ای سودمند نگاه کنند، نسبت به گروه شاهد، عملکرد بهتری در امتحانات‌شان نشان دادند. در آزمایشی دیگر، بازنگری دربارهٔ اضطراب و نگریستن به آن به‌عنوان هیجان، باعث بهبود مهارت‌های مذاکره و سخنرانی در جمع شده بود. مطالعاتی که با اندازه‌گیری‌های عملکردی fMRI از فعال‌سازی مغز انجام شدند، به این نتیجه رسیدند که ارزیابی مجدد به‌طرز چشمگیری باعث کاهش فعالیت در آمیگدال، آن بخش از مغز که هنگام تجربهٔ احساسات شدید فعال می‌شود، شده و به‌جای آن موجب تشدید فعالیت در نواحی قشری لوب‌های گیج‌گاهی مغز می‌گردد که موجب می‌شوند واکنش‌های عاطفی‌مان را تعدیل کنیم.

امروزه ده‌ها آزمایش مزایای تنفس با ذهن‌آگاهی را بر عملکرد عاطفی، اجتماعی و شناختی نشان داده‌اند. با گذشت زمان، نه‌تنها واکنش استرسی‌مان را سریع‌تر غیرفعال می‌کنیم، بلکه توانایی‌مان برای متمرکزبودن و بودن در لحظهٔ حال نیز تقویت می‌شود. پژوهش‌ها نشان می‌دهند که تنها پانزده دقیقه تمرین روزانهٔ تنفس بدین شکل، می‌تواند تأثیر مثبتی بر سازگاری و هماهنگی بیش‌تر با خانواده و دوستان، واکنش‌پذیری عاطفی، توجه، حافظه، عملکرد سیستم ایمنی، فشارخون بالا، آسم، ناهماهنگی سیستم عصبی خودمختار و سلامت روان‌مان بگذارد.

معمولاً فقط درمورد احساسات منفی‌مان صحبت می‌کنیم، اما چرا از احساس خاطرجمعی یا سُرورمان صحبت نکنیم؟ اگر هرگز این احساسات را قدر ندانیم و تصدیق نکنیم، ممکن است حس کنیم که اصلاً در زندگی تجربه‌شان نکرده‌ایم. همین‌طور اگر به لحظات مثبت‌مان وقت و فکر اختصاص دهیم، شاید راه‌هایی برای طولانی کردن‌شان پیدا کنیم.

احساساتی که خیلی قوی هستند در درون‌مان بزرگ می‌شوند، مثل نیرویی تاریک که عاقبت تمام کارهای‌مان را مسموم می‌کند، چه خوشمان بیاید چه نیاید. احساسات جریحه‌دارشده خودبه‌خود محو نمی‌شوند، خودبه‌خود التیام پیدا نمی‌کنند. اگر احساسات‌مان را ابراز نکنیم، مثل بدهی روی‌هم تلنبار می‌شوند و بالاخره مهلت پرداخت و تسویه‌حساب‌شان سر می‌رسد.

نام‌گذاری دقیق احساسات باعث افزایش خودآگاهی شده و کمک می‌کند احساسات را به شیوه‌ای بهتر منتقل کنیم و در نتیجه از سوءتفاهم در تعاملات اجتماعی بکاهیم.

حتی می‌توانیم درمورد هیجانات هم هیجاناتی داشته باشیم. به این هیجانات، فراهیجان می‌گوییم. من ممکن است از سخنرانی بترسم و از ترسیدنم خجالت بکشم. یا این‌که مورد قلدری قرار بگیرم و احساس قربانی‌بودن کنم و از خودم خجالت بکشم که اجازه می‌دهم به من زورگویی کنند.

خلاقیت ما ارتباط تنگاتنگی با وضع عاطفی‌مان دارد؛ حتی اگر این ارتباط چندان واضح و آشکار نباشد.

بیماری عاطفی یعنی اجتناب از واقعیت به هر قیمتی. سلامت عاطفی یعنی روبه‌روشدن با واقعیت به هر قیمتی. «ام. اسکات پِک»

هرچه مدت زمان بیش‌تری را صرف ارتباط برقرارکردن ازطریق وسایل الکترونیکی کنیم، کم‌تر ارتباط چهره‌به‌چهره و حتی صوتی داریم و در نتیجه کم‌تر می‌توانیم برای خواندن نشانه‌های غیرکلامی تمرین کنیم.

وقتی احساسات‌مان را نادیده می‌گیریم یا سرکوب می‌کنیم، برعکس قوی‌تر می‌شوند. احساساتی که خیلی قوی هستند در درون‌مان بزرگ می‌شوند، مثل نیرویی تاریک که عاقبت تمام کارهای‌مان را مسموم می‌کند، چه خوشمان بیاید چه نیاید. احساسات جریحه‌دارشده خودبه‌خود محو نمی‌شوند، خودبه‌خود التیام پیدا نمی‌کنند. اگر احساسات‌مان را ابراز نکنیم، مثل بدهی روی‌هم تلنبار می‌شوند و بالاخره مهلت پرداخت و تسویه‌حساب‌شان سر می‌رسد. منظورم فقط اوقاتی نیست که احساسات ناخوشایند داریم؛ چراکه حتی وقتی همه‌چیز خوب پیش می‌رود هم نمی‌توانیم بفهمیم که دقیقاً چه حسی داریم. به لذت‌بردن از احساس‌مان اکتفا می‌کنیم و درون‌مان را عمیق‌تر کاوش نمی‌کنیم؛ البته که این رفتار اشتباه است.