بریده‌هایی از کتاب زن و چالش های جامعه

اگر خدا شما را بر کسی مسلط کرد، بر او رحم کنید.

درمورد خواستگاری در احادیث آمده است: «هر وقت کسی آمد که از لحاظ اخلاق و تدین مورد پسند شما بود، دخترتان را به ازدواج او درآورید وگرنه شر و فساد زمین را فرامی‌گیرد.»

فاطمهٔ جوان می‌خواهد در جهاد پدرش شرکت جوید. از این رو، مخلصانه درصدد برمی‌آید تا کمبود عاطفی پدر را که از دست دادن پدر و مادرش در دوران کودکی موجب آن شده بود، پُر کند؛ کمبودی که پیامبر (ص)‌ را می‌آزرد و بر دل نازک و مشتاق محبت و شیفتهٔ عاطفهٔ او پدیدار می‌گردید. پیامبر (ص)‌ برای تحقق رسالت سنگین خویش و نیز در رویارویی با محیط پرشقاوت خود، به مهربانی‌ها و ملاطفت‌های مادرانه بسیار نیاز داشت. آن حضرت این‌همه را در وجود فاطمه (س) پیدا می‌کرد. در تاریخ تنها نشان اندکی از این حالت‌های مادرانهٔ فاطمه ثبت شده است. اما همین چند مورد اندک به‌خوبی بیانگر موفقیت حضرت فاطمه بود که توانست پدر خود محمد (ص) را از جنبهٔ عاطفی غنی سازد و بدون شک او را برای به دوش کشیدن بار بزرگ رسالت خویش یاری کرد.

نه تسلیم شدن در برابر مُد و نه عقب‌نشینی در برابر چالش‌های تبلیغاتی و تجاری جهانی.

زن‌ها نپندارند که کار آنان در خانه، خدمت به شوهر و کلفتی کردن برای اوست، هرگز! بلکه برای خداست. این عمل عبادت است. شوهر باید بداند که ارتباط با همسرش واجب و عبادتی مقدس است.

پیامبر (ص)‌ برای تحقق رسالت سنگین خویش و نیز در رویارویی با محیط پرشقاوت خود، به مهربانی‌ها و ملاطفت‌های مادرانه بسیار نیاز داشت. آن حضرت این‌همه را در وجود فاطمه (س) پیدا می‌کرد.

گاهی از ورم پاهایش رنج می‌برد، زیرا بسیار به نماز می‌ایستاد و به شب‌زنده‌داری می‌پرداخت. به‌راستی آیا فاطمه (س) در تمام زندگی‌اش از محراب عبادت بیرون آمد؟ آیا حیات او جز سجود پیوسته در برابر پروردگارش بود؟ وی خدا را در خانه،‌ با شوهرداری و تربیت فرزندان،‌ عبادت می‌کرد، زیرا مسجد زن خانه‌اش است. در خدمات اجتماعی که ایفا می‌کرد از خدا فرمان می‌برد و با خدمت به خلق خدا، که عیال اویند، پروردگار را عبادت می‌کرد. همواره این نکته را در نظر داشت که محبوب‌ترین کس نزد خدا کسی است که از او به عیال خداوند فایدهٔ بیشتری برسد. او در همدردی با فقرا و دردمندان و رنج‌کشیدگان، به همراه خانواده‌اش، خدای را می‌پرستید.

این تقلیل و تضییع عمر زن است. هر زنی چند سال ممکن است زیبایی و جذابیت داشته باشد؟ پانزده سال، بیست سال و یا چند سال کمتر یا بیشتر بر حسب تفاوت‌های جسمی. اما قبل و بعد از این مدت، هیچ قیمتی ندارد. این جامعه فریب‌کار است. تا وقتی که زن زیبا و جوان است، او را تحویل می‌گیرند و با تعظیم و احترام او را در قله می‌نشانند و روزنامه‌ها و مجلات را از عکس‌هایش پر می‌کنند، اما به محض اینکه زیبایی و جذابیت خود را از دست داد، به دست فراموشی سپرده می‌شود و احدی سراغش را نمی‌گیرد؛ دیگر کسی او را دعوت نمی‌کند؛ کسی به او احترام نمی‌گذارد؛ کسی در اتوبوس یا سینما صندلی‌اش را به او نمی‌دهد؛ بعد از ده بیست سال جوانی، دیگر عمرش تمام می‌شود و می‌میرد. این توطئه‌ای بر ضد زن است و تقلیل عمر اوست.

نقش قاضی: وقتی بچه‌ها در خانه با هم دعوا و مشاجره می‌کنند، بلافاصله برای داوری پیش مادر می‌روند. این می‌گوید: مادر، او به من چنان گفت. آن یکی می‌گوید: او به من چنین گفت. در اینجا مادر باید به حق قضاوت کند، والّا اگر بخواهد از پسر یا دختر یا کوچک‌تر و یا بزرگ‌تر طرف‌داری کند، کودک عقده‌ای بار خواهد آمد و میل به باطل و ظلم و جانب‌داری از یک طرف، در او تبدیل به عادت خواهد شد. مادر باید صریح باشد و به اصطلاح ما جانب حق را بگیرد تا بتواند کودک خود را به عدالت و صمیمیت و رفتار مناسب عادت بدهد.

کودکی که بر پایهٔ ایمان تربیت شود، به‌سختی گمراه می‌شود. اما کودکی که در دست خدمتکاران و به‌دور از توجه و محبت مادر بزرگ می‌شود، کودکی که پدر و مادرش توجه نمی‌کنند که نباید پیش چشم او مرتکب گناه و معصیت شوند و با مجالس و شب‌نشینی‌های پر از گناهشان، جوی فاسد برای او می‌سازند، کودکی که پدر و مادرش با بی‌رحمی تمام پیش چشم او با یکدیگر دعوا و مشاجره و فحاشی می‌کنند، از چنین کودکی نمی‌توان انتظار خیر داشت، برای اینکه این کودک در سایهٔ گناه و انحراف بزرگ شده است.

زن مایهٔ آرامش انسان است و به تعبیر قرآن کریم، لباس انسان است «وَجَعَلَ مِنْهَا زَوْجَهَا لِیسْکُنَ إِلَیهَا.»

بدون شک رسانه‌هایی که کودکان به آن جذب می‌شوند و از نظر فکری آن‌ها را تغذیه می‌کنند، می‌توانند نقشی شبیه نقش مادر و آموزگار ایفا کنند.

بسیاری از جوانان ما به وسیلهٔ ابزارهای فریبنده و پول‌های هنگفت دزدیده می‌شوند تا نقشِ سازندگانِ جامعه‌ای جدید در اروپا و آمریکا را ایفا کنند، زیرا جوانانِ خودشان احساس مسئولیت‌پذیری را از دست داده‌اند و این مسئله امر روشنی است.

ممکن نیست انسان به‌یک‌باره از بی‌مسئولیتی مطلق به مسئولیت‌پذیری تمام‌عیار برسد.

تلاش نیازمند تحمل سختی‌هاست، به‌خصوص در حین تحول و تغییر، به‌خصوص زمان رویارویی با محافظه‌کاران و سنتی‌ها.

مؤمن به خدا در خلال کار خود به کمال خود به مثابهٔ هدف نهایی می‌نگرد. بنابراین، کار او درحقیقت حرکت تکاملی اوست به سوی غایتی بالاتر. هدف این انسان از کار به دست آوردن مزدی نیست که جامعه به او می‌پردازد. این مزد وظیفهٔ جامعه در قبال اوست نه قیمت عمل و کار او.

فاطمه (س) هشت سال با علی (ع) زندگی کرد. زندگی خوب این دو زبانزد همگان شد و به صورت نمونه‌ای اعلا درآمد.

حمورابی، قانون‌گذار معروف کلدانی یا بابلی می‌گوید: زن تابع مرد است و در امور خود هیچ استقلالی ندارد، و چنانچه از فرمان‌های شوهرش سرپیچی کند، شوهر می‌تواند او را از خانه بیرون کند و یا با زن دیگری ازدواج کند و اگر زن مرتکب اسراف شود، شوهر می‌تواند پیش حاکم از او شکایت برد و بعد از آن، او را در آب غرق کند. قانون یونان که مهد فیلسوفان بزرگ است، می‌گوید: زن چیزی است که وجود آن در زندگی ضروری است، ولی شوهر باید با احتیاط با او رفتار کند؛ اگر کار خوبی انجام داد، از او تشکر نکند و اگر مرتکب گناهی شد، او را تأدیب و شکنجه کند.

در آیین کنفوسیوس و کیش بودایی که در میان زردپوستان ژاپن و چین رواج دارد، زن از ارزش کم‌تری برخوردار است و سرسپردگی زن در مقابل مرد بیشتر از سایر ادیان است. مثلاً کنفوسیوس، این عالم بزرگ اخلاق، در تعالیم خود بحثی مطرح می‌کند و از باب مثال می‌گوید: وقتی زنت در را برای تو باز کرد، یک سیلی به او بزن، فراموش نکن که اگر تو علت این کار را نمی‌دانی، او می‌داند. بودا می‌گوید: زن حق ندارد شوهرش را عصبانی کند، حتی اگر شوهرش به او خیانت کرده باشد. اگر زن بعد از طلاق یا مرگ شوهرش دوباره ازدواج کند، از بهشت محروم می‌شود.

قانون یونان که مهد فیلسوفان بزرگ است، می‌گوید: زن چیزی است که وجود آن در زندگی ضروری است، ولی شوهر باید با احتیاط با او رفتار کند؛ اگر کار خوبی انجام داد، از او تشکر نکند و اگر مرتکب گناهی شد، او را تأدیب و شکنجه کند.