بریده‌هایی از کتاب مزاج شناسی

علائم  غلبه دم (گرم و تر) ۱- سرخی صورت ۲- سرخی پشت پلک ۳- خارش بدن مخصوصا در ناحیه حجامت ۴- جوش و دمل ۵- احساس خواب آلودگی و زیاد خوابیدن ۶- سنگینی خواب ۷- خمیازه کشیدن زیاد

صورت ناشتا (بهمراه کندر نر نیز توصیه شده است) ۷- هفته ای یکبار کوتاه کردن ناخنها ۸- روغن زیتون ۹- کشمش و مویز ۱۰-  مرکب یک از داروهای ترکیبی در طب اسلامی ۱۱- افتیمون که اصلی ترین درمان سوداست (مهم) ۱۲- داروی معجزه آسای شافیه ۱۱ ماهه ۱۳- استفاده از نوره اسلامی بصورت مداوم ۱۴- خوردن مویز قرمز هسته دار ۲۱ عدد بصورت ناشتا. ۱۵- داروی مفرح و تقویت عصب طب اسلامی

درمان  غلبه سودا (طبع سرد و خشک): یکی از مهمترین علل شکر سفید حاصل از چغندر قند (اکثر شکرهای امروزی) ۱- عدم استفاده از شکر و قند سفید ۲- استفاده از ملین همچون سنای مکی ۳- مصرف مداوم بادمجان (حتما حداقل هفته ای دوبار) سرخ شده با روغن زیتون، آب پز، در خورش ۴- استفراغ عمدی دو هفته یک بار – از استفراغ غیر عمدی نیز جلوگیری نکنید ۵- زیاد حجامت و فصد کردن (با توصیه طبیب) ۶- مصرف یک قاشق مرباخوری عسل طبیعی به

عملی و ناامیدی ۱۲- پیدایش خال‌ها، نقطه‌ها و دانه‌های سیاه و قهوه‌ای در بدن ۱۳- نفخ شکم ۱۴- گرفتگی عضلات شاخص ترین علامت: یبوست نکته ۱: سودا اغلب در سنین ۴۰ تا ۶۰ مشهود است. نکته ۲: نمود بیشتر در فصل پاییز درمان  غلبه سودا (طبع سرد و خشک): یکی از مهمترین علل شکر سفید حاصل از چغندر قند (اکثر شکرهای امروزی)

۳- ماهی کبابی (دقت شود در غلبه همزمان سودا با صفرا که رایج است استفاده نشود) ۴- داروی سرد کننده طب اسلامی

در صورت صفرای بالا (کلافه شدن در تابستان، عصبی و داغ شدن و احساس خستگی): ۱- تحرک کمتر ۲- خوردن خیار بصورت ناشتا در تابستان (خیار کاملا رسیده و بزرگ)

روغنی) خصوصا بعد از حجامت (دقت شود در غلبه همزمان سودا با صفرا که رایج است استفاده نشود) ۱۳- نوشیدن آب سرد (ماء البارد) (نه آب یخ) – دمای آب چاه یا آب کوزه و نه سردتر ۱۴- استفاده از مسهل ۱۵- مصرف ماست (بهمراه زنیان مصرف شود) ۱۶- مصرف میوه های آب دار مانند هندوانه + نمک طبیعی ۱۷- مصرف ترشیجات مانند دوغ ترش ۱۸- داروی ترکیبی  صفرابر طب اسلامی (اهلیلج) – داروی تقویت عصب ۱۹- خنک نگه داشتن بدن ۲۰-  دیدن کسی که دوستش دارد.

۲- مصرف روزانه مواد سرد و تر و ملین. ۳- سنای مکی (مراجعه به انواع دارو در طب شیعی –  سنای مکی) ۴-  سویق عدس (بصورت ناشتا-مهم) (دقت شود در غلبه همزمان سودا با صفرا که رایج است استفاده نشود) ۵- خوردن سه قاشق غذاخوری مخلوط سویق گندم و جو بصورت ناشتا و خشک. ۶- روغن زیتون ۷- خوردن مویز قرمز هسته دار ۲۱ عدد بصورت ناشتا. ۸- خوردن یک قاشق مربا خوری عسل بصورت ناشتا (بهمراه کندر نر نیز توصیه شده است) ۹- افطار با آب ولرم ۱۰- مصرف سرکه طبیعی (خصوصا بعد از غذا کمی رکه انگور طبیعی)

۱۱- مصرف آلوی سیاه تازه (در مصرف زیاده روی نشود؛ مصرف زیاد باعث التهاب مفصل میشود) ۱۲- مصرف ماهی تازه (به صورت بریان وکبابی نه

مصرف روزانه مواد سرد و تر و ملین. ۳- سنای مکی (مراجعه به انواع دارو در طب شیعی –  سنای مکی) ۴-  سویق عدس (بصورت ناشتا-مهم) (دقت شود در غلبه همزمان سودا با صفرا که رایج است استفاده نشود) ۵- خوردن سه قاشق غذاخوری مخلوط سویق گندم و جو بصورت ناشتا و خشک. ۶- روغن زیتون ۷- خوردن مویز قرمز هسته دار ۲۱ عدد بصورت ناشتا. ۸- خوردن یک قاشق مربا خوری عسل بصورت ناشتا (بهمراه کندر نر نیز توصیه شده است) ۹- افطار با آب ولرم ۱۰- مصرف سرکه طبیعی (خصوصا بعد از غذا کمی رکه انگور طبیعی)

۲- مصرف روزانه مواد سرد و تر و ملین. ۳- سنای مکی (مراجعه به انواع دارو در طب شیعی –  سنای مکی) ۴-  سویق عدس (بصورت ناشتا-مهم) (دقت شود در غلبه همزمان سودا با صفرا که رایج است استفاده نشود) ۵- خوردن سه قاشق غذاخوری مخلوط سویق گندم و جو بصورت ناشتا و خشک. ۶- روغن زیتون ۷- خوردن مویز قرمز هسته دار ۲۱ عدد بصورت ناشتا. ۸- خوردن یک قاشق مربا خوری عسل بصورت ناشتا (بهمراه کندر نر نیز توصیه شده است) ۹- افطار با آب ولرم ۱۰- مصرف سرکه طبیعی (خصوصا بعد از غذا کمی رکه انگور طبیعی)

 شاخص ترین علامت: گر گرفتگی و بیقراری نکته ۱: صفرا اغلب در سنین ۱۵ تا ۳۵ مشهود است. نکته ۲: نمود بیشتر در فصل تابستان. درمان  غلبه صفراء (طبع گرم و خشک) ۱- مداومت بر خوردن سبزی خرفه (سبزی حضرت زهرا س) -مهمترین درمان-

۱۱- در اول شب نمی توانند بخوابند لذا دیر به خواب رفته و صبح هم دیر از خواب بیدار شده و خواب آلود هستند. ۱۲- گرمای درونی (بدنش سرد است اما درون آتش است) ۱۳- وسوسه های قلبی (مثلا حرص اینکه چرا دیگران فلان چیز را دارا هستن ولی من ندارم) ۱۴- غضب، انجام کارهای سفیهانه،  سبک عقلی، روحیه تکبر و نافرمانی و عجله ۱۵- لذت بردن از نسیم خنک و هوای سرد (باد کولر در تابستان) ۱۶- احساس سوزن سوزن شدن در سطح پوست

علائم  غلبه صفراء (گرم و خشک) ۱- عصبانی شدن سریع و فروکش کردن آن به سرعت و زود جوش بودن ۲- گر گرفتگی (داغ شدن یکباره داخل بدن) ۳- زیاد تشنه شدن و احساس عطش ۴- رطوبت زیاد در بدن که نشانه آن عرق زیاد یا آبریزش از دهان است (چون بدن گرم و خشک است انسان عطش می کند و آب زیاد مصرف می کند لذا عرق زیاد است و آب دهان هم زیاد می شود) ۵- زردی صورت ۶- زردی سفیدی چشم ۷- حدیث نفس و درگیر بودن در ذهن خود و با خود حرف زدن ۸- لج بازی و نافرمانی ۹- احساس خستگی و کوفتگی ۱۰- ریزش مو در جوانی

۴- کاسنی >>-خواص کاسنی، گیاه بهشتی ۵- بادمجان (خوردن بصورت مداوم خصوصا سرخ کرده آن با روغن زیتون اصل) نکته ۱: گیاه پنیرک شباهت زیادی به بنفشه دارد اما خواص آن را نداشته و ضرر دارد. نکته ۲: موارد فوق برای تمام بیماری ها مفید است چون باعث تعدیل مزاج ها میشود. نکته ۳: علت ضرر امروزه مصرف بادمجان، نوع روغن آن است وگرنه خود بادمجان هیچگونه ضرری ندارد (به مبحث  بادمجان مراجعه شود). نحوه مصرف: –  کاسنی در فصلش به همراه سبزی های دیگر میتوان مصرف کرد و در غیر فصلش، میتوان قبلا خشک کرده و پودرش را شب ها یک قاشق میل کرد یا در آش و سوپ ریخته شود.

 تعدیل طبایع بدن موارد زیر باعث تعدیل طبایع می شود و برای هر چهار طبع مفید است ۱- انار سورانی (نوعی انار سورانی که درشمال بغداد یافت میشود). ۲- خرما برنی (نوعی خرمای نارس پخته) >> خرما و خواص آن از منظر طب اسلامی ۳- بنفشه و روغن بنفشه  ->> حواص عالی روغن

شدن میشود (تواضع و افتادگی بیش از اندازه و در همه حالات بعلت رطوبت بیش از اندازه است). نکته ۱: در صورتی که تعادل مزاج واقع شود، در جاییکه باید قاطع باشد، قاطع میشود، در جاییکه باید نرم باشد، نرم میشود و در عین مصمم بودن با تدبیر، بردباری، حلم و عقل کار میکند. نکته ۲: بدن بر پایهٔ طبایع چهارگانه بنا نهاده شده است که مالکان بدن هستند. نکته ۳: تمام طبایع با همدیگر کارآیی دارند و هیچکدام بدون دیگری کارایی ندارد.

 تعدیل طبایع چهارگانه – صحت و سلامتی بدن بر تعادل طبایع چهارگانه، زمانی که هر کدام بمیزان یک چهارم باشند، واقع شده است. – افزایش (یا کاهش) هر کدام از طبایع، یعنی غلبهٔ آن که دارای علائم مشخصی است، باعث بیماری میگردد. برخی بیماری هایی که براساس افزایش هر طبع بر شخض عارض میشود: – افزایش گرمی بدن سبب عصبانیت میشود، و غلبهٔ آن باعث انجام کارهای سفیهانه و بیهوده میشود که یکی از آنها بیش فعالی است. – افزایش سردی بدن سبب بی خیالی میشود (این فرد عجله و شتاب نمیکند و عصبانی نمیشود) و در صورت غلبه سردی باعث حماقت و خل شدن و انجام کارهای مشکوک، مکث و تردید در کارها میشود. – افزایش خشکی بدن سبب قساوت میشود. – افزایش رطوبت بدن باعث نرمخویی تا حد خوار

مزاج و حالت روانی توجه حالت های روانی در تشخیص مزاج کمک کننده است. معمولا افراد گرم مزاج زود عصبانی و برانگیخته می شوند، به نظر دیگران در مورد خودشان توجه نمی کنند، با جرات و جسارت کارهای جدید را شروع می کنند، زیاد حرف می زنند، سرعت و روانی کلام زیادی دارند و صدایشان بلند است اما در افراد سردمزاج برعکس این حالت ها مشاهده می شود. افرادی که مزاجشان گرم و تر است، معمولا شجاع، جسور و خونگرم هستند. رطوبتی که همراه با گرما می شود، باعث می شود بتوانند راحت با دیگران ارتباط برقرار کنند. افراد سردمزاج اما کم سخن و پراحتیاط هستند و تأنی در کلام دارند. آنها می توانند آرام و بدون عجله کارها را انجام دهند.

در مواجهه با تشخیص طبع غالب فریب سردی یا گرمی موضعی را نخوریم بلکه بهترین مارکر و بهترین راه برای تشخیص سردی از گرمی, همان پوشیدن و نپوشیدن دائمی لباس و در درجه بعدی احساس گر گرفتگی افراد و در درجه سوم وجود حساسیت پوستی به خوراکی های گرم مزاج در نزد آنان است. پر مسلم است که فرد سرد مزاج دوش آب سرد نمی تواند بگیرد ولی فرد گرم مزاج خصوصا صفراوی مزاج این توانایی ها را دارد.