بریده‌هایی از کتاب کاووشی در معنویت های نوظهور

پائولوکوئلیو از اعتیاد شدیدش به موادمخدر، ناهنجاری جنسی، سابقه چند بار بستری شدن در تیمارستان و تحمل شوک برقی و ازدواج‌های ناموفق پرده برمی‌دارد و نجات خود از بحران‌های اخلاقی و روانی را در سایه مشاوره، مدی‌تیشن و تمرین می‌داند.

مکاشفه با کرامت تفاوت دارد؛ مکاشفه (خلسه) حالتی است که در بیداری یا بین خواب و بیداری اتفاق می‌افتد. در این حالت، انسان می‌تواند چیزهایی را که دیگران نمی‌بینند، مشاهده کند.

روان‌شناسی «تقویت منفی» خوانده می‌شود؛ یعنی «از کار انداختن ضد». مثال معروف آن، ایجاد ترس نسبت به جهنم برای دعوت به بهشت است که مخاطب از ترس عذاب جهنم به بهشت توجه کند.

وی از این نکته غفلت ورزیده که آدم از بدو خلقت و قبل از تمرد شیطان، از دو جنبه ملکوتی و مادی برخوردار بود. به عبارت دیگر، اگر شیطان هم نبود، باز انسان شهوت و غرایز حیوانی داشت. بنابراین، این‌طور نیست که امیال نفسانی انسان منحصر به وساوس شیطان باشد.

اول اینکه، آیا مکاشفه و کرامت حقیقت دارد؟ دوم اینکه، اگر حقیقت دارد، پیام آن برای انجام‌دهنده چیست؟ پاسخ پرسش اول این است که به گواهی بزرگان معرفت، مکاشفه و کرامت واقعیت دارد و بارها اتفاق افتاده است. در پاسخ به پرسش دوم، مطلبی اساسی و راهگشا ذکر می‌شود و آن اینکه، از مدعیان دروغین که بگذریم، اعمالی چون ارتباط با ارواح، تسخیر جن، تله‌پاتی و طی‌الارض، هیچ‌کدام به‌خودی‌خود دلیل بر حقانیت فاعل آن نیست

در بینش اسلامی، خدای متعال محور عالم است. به‌جای اینکه خدای منزه از خطا مجبور باشد خود را بر خواسته‌های انسان منطبق نماید، انسان خطاکار و تابع هوا و هوس باید برای رسیدن به کمالات، خویشتن را با دستورات خداوند سازگار کند.

در مرام شیطان‌پرستی همه‌چیز در یک امر خلاصه می‌شود و آن هم ایده «خودخدایی» انسان است. تمام چیزهایی که در کتاب انجیل شیطانی مورد حمله انتوان لاوی قرار می‌گیرد، به این علت است که با این ایده ناسازگار است؛ بنابراین، تمام مفاهیم مقدس باید محو شوند تا انسان بتواند خدایی کند و همه‌چیز را به خدمت خود گیرد. لاوی می‌خواهد انسان را از قید بندگی همه‌چیز، حتی خدا رها کند و او را نه‌فقط در مقام سروری کائنات، بلکه در جایگاه خدایی بنشاند. از نگاه لاوی، انسان نباید به کمتر از خدایی قانع شود؛ البته خدایی بر همه‌چیز جز هوای نفس و امیال شهوانی. پس سلطان هستی، انسان است و سلطان انسان، امیال و لذات او.

استدلال وی برای معنوی کردن صنعت، تجارت و عالم ماده چنین است: جهان مادی، جهان خداست و شما در این جهان، جزئی از وجود خدا هستید. اگر شما آزادی و راحتی را در زندگی تجربه کنید، آنگاه ماهیت درست معنوی خود را درک خواهید کرد.

راهکارهای عملی دیگر همچون استفاده از موادمخدر و توهم‌زا نیز در شیطان‌گرایی تجویز، و حتی راهکاری چون خودکشی که نهایی‌ترین روش فرار از ترس‌ها و اوهام و نجات از آشفتگی‌هاست، تأیید می‌شود.

«انسانِ فعلیت‌یافته، شیطانی بزرگ است.»