کتاب مستطاب آشپزی
معرفی کتاب مستطاب آشپزی
کتاب مستطاب آشپزی یکی از کتاب‌های مطرح در زمینه شناخت پیشینه و ابزار و آموزش آشپزی به حساب می‌آید. نجف دریابندری این کتاب را توسط نشر کارنامه به چاپ رسانده است. فهمیه راستکار، همسر دریابندری نیز در نوشتن این کتاب با او همکاری داشته است.
درباره کتاب مستطاب آشپزی اثر نجف دیابندری
ضمن عنوان اصلی کتاب مستطاب آشپزی، بر جلدش نوشته شده است «از سیر تا پیاز آشپزی» و همین عنوان از جنبه‌ای متفاوت می‌تواند به شناخت درست ما از کتاب کمک کند. نخست آنکه استفاده از عبارت کنایی «از سیر تا پیاز» در عنوان یک کتاب آشپزی، باعث ایجاد دومعنایی و طنز می‌شود و دقیقا در بخش‌های مختلف این اثر شاهد هستیم که نویسنده با زبانی شیرین و طنز‌آمیز به بیان مطالب می‌پردازد. نکته‌ی دوم این است که نیوسنده تلاش کرده تا تقریبا تمام نکاتی را که درباره آشپزی باید گفته شود، ثبت کند.
معمولا در بیشتر کتاب‌های آشپزی به بیان دستور پخت غذاهای مختلف اکتفا می‌شود اما کتاب مستطاب آشپزی گذشته از بیان شیوه پخت، به بیان مکاتب آشپزی در طول تاریخ و بررسی ریشه‌‌ای این مکاتب پرداخته است و به نوعی از بررسی آشپزی به‌عنوان پدیده‌ای انسانی و فرهنگی غافل نشده است. نجف ردیابندری در این کتاب حتی به نکات حاشیه‌ای آشپزی مثل چگونگی یخ‌زدایی، انواع ادویه، بومی‌سازی غذاهای دیگر ملل، نوع استفاده از ابزار آشپزی و دسته‌بندی انواع غذاها نیز پرداخته است. همین موضوع باعث شده است که کتاب مذکور فراتر از یک کتاب آشپزی و به‌عنوان یک فرهنگ‌نامه و کتاب مرجع در زمینه آشپزی و گونه‌های مختلف آن شناخته شود.
قلم روان نجف دریابندری و بیان شفاف او باعث شده است که کتاب مستطاب آشپزی مخاطبین زیادی پیدا کند و تاکنون بیش از سی بار تجدید چاپ شود. نکته جالب درباره این اثر آن است که نویسنده، بیش از آنکه یک آشپز حرفهای باشد، یک مترجم و نویسنده مطرح در زمینه ادبیات داستانی و مکاتب فکری و فلسفی به حساب می‌آید. همین موضوع باعث شده است که این کتاب برخلاف دیگر کتاب‌های آشپزی، متنی جذاب و خواندنی داشته باشد. کمیته ملی ثبت میراث ناملموس، در مردادماه ۱۳۹۶، دریابندری را به خاطر نوشتن این کتاب ارزشمند، به‌عنوان گنجینه زنده بشری در بخش میراث خوراکی معرفی کرد. محبوبیت این کتاب در حدی زیاد است که سامان گلریز، آشپز شناخته‌شده‌ی ایرانی، بارها اعلام کرده است که همواره چیزهای زیادی از این کتاب فراگرفته و از آن به‌عنوان یک مرجع استفاده می‌کند.
خواندن و خرید کتاب مستطاب آشپزی را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟
همان‌طور که گفته شد کتاب مستطاب آشپزی ب‌صورت خاص در مورد تاریخچه و ریشه آشپزی و دستور پخت غذاهای مختلف است و میتوان گفت تمامی علاقه‌مندان به آشپزی می‌توانند از خواندن آن بهره ببرند. نکته جالب آن است که طبق تایید بسیاری از منتقدان، علاوه‌بر افرادی که آشپزی را به‌صورت حرفهای دنبال می‌کنند، افراد مبتدی نیز می‌توانند بدون هیچ ابهام و مشکلی از این کتاب برای افزایش مهارت خود در آشپزی استفاده کنند. سبک خاص نگارشی و استفاده از تکنیک‌های نوشتاری، این کتاب را از کسل‌کنندگی‌ای که بسیاری از کتاب‌های آشپزی به آن دچار هستند کاملا دور کرده است و به آن جذابیتی ویژه بخشیده است.
چرا باید مستطاب آشپزی را بخوانیم؟
کتاب مستطاب آشپزی به واسطه دقت در انجام تحقیقات پیرامون انواع مکاتب آشپزی و بررسی آنها، اطلاعات دقیق و جامعی در مورد آشپزی به مخاطب می‌دهد. این موضوع باعث می‌شود که بیش از پیش به ساختار و گونه‌های مختلف آشپزی و غذا تسلط پیدا کنیم. علاوه‌بر آن، در این کتاب به نکات کاربردی لازم در آشپزی مانند نحوه استفاده از ابزار، ترکیب ادویه‌ها و استفاده از پیمانه‌ها پرداخته شده است که از موارد بسیار مهم در یادگیری مهارت آشپزی هستند.
گذشته از مواردی که بیان شد، مستطاب آشپزی در زمینه دستور پخت انواع غذاها نیز تا حدود زیادی کامل و دقیق است و خواندن این کتاب می‌تواند کمک زیادی به مخاطبین علاقه‌مند به آشپزی بکند.
کتاب مستطاب آشپزی چند جلد دارد؟
این کتاب در دو جلد نوشته شده است. مولف در جلد نخست این کتاب به بررسی مکاتب اصلی آشپزی و سیر تاریخی آن پرداخته و مباحث جانبی آشپزی را به نگارش درآورده است. در جلد دوم نیز دستور پخت انواع مختلف غذاها، دسرها و نوشیدنی‌ها را به شکلی مفصل و تقریبا کامل بیان کرده است.
درباره نجف دریابندری
نجف دریابندری، نویسنده و مترجم مطرح ایرانی، در سال ۱۳۰۸ در شهر آبادان به دنیا آمد و تحصیلات خود را تا سوم دبیرستان در همین شهر ادامه داد. او پس از این مقطع ترک تحصیل کرد و تصمیم گرفت که برای خود کاری دست‌وپا کند. حضور کارمندان انگلیسی شرکت نفت در آبادان و تعامل با آنها، نجف دریابندری را به زبان انگلیسی علاقه‌مند کرد و او به‌صورت خودآموز شروع به فراگیری زبان نمود و رفته‌رفته تصمیم گرفت که به عرصه ترجمه بپردازد.
نخستین اثر او، ترجمه کتاب «وداع با اسلحه» نوشته‌ی ارنست همینگوی بود که اتفاقا بسیار نیز در میان اهالی کتاب مورد توجه قرار گرفت. دریابندری، دو سال پس از اولین اثرش، به دلیل ارتباط با حزب توده، دستگیر و راهی زندان شد و چهار سال از عمر خود را در زندان سپری کرد و در آنجا به دو مقوله آشپزی و فلسفه علاقه بسیاری پیدا کرد. او پس از رهایی از زندان به کارهای مختلفی مشغول شد و در حدود ۱۷سال سردبیری انتشارات فرانکلین را به‌عهده داشت. دریابندری رفته‌رفته، به واسطه ترجمه‌های باکیفیتش به یکی از مطرح‌ترین مترجم‌های ایران تبدیل شد. دریافت جایزه «تورنتون وایدلر» از دانشگاه کلمبیا برای ترجمه آثار آمریکایی، خود می‌تواند به‌خوبی نشانگر قدرت و کیفیت دریابندری در ترجمه باشد. از مهم‌ترین آثار ترجمه‌شده توسط او میتوان به این موارد اشاره داشت:
- «وداع با اسلحه»، «پیرمرد و دریا» و «برف‌های کلیمانجارو» نوشته ارنست همینگوی
- «تاریخ فلسفه غرب» و «عرفان و منطق» نوشته برتاند راسل
- «یک گل سرخ برای امیلی» و «گوربه گور» نوشته ویلیام فاکنر
«پیامبر و دیوانه» نوشته جبران خلیل جبران
-«تاریخ سینما» تالیف آرتور نایت
- «در انتظار گودو» اثر ساموئل بکت
نجف دریابندری سرانجام در سال ۱۳۹۹، در ۹۰سالگی و در اثر بیماری طولانی‌مدت، چشم از جهان فرو بست.
نسخهٔ الکترونیکی این کتاب هنوز به طاقچه نیامده.