بریده‌هایی از کتاب مدیریت استعداد

یکی از مهم‌ترین ویژگی‌هایی که بازی در دنیای واقعی فراهم می‌کند رشد تفکر فضایی است، بازی با وسایل واقعی، لمس اشیا و حرکت در بین سطوح مختلف درک سه بعدی از جهان برای کودکان نو پا فراهم می‌کند. تفکر فضایی در تمام دوران رشد ذهنی یکی از مهم‌ترین مولفه‌های درک و فهم و هوش به شمار می‌رود.

نظریه هوش‌های چندگانه به‌ویژه در زمینه‌هایی به غیر از هوش‌های کلامی و منطقی_ ریاضی دیدگاه طراحان و برنامه‌ریزان درسی کمک می‌کند. با این وصف، به هوش دیداری_ فضایی به عنوان یکی از ابعاد حاشیه‌ای برنامه‌های درسی نظام آموزش وپرورش ایران کم‌تر توجه شده و در عمل فرصت‌ها و تجربه‌های یادگیری بسیار اندکی نیز برای رشد و پرورش به مورد اجرا گذاشته می‌شود. حال آنکه به استناد نظریه هوش‌های چندگانه می‌توان به طراحی و تدوین مجموعه‌ای متنوع از فعالیت‌ها و تجربه‌های یادگیری در این زمینه اقدام کرد. دانش‌آموزانی که هوش دیداری_فضایی قوی دارند، از دوربین عکاسی و فیلمبرداری برای یادگیری استفاده می‌کنند و از معماهای دیداری لذت می‌برند. درواقع این افراد موضوعاتی را مجسم می‌کنند که هوش کلامی آن را توصیف می‌کند. برای آموزش این افراد نیازمند فراهم آوردن هر نوع سر نخ دیداری هستیم، تعدادی از این سرنخ‌ها عبارتند از: تصویر، نمودار، اسلاید، نگاره، داستان‌سرایی تخیلی، استعاره تصویری،

به نظر هریس «هوش» و «انگیزش» پیش‌بینی‌کننده موفقیت تحصیلی در افراد است. هوش‌های چندگانه درانتخاب رشته تحصیلی افراد نقشی اثرگذار دارد. طبق تحقیقات صورت گرفته دانش‌آموزانی که هوش ریاضی_ منطقی و هوش زبانی_کلامی دارند از موفقیت تحصیلی بیش‌تری نسبت به دانش‌آموزان دیگر برخوردارند لذا؛ نظام آموزشی باید متناسب با پرورش هر یک ازهوش‌ها، دانش‌آموزان را آموزش بدهند به‌عنوان مثال: درحال حاضر محتوای آموزشی وکتب درسی برای پرورش هوش منطقی_ ریاضی و هوش کلامی از وضعیت مناسبی برخوردار است اما به سایر هوش‌ها توجهی نمی‌شود.

بهترین زمان برای شناخت هوش کلامی _ زبانی زنگ ادبیات است، چرا که این افراد بهترین میل را به روان‌خوانی اشعار غزلیات، دوبیتی‌ها و... دارند.

والدین و مربیان پیش دبستانی بهتر است در نظر داشته باشند که هر نوع محرک کلامی و غیرکلامی آموزشی در محیط تربیتی کودک می‌تواند جنبه‌های گوناگون رشد از جمله رشد زبان را متاثر سازد.

از این رو به مربیان پیش‌دبستانی توصیه می‌شود با توجه به سن حساس نونهالان، محیط فیزیکی و جو روانی کلاس خود را با ارائه محرک‌های کلامی موثر غنا بخشند و دو بعد اساسی رشد کودکان را تا حد مطلوب ارتقا بخشند.

هوش کلامی و رشد زبان رابطه مثبت و معنادار دارند و میان بیشتر مولفه‌های این دو متغیر روابط قبلی و معنادار وجود دارد. می‌توان انتظار داشت که هر چه فرد در رشد زبان و مولفه‌های آن مانند تحلیل واجی، تولید کلمه، درک دستوری، واژگان شفاهی و... پیشرفته‌تر باشد، از هوش کلامی بالاتری برخوردار است.

هوش کلامی و رشد زبان رابطه مثبت و معنادار دارند و میان بیشتر مولفه‌های این دو متغیر روابط قبلی و معنادار وجود دارد. می‌توان انتظار داشت که هر چه فرد در رشد زبان و مولفه‌های آن مانند تحلیل واجی، تولید کلمه، درک دستوری، واژگان شفاهی و... پیشرفته‌تر باشد، از هوش کلامی بالاتری برخوردار است.

داشتن انگیزه و خلاقیت باعث آغاز و ادامه فعالیت می‌شود و یادگیری را بهبود می‌بخشد و سنگ زیر بنای موفقیت تحصیلی محسوب می‌شود.

در سال‌های اخیر رویکرد روانشناسی مثبت با شعار توجه به استعدادها توانمندی های انسان مورد توجه پژوهشگران حوزه‌های مختلف روانشناسی قرارگرفته است. می‌توان خلاقیت را در همه افراد با درجات هوشی گوناگون در افراد آموزش داد. این آموزش باید به ویژه از سنین بسیار پایین شروع شود. شناسایی و هدایت استعدادها از اهمیت بالایی برخوردار است. با کشف قابلیت‌های افراد و تقویت این استعدادها می‌توان خلاقیت را نهادینه کرد. استعدادیابی خلاقیت، بوسیله آزمون‌هایی سنجیده می‌شود اما راه آسان آن تمرکز والدین و مربیان به علایق کودک و محصولات فکری و عملی او، بدین‌گونه که در موضوع خاص میزان توجه، احاطه به جزئیات، ارائه راهکارهایی که همسالان او شاید نتوانند بروز دهند، پاسخ‌ها و توضیحاتی که به آن موضوع می‌دهد. نشان از تمرکز کودک برآن مسأله دارد. همچنین استعدادهای دانش‌آموزان زمانی شکوفا خواهد شد که به تفاوت‌های فردی آنان و هوش، توجه کافی معطوف شود. داشتن انگیزه و خلاقیت باعث

انواع هوش‌های چندگانه گاردنر شامل: هوش کلامی- زبانی، هوش منطقی- ریاضی، هوش بدنی- جنبشی، هوش موسیقایی، هوش درون‌فردی، هوش برون‌فردی، هوش بصری- فضایی، هوش طبیعت‌گرا می‌باشد. حال در این قسمت به تعریف هرکدام از این انواع هوش می‌پردازیم.

وی معتقد است که انسان‌ها نه تنها فقط در یک یا دونوع از هوش، بلکه از انواع هوش برخوردارند، همانطورکه همه انسان‌ها در عین حال که دارای چهره می‌باشند، صورت‌های متفاوتی دارند، از لحاظ هوش نیز دارای تفاوت‌هایی هستند.

هواردگاردنر، استاد تعلیم وتربیت داشگاه هاوارد، در سال ۱۹۸۳ درکتابی به عنوان چارچوب‌های ذهن: نظریه‌های هوش چندگانه مفهوم سنتی هوش را که معتقد بود هوش یک هستی منفرد و ثابت را که معمولا با بهره هوشی اندازه گیری می‌شد به چالش کشید.

دسامبر ۱۹۹۴، روزنامه وال استریت جورنال بیانیه‌ای را که توسط ۵۲ دانشمند از کشورهای مختلف تدوین شده بود، چاپ کرد. در این سند، ۲۵ نکته اساسی در مورد هوش بیان شده بود و همچنین در بیانیه ۵۲ دانشمند از جمله در مورد مفهوم هوش آمده است: هوش یک دانش فرهنگ‌نامه‌ای ساده، یک توانایی تحصیلی خاص یا مهارت تست زنی نیست، بلکه عبارت است از توانایی عمومی ذهن که انسان را قادر به استدلال، برنامه ریزی، مشگل گشایی و یادگیری از تجارب صورت گرفته می‌کند. هوش منعکس‌کننده یک ظرفیت گسترده و عمیق درک محیط شخص یعنی آگاهی و درک پدیده‌ها و اشیا یا تصویر کردن ذهنی آن‌چه باید صورت گیرد، است.

آلفرد بینه روان‌شناس فرانسوی و مبدع اولین آزمون هوش، هوش را اینگونه تعریف کرد که هوش با توانایی در قضاوت، ادراک و استدلال برابر است، دیوید وکسلر، روان‌شناس آمریکایی هوش را مجوعه یا کل قابلیت فرد برای فعالیت هدفمند، تفکر منطقی و برخورد کارآمد با محیط تعریف کرد. لوئیس ترمن روان شناس آمریکایی استاندارد کننده آزمون‌های هوش در ایالت متحده، هوش را ظرفیت فرد در تفکر انتزاعی تعریف کرده است. ژان پیاژه روان‌شناس فرانسوی، هوش را نوعی فعالیت زیستی به حساب می‌آورد که ایجاد و گسترش ساخت‌های ذهنی و در نتیجه، تعامل ثمر بخش‌تر بین فرد و محیط را امکان پذیر می‌سازد.

پیدا کرده است، دو تعریف برجسته‌تر مدیریت استعداد عبارت است از: ۱. پدیدآوردن محیطی مناسب که در آن محیط، هم فکری و همکاری با دیگران به منظور شکل دادن به فرآیندی کارساز امکان‌پذیر می‌گردد و همچنین با استفاده بهینه از منابع مالی و انسانی، برای عرضه خدمات یا کالاهای قابل رقابت، جهت جلب رضایت متقاضیان و با پرهیز از بروز هر گونه عواقب نامطلوب اقدام می‌گردد. ۲. کارکردن با منابع انسانی، مالی و فیزیکی جهت دستیابی به اهداف سازمان از طریق برنامه‌ریزی و سازماندهی، رهبری و کنترل عملیات.

مدیریت استعداد در لغت به معنای کارگردان وکارگردانی می‌باشد. در این صورت مدیریت استعداد شامل هر نوع کارگردانی، در هر سطحی می‌شود و مفاهیم دیگری مانند رهبری و هدایت را نیز در بر می‌گیرد. از مدیریت استعداد تعاریف برنامه‌ریزی، سازماندهی، کارگزینی، هدایت و رهبری، کنترل و تعاریف متعددی ارائه شده است اما با توجه به تحولات اخیر و نظر به اینکه توجه به اخلاقیات و منابع انسانی در مدیریت استعداد امروز جایگاه خاص

با توجه به فرهنگ، مدیریت استعداد به شناسایی، تلقین و استفاده مجموعه‌ای از مهارت‌ها و توانایی‌های کارکنان در جهت منافع سازمان اشاره دارد.

آنچه مسلم است این است که "فضا" در کیفیت آموزش و پرورش و بروز استعداد نقش بسیار مهمی ایفا می‌کند. اما ساخت وسازهای معماری مختص به این امر، بسیار کم رنگ است. کودکان نیازمند محیط‌هایی هستند که آنان را مخاطب قرار دهد و به چالش وا دارد. این محیط‌ها علاوه بر جذابیت، باید کودکان را به مشارکت نیز فرا خوانند. نکته مهم دیگر این است که محیط‌های معماری علاوه بر ایجاد تجربه‌های خوشایند برای کودکان می‌توانند در جهت پرورش استعداد کودکان موثر باشند. اکثر دبستان‌ها و مهدکودک‌های ایران در فضاهای فاقد طراحی مناسب و یا در فضاهایی با کاربری غیرآموزشی تأسیس می‌گردند

تعاریف مختلف از مدیریت استعداد از آنجا که پرورش استعداد باید از کودکی انجام گیرد تا درآینده افراد خلاقی برای جامعه باشند، باید عواملی که در افزایش استعداد کودکان موثر است را بررسی کرد و در جهت تحقق آن گام برداشت. استعداد یک نیروی ذاتی است که در همه افراد وجود دارد و راه‌های بی‌شماری برای پرورش آن وجود دارد.