بریده‌هایی از کتاب مدیریت استعداد

استعداد یک کیفیت مطلوب در تمام انسان‌ها است. واژه "استعداد" هزاران سال قدمت دارد و واژه‌شناسان شناسایی کرده‌اند که چگونه این واژه به میزان زیادی با زمان، مردم و محل تفاوت دارد. به‌عنوان مثال، اولین تعریف فرهنگ از "استعداد" به "یک گروه وزنی" اشاره دارد که توسط آشوریان، بابلی‌ها، یونانیان، رومی‌ها و دیگر مردم باستان مورد استفاده قرار می‌گرفته است. واژه استعداد از طریق انجیل به انگلیسی وارد شد. در قرن سیزدهم واژه استعداد به گرایشی یا خلق‌وخوی و در قرن پانزدهم، استعداد مربوط به گنج، ثروت، استعداد ذهنی و توانایی طبیعی است. استعداد در قرن هفدهم مربوط به توانایی طبیعی یا قابلیت‌ها و استعدادهای گوناگون (دستورهای ذهنی یک نظم برتر، قدرت ذهنی یا توانایی‌های ذهنی) بوده و در قرن نوزدهم، استعداد به‌عنوان تجسم استعداد و توانایی در نظر گرفته شده است.

مهمترین اصل در مدیریت استعداد این است که مدیران سازمان دارای سبک مربیگری باشند و اگر مدیران سازمان دارای این سبک باشند، استعدادهای سازمان می‌توانند راه‌حل‌های خود را بیابند، مهارت‌های خود را توسعه دهند، رفتارهایشان را اصلاح کرده تغییر دهند، نگرش‌هایشان را متحول سازند، به گنجینه و درایت خود دست پیدا کنند

مدیریت استعداد، مدیریت استراتژیک جریان استعداد در یک سازمان است. هدف و مقصود آن تضمین عرضه مطلوبی از استعدادها به منظور انطباق افراد مناسب با مشاغل مناسب در زمان مناسب بر مبنای اهداف استراتژیک سازمان است

۵. شوخ طبعی خود را حفظ کنید و بیش از حد خشک و جدی نباشید در بعضی مواقع اجازه دهید کودک برنده باشد. ۶. هیچ وقت به عنوان تنبیه ژتون‌های کودک را از او نگیرید وقتی یک ژتون بدست آورد دیگر این ژتون مال اوست و نمی‌توانید از او پس بگیرید برای کار اشتباهش یک پیامد دیگر در نظر بگیرید. ۷. بر طرف کردن نیازهای اساسی و رعایت حقوق طبیعی کودک را به عنوان جایزه در نظر نگیرید در بعضی از خانواده ها قصه خوانی در شب جز حقوق کودک به حساب می‌آید امتیاز یک چیز اختیاری و خاص است که می‌توان آن را بدست آورد (بانکی، ۱۳۹۸).

در مورد پاداش ها چند نکته را مدنظر قرار دهید: ۱. هر چند کودک می‌تواند پاداش خود را تعیین‌کند اما این والدین هستند که تعیین می‌کنند به ازای چه چیزی به او پاداش دهند والدین هستند که تعیین می‌کنند چه مقدار از چه کاری چه میزان پاداش می‌گیرد. ۲. هر سیستم پاداش باید ۲ هفته یک‌بار بازبینی شود اگر این‌کار انجام نشود کودک خسته شده و دیگر کارآمد نیست. ۳. پاداش‌های طبیعی بیش‌ترین قدرت را دارند مثلا اگر ساعت ۷ لباس پوشیده از اتاقت بیرون بیای وقت داری شیر گرم بخوری. ۴. گاهی نمی‌توان پاداش‌ها را بلافاصله ارائه داد مثلا زمانی که کودک می‌خواهد به رستوران برود در این موارد باید یک سیستم امتیازی باشد تا بدانیم که کودک کاری انجام داده که باید پاداش بگیرد.

اصول مربیگری: اصول مربی‌گری عبارت است از: ۱. برابری؛ همکاری بین دونفر به صورت برابر (بین مربی و فراگیر). ۲. انتخاب؛ چه و چگونه باید یاد بگیریم. ۳. رای و نظر؛ در این همکاری هر نقطه نظری ارزشمند است. ۴. گفتگو؛ در این همکاری هیچکس غالب نیست و هر دو متعهد به اکتشاف و گفت‌وگو هستند. ۵. انعکاس و بازخورد؛ معلمان در این فرایند ابتدا دعوت می‌شوند درباره ایده‌ها فکرکنند قبل از اینکه آنها را انتخاب کنند. ۶. عمل پس از بازخورد و انعکاس کمک به معلم برای به‌کارگیری ایده‌ها در کلاس درس است. ۷. هردو (مربی و فراگیر) از یک‌دیگر سود می‌برند.

مربی‌گری ابزاری قوی برای حمایت از یادگیری و توسعه فراگیران، معلمان و مدیران آموزشی و موسسات آموزشی دارد. مربی‌گری رویکردهای متنوعی دارد از جمله: مربی‌گری رفتاری، تمرکز بر حل مسئله، مربی‌گری شناختی، مربی‌گری آموزشی و مربی‌گری اجرایی. تمرکز همه آنها بر روی سه عملکرد آموزشی یعنی معلم، دانش‌آموز و رهبران مدارس است.

مربی‌گری آموزشی: مربی‌گری آموزشی رویکردی خاص برای توسعه حرفه‌ای معلمان است. مربی‌گری آموزشی کارگاهی فراگیر است که متمرکز بر چهار ناحیه است: مدیریت کلاس، برنامه‌ریزی محتوا (شامل کمک به معلمان برای خلق برنامه‌هایی با استاندارد طبیعی، ادراک و کاربرد اهداف به سوی نقشه یادگیری)، آموزش (شامل روش‌های مشارکتی برای کیفیت آموزشی و تمریناتی برای حمایت از انواع متفاوت یادگیری، تمریناتی شامل پرسش‌های موثر، ابزارهای تفکر، داستان‌ها، یادگیری مشارکتی، یادگیری مبتنی بر پروژه و غیره) و سنجش یادگیری. از آنجایی که مدارس و دانشگاه‌ها به هیچ وجه تنها موسسات اجتماعی مسئول آموزش نیستند، مربی‌گری می‌تواند سهم موثری در محیط‌های آموزشی داشته باشد.

گاردنر نه تنها به عنوان یک روان‌شناس بلکه بیشتر به عنوان یک سیاست‌گذار و نظریه‌پرداز به معرفی ذهن‌ها پرداخته است. او معتقد است سیاست‌های آموزشی امروز که هنوز برای یادگیری طوطی‌وار ارزش قائل است، دانش‌آموزان را برای جهان دیروز آماده می‌کند.

در نظام آموزش و پرورش باید با قبول هوش‌های چندگانه و مجزا بودن آن‌ها از هم فرصت‌ها و امکانات متعددی را فراهم ساخت تا دانش‌آموزان بروز خلاقیت‌های خود را شاهد باشند. نگه‌داشتن دانش‌آموزان در شرایطی که فقط یک یا چند هوش قابلیت بروز داشته باشند، از ظهور سایر توانمندی‌های بالقوه دانش‌آموزان خواهد کاست.

معلمان در تدریس خود از موسیقی موزون (هوش موسیقیایی)، تصاویر و اشکال (هوش دیداری فضایی) مهارت‌های غیرکلامی، هوش حرکتی _ جنبشی، هوش طبیعت‌گرا، هوش منطقی _ ریاضی استفاده کنند. دوره‌های آموزشی ضمن خدمت در کارگاه‌های مختلف برای دبیران، مدیران مدارس، به منظورآشنایی با الگوها، که فراگیران را با فکر و تأمل با یکدیگر وا دارد و سرانجام تشکیل گروه‌هایی متشکل از توانایی‌های مختلف مبتنی بر هوش‌های چندگانه (کلامی، درون‌فردی، برون‌فردی، جنبشی _حرکتی، ریاضی _منطقی و...). به طور خلاصه می‌توان گفت که ارائهٔ روش‌های متنوع در عین انسجام با برنامه‌های آموزشی باعث تجلی تمامی هوش‌های دانش‌آموزان می‌گردد.

پیشنهادات کاربردی اگر می‌خواهید از طریق مفهوم هوش چندگانه به سوی موفقیت در فرآیند یاددهی و یادگیری گام بردارید، باید نکات زیر را مد نظر داشته باشید: آموزش‌وپرورش در بازنگری نظام ارزشیابی تکوینی و پایانی، به منظور دخیل نمودن هریک از هوش‌های چندگانه در سنجش عملکرد یادگیری دانش‌آموزان، گروه‌های آموزشی نواحی، به تدوین کتب الگوهای تدریس مبتنی بر نظریه هوش‌های چندگانه در موضوعات مختلف از کتب درسی بپردازند.

کشف و پرورش استعداد، دوران کودکی و نوجوانی می باشد؛ زیرا کودکان و نوجوانان انعطاف‌پذیر هستند. در واقع زمانی‌که کودک استعداد خود را شناسایی می‌کند از همان زمان در جهت استعداد و توانایی خارق‌العاده خود تلاش می‌کند و در آینده در جایگاه درست و شایسته خود گام بر می‌دارد.

دیدگاه‌های متفاوتی درباره هوش وجود دارد. این دیدگاه‌ها به دو گروه تقسیم می‌شوند: گروه اول هوش را یک توانایی کلی می‌دانند و گروه دوم هوش را یک ظرفیت و توانایی که عناصر و مولفه‌های گوناگون را شامل می‌شود، می‌دانند. یکی از این دیدگاه‌ها، نظریه هوش‌های چندگانه گاردنر است. گاردنر هوش را نه یک استعداد بلکه مجموعه‌ای از استعدادها می‌داند. فرد ضمن آنکه تمامی هوش‌ها را به صورت نسبی دارا است، در یکی یا چند تا از آن‌ها زبده‌تر است.

نقش مدارس در مدیریت استعداد با توجه به نقش مهم نظام آموزش و پرورش در جامعه و تنوع خدمات و فعالیت‌های آن، ضروری است که منابع انسانی در اختیار این نظام قرار بگیرد، اما معمولا این منابع به شایستگی انتخاب نمی‌شوند یا مسئله به‌طور مؤثر و کارآمد از آنها بهره‌برداری نمی‌شود. در سازمان‌های آموزش و پرورش بحث تجارت و رقابت صنعتی وجود ندارد، اما رقابت در زمینه جذب و نگهداری مدیران وکارکنان مستعد و پرورش مهارت‌های آنان وجود دارد. مدیریت استعداد نیز مفهوم نسبتا جدیدی است که به تغییر الگوها از مسائل سنتی مربوط به منابع انسانی مانند تمرکز بر نخبگان و مدیریت راهبردی منابع انسانی به الگوهای جدید مدیریت استعداد اشاره دارد که با محیط پویا و رقابتی امروز تناسب زیادی دارد.

بیش‌ترین نقش هوش فضایی در موفقیت تحصیلی کودکان معطوف به دو درس اساسی ریاضی و علوم است، در تحقیقی که در مجله روانشناسی رشد منتشر شده است، دانشمندان دانشگاه شیکاگو نشان داده‌اند که کودکانی که در زمینه هوش فضایی تعلیم دیده بودند، قابلیت‌های بیش‌تری در محاسبه ریاضی نشان داده‌اند. این کودکان آموخته بودند که چگونه حجم‌های سه‌بعدی را کنار هم جفت‌وجور کنند

در تحقیق دیگری که در سال ۲۰۱۱ در مجله ذهن، مغز و آموزش منتشر شد، پژوهشگران عنوان کردند کودکانی که هنگام بازی با والدین خود همراه هستند و با ابزارهای ساده بازی می‌کنند، بیش از کودکانی‌که با ابزارهای هوشمند بازی می‌کنند کلماتی مانند بالا، زیر، کنار و غیره را از والدین خود می‌شنوند و درک این کلمات، به رشد تجسم فضایی و تفکر سه بعدی آنها کمک شایانی می‌کند.

میشل گریسون، بر این باور است که چند دلیل برای این موضوع وجود دارد. اول اینکه کودکانی که با مکعب های رنگی حروف بازی می‌کنند، معمولا والدین را درکنار خود دارند، والدین این کودکان در هنگام بازی با آن‌ها همراه هستند، کنارشان می‌نشیند و در چیدن و پیداکردن حروف آنها کمک می‌کنند. صرف همراهی و حرف زدن با کودکان نقش بسیار موثری را در تقویت بنیه زبانی کودکان دارد این زمینه پژوهش‌های دیگری نیز دارد که روشن کرده‌اند کودکانی که به جای بازی با وسایل واقعی وقت خود را صرف دیدن تلویزیون یا بازی با ابزارهای الکترونیکی می‌کنند توانایی کم‌تری در گوش‌دادن به سخنان والدین و توجه به صحبت‌های آنان دارند این کودکان معمولاً هنگام بازی با ابزارهای هوشمند رها می‌شوند و تمام تمرکز خود را روی بازی قرار می‌دهند و توجهی به اطراف خود ندارد این عدم ارتباط با محیط یکی از عوامل به تاخیر انداختن رشد ذهنی_ اجتماعی کودکان و به خصوص تاخیر در رشد زبانی کودکان است.

پژوهشگران دانشگاه واشینگتن در تحقیقی که در سال ۲۰۱۲ منتشر کردند، اعلام نمودند که کودکان یک و نیم ساله تا دو و نیم ساله‌ای که در طول روز با مکعب‌های حروف بازی می‌کردند، رشد زیادی را در آموختن زبان نشان دادند. در سال ۲۰۱۲ نیز تحقیق دیگری بر نقش مکعب‌های حروف در رشد زبانی و تمرکز خردسالان، انجام شد و به این نتیجه رسید کودکانی که با این وسایل بازی می‌کرده‌اند، نمرات بالاتری را در شاخص‌های پیشرفت زبان به دست آورده‌اند.

پوستر، عکس، فیلم، معما بصری، نرم افزارهای گرافیکی رایانه‌ای، شکل سه‌بعدی، به کار بردن مداد یا ماژیک رنگی (که دانش‌آموزان را در استفاده از رنگ‌های متفاوت در دلالت بر جملات یا کلمات مختلف قادر می‌سازد)، کلاژ، نقاشی، آبرنگ، مجسمه‌سازی، سفال‌گری و طراحی ذهنی همچنین تمامی حوزه‌های هنرهای تجسمی در رشد و پرورش هوش فضایی بصری دانش‌آموزان تاثیر شگرفی دارند.