بریده‌هایی از کتاب دوباره فکر کن!

پدربودن هر روز نشانم می‌دهد همهٔ ما ظرفیتی ذاتی برای تغییر افکارمان داریم.

نفرین دانش این است که ذهن ما را نسبت به آنچه نمی‌دانیم می‌بندد.

اگر دانشمند باشید، بازاندیشی پایه و اساس حرفهٔ شما می‌شود. به شما پول می‌دهند که دائماً متوجه محدودبودن اطلاعات‌تان باشید. از شما انتظار می‌رود که دربارهٔ چیزهایی که می‌دانید تردید کنید، دربارهٔ چیزهایی که نمی‌دانید کنجکاو شوید و دیدگاه‌های‌تان را بر اساس داده‌های جدید به‌روزرسانی کنید.

بسیاری از کسانی که از واکسن حذر می‌کنند به علم باور ندارند

هوش ریاضی به شما کمک می‌کند نتایج را دقیق‌تر تفسیر کنید، البته به شرط اینکه در راستای عقاید شما باشند. اما اگر این الگوهای تجربی با ایدئولوژی شما در تضاد باشند،‌ هوش ریاضی دیگر ابزاری کارآمد نیست، بلکه مایهٔ دردسر است. هرچه در تجزیه و تحلیل داده‌ها بهتر باشید، توانایی شما در ارزیابی الگوهایی که مخالف عقاید شماست، بدتر است.

هوش ریاضی به شما کمک می‌کند نتایج را دقیق‌تر تفسیر کنید، البته به شرط اینکه در راستای عقاید شما باشند. اما اگر این الگوهای تجربی با ایدئولوژی شما در تضاد باشند،‌ هوش ریاضی دیگر ابزاری کارآمد نیست، بلکه مایهٔ دردسر است. هرچه در تجزیه و تحلیل داده‌ها بهتر باشید، توانایی شما در ارزیابی الگوهایی که مخالف عقاید شماست، بدتر است. نوابغ ریاضی‌ای که لیبرال بودند، در مقایسه با همتایان خود، در ارزیابی شواهد مربوط به ناکارآمدی ممنوعیت حمل سلاح، بدتر عمل می‌کردند. آن‌هایی هم که محافظه‌کار بودند، در ارزیابی شواهد مربوط به کارآمدی ممنوعیت حمل سلاح، بدتر عمل می‌کردند.

توانایی ذهنی بالا، ضامن انعطاف‌پذیری ذهنی نیست. مهم نیست چقدر توانایی ذهنی دارید، تا زمانی که انگیزهٔ تغییرِ عقیده نداشته باشید، موقعیت‌های بسیاری را برای بازاندیشی‌کردن از دست می‌دهید. بر اساس تحقیقات، هرچه نمرهٔ آزمون ضریب هوشی شما بیشتر باشد، احتمال اینکه فریب کلیشه‌ها را بخورید بیشتر است چون می‌توانید الگوها را سریع‌تر تشخیص بدهید. همچنین مطالعات اخیر نشان می‌دهند هرچه باهوش‌تر باشید، به‌روزرسانی عقایدتان برای‌تان دشوارتر است.

ما زمانی وارد حالت دانشمند می‌شویم که در جست‌وجوی حقیقت هستیم: برای سنجش فرضیه‌ها و پی‌بردن به حقایق، آزمایش‌هایی انجام می‌دهیم. ابزارهای علمی فقط مختص افرادی نیست که روپوش سفید و ظروف آزمایشگاهی دارند و برای استفاده از آن‌ها لازم نیست سال‌ها با میکروسکوپ و ظروف کِشت میکروب دست و پنجه نرم کنیم. فرضیات همان‌قدر که در آزمایشگاه‌ها اهمیت دارند، در زندگی ما نیز نقش مهمی دارند. آزمایش‌کردن می‌تواند به ما در تصمیم‌گیری‌های روزانه کمک کند. این مسئله من را به فکر واداشت: آیا می‌توانیم افرادی را که در حرفه‌های دیگر مشغول به‌کار هستند، تمرین دهیم تا بیشتر مانند دانشمندان فکر کنند و درصورتی که بتوانیم،‌ آیا این اقدام منجر به تصمیمات هوشمندانه‌تر می‌شود؟

تغییر دیدگاه اگر دانشمند باشید، بازاندیشی پایه و اساس حرفهٔ شما می‌شود. به شما پول می‌دهند که دائماً متوجه محدودبودن اطلاعات‌تان باشید. از شما انتظار می‌رود که دربارهٔ چیزهایی که می‌دانید تردید کنید، دربارهٔ چیزهایی که نمی‌دانید کنجکاو شوید و دیدگاه‌های‌تان را بر اساس داده‌های جدید به‌روزرسانی کنید. طی قرن گذشته، استفاده از این اصول علمی به پیشرفت‌های چشمگیری منجر شده است. دانشمندان زیست‌شناس پنیسیلین را کشف کردند، دانشمندان موشکی ما را به ماه فرستادند و دانشمندان علوم کامپیوتر اینترنت را ساختند.

ریسکی که این کار در پی دارد این است که آن‌قدر به موعظه برای اثبات درستی عقایدمان، دادستانی‌کردن برای اثبات اشتباه دیگران و سیاسی عمل‌کردن (سیاسی‌کاری) برای جمع‌کردن طرفدار، مشغول می‌شویم که دیگر به خودمان زحمت نمی‌دهیم دربارهٔ عقایدمان بازاندیشی کنیم.

زمانی وارد حالت سیاستمدار می‌شویم که به دنبال به‌دست‌آوردن مخاطب و جلب نظر آن‌ها هستیم: برای اینکه عقایدمان مورد پذیرش قرار گیرند کمپین می‌زنیم و لابی‌گری می‌کنیم.

زمانی وارد حالت دادستان می‌شویم که ایرادی در استدلال و منطق دیگران پیدا می‌کنیم: شروع به بحث و مشاجره می‌کنیم تا به آن‌ها ثابت کنیم اشتباه می‌کنند و حق با ماست.

ما معمولاً حین فکرکردن و صحبت‌کردن نگرش سه حرفهٔ خاص را درپیش می‌گیریم و در نقش آن‌ها فرو می‌رویم: واعظان، دادستان‌ها و سیاستمداران. در هریک از این حالت‌ها، ما خودمان را جای هویتی خاص می‌گذاریم و از ابزاری خاص استفاده می‌کنیم.

ما معمولاً حین فکرکردن و صحبت‌کردن نگرش سه حرفهٔ خاص را درپیش می‌گیریم و در نقش آن‌ها فرو می‌رویم: واعظان، دادستان‌ها و سیاستمداران.

تغییر عقاید کار ساده‌ای نیست. هرچه عقیده‌ای را مدت طولانی‌تری داشته باشیم، ریشه‌های عمیق‌تری در ما می‌زند.

بازاندیشی‌کردن یک مهارت است، اما درعین‌حال نوعی طرز تفکر نیز است. بسیاری از ابزارهای ذهنی موردنیازمان را داریم، فقط باید به‌یاد داشته باشیم که آن‌ها را از انبار بیرون بیاوریم و گردگیری کنیم.

ما در دنیایی زندگی می‌کنیم که دائماً در حال تغییر و تحول است؛ جایی که باید به همان اندازه‌ای که زمان صرفِ فکرکردن می‌کنیم، صرفِ بازاندیشی‌کردن کنیم.

هرگاه برای تشخیص بیماری سراغ نظر متخصص دیگری می‌رویم، یعنی تشخیص یک متخصص را زیرِسؤال برده‌ایم. اما متأسفانه زمانی که مسئله اطلاعات و نظرات خودمان باشد، معمولاً اینکه احساس کنیم حق با ماست را به اینکه واقعاً حق با ما باشد ترجیح می‌دهیم.

یکی از نشانه‌های بارز خردمندی این است که بدانید کِی وقت آن رسیده که بعضی از باارزش‌ترین ابزار و عزیزترین بخش‌های هویت خود را رها کنید.

از اوایل دههٔ ۱۸۸۰، دانشمندان به اهمیت نقشی که حریق‌های جنگلی در چرخهٔ زندگی جنگل‌ها ایفا می‌کردند پی برده بودند. این آتش‌سوزی‌ها اجسام مرده را می‌سوزانند، خاک را غنی می‌کنند و مسیری برای نور خورشید فراهم می‌سازند. زمانی که این حریق‌های جنگلی مهار می‌شوند، جنگل‌ها بیش از حد متراکم می‌شوند. تجمع علف‌های هرز، برگ‌های خشک و شاخه‌های کوچک تبدیل به سوخت برای آتش‌های جنگلی مهیب‌تر می‌شود.