بریده‌هایی از کتاب نماز

اینکه خدا ابراهیم (ع) را به خلیلی خود انتخاب کرد، معنایش این است که ابراهیم (ع) غیر از خدا را به خلیلی انتخاب نکرد.

«تقوا» غیر از «ایمان» است. ایمان یعنی باور دارم که چنین است؛ اما تقوا یعنی به آنچه باور دارم، عمل می‌کنم.

اگر کسی مدتی صمت (سکوت) کند، کلام او و سخنش رگه‌دار می‌شود؛ یعنی نفوذ عجیبی در شنونده می‌گذارد؛ اما قرب، چیز دیگری است؛ مقرب کس دیگری است.

اتصال به بی‌نهایت مانع از تغییر حال انسان در شادی و مصیبت گشته و باعث ایثار بین مجموعه می‌گردد. قرآن می‌گوید: (اِنَ الاِنسانَ خُلِقَ هَلُوعَا اِذَا مَسَّهُ الشَّرُّ جَزُوعا وَ اِذَا مَسَّهُ الخَیرُ مَنوُعَا اِلَّا المُصَلّینَ) انسانِ بدون اتکا به ثابت اگر از او کم کنند، کم‌جنبه می‌شود و اگر بر او اضافه نمایند، به رخ دیگران می‌کشد و سرریز می‌گردد؛ با کمترین پیروزی خود را گم می‌کند و با کوچک‌ترین شکست تسلیم می‌شود، مگر اینکه با خدا ارتباط داشته باشد.

هر دستگاهی برای کارکردن، از ذخیرهٔ انرژی خود استفاده می‌کند و به‌منظور پرکردن ذخیرهٔ مصرف‌شده، بایستی جایگاهی برای پرکردن داشته باشد. سفرهٔ غذایی که بر سر آن می‌نشینیم ایستگاه تغذیهٔ جسمی ماست و نمازی که می‌خوانیم ایستگاه تغذیهٔ روانی و روحانی ما.

مأمون از امام‌رضا (ع) سؤال کرد که چرا نماز پنج وقت دارد؟ حضرت به این مضمون فرمودند: این نظم را داده‌اند برای اینکه کارها با یاد خدا شروع و با یاد خدا تمام شود. یک نوبت از نماز را اول صبح گذاشته‌اند که مسلمان از خواب بیدار می‌شود؛ یکی اول ظهر وقتی‌که او در جوش معامله و بازار و کار در خانه یا خارج از خانه است؛ یکی را گذاشته‌اند بعد از ناهار و استراحت و آن وقتی است که انسان می‌خواهد کار عصر را شروع کند؛ نماز مغرب وقتی است که کار عصر تمام می‌شود و قبل از خواب نماز عشا را گذاشته‌اند. این‌ها تعبیرات امام‌رضا (ع) از پنج وقت نماز است و برای این است که از قساوت قلب در طول شبانه‌روز جلوگیری شود.

ذکر یعنی به‌خاطرآوردن چیزی که در بررسی مورد قبول است و در حالت عادی از آن غفلت گردیده

هر عملی که از انسان سر بزند و هر پیشامدی برایش رخ دهد، می‌تواند برای او ذکرآفرین و غفلت‌آفرین باشد و این بستگی به انسان دارد که چگونه با آن مقابله کند و روبه‌رو شود.

یا رسول‌الله (ص) حال بفرمایید که چرا خندیدید؟ فرمود: من از این تعجب کردم که خدای تعالی هرچه را که نسبت به مؤمن انجام می‌دهد و هرچه به او اعطا می‌کند، برایش خیر است، هرچند که ملک عالم را به او بدهد و به کافر هرچه بدهد به ضررش است؛ مصیبت بدهد صبر نمی‌کند، نعمت بدهد شکر نمی‌کند.

«تقوا» غیر از «ایمان» است. ایمان یعنی باور دارم که چنین است؛ اما تقوا یعنی به آنچه باور دارم، عمل می‌کنم. عمل‌نکردن به علم، یعنی خلاف تقوا به‌جاآوردن. پس خود فرد هم هنگام معصیت می‌داند که خلاف تقوا عمل می‌کند.