بریده‌هایی از کتاب بمانم یا بروم

اگر مردد و دودل هستید و فکر می‌کنید که زندگی‌تان به خاطر دیگران خراب شده و این ناعادلانه است. پس باید به خاطر بیاورید که «زندگی به دست آوردن آنچه می‌خواهید نیست، بلکه روبه‌رویی با چالش‌ها در طی مسیر است.»

برای این‌که مسئولیت ترس و تردیدتان را بپذیرید و یاد بگیرید که از اضطرابتان درست استفاده کنید، قبل از هر چیزی باید بپذیرید که احساسات شما نتیجه چیزهایی هستند که درونتان اتفاق می‌افتد و نه آنچه بیرون از شما (عوامل محیطی و خارجی) در جریان است. اپیکتِتوس، فیلسوف رواقی یونانی معتقد است: «این مسائل و مشکلات نیستند که انسان‌ها را به هم می‌ریزند و آشفته می‌کنند، بلکه نگرش انسان‌ها به مسائل باعث این ناراحتی و تشویش است.»

چیزی که باعث بروز احساسات در ما می‌شود، شیوه تفکر ما درباره موقعیت‌ها و شرایط مختلف است. به بیان دیگر، ما تصمیم می‌گیریم چطور به آن موقعیت نگاه کنیم. ویکتور فرانکل، روان‌شناس اتریشی، درباره دوران بازداشتش در اردوگاه نازی‌ها می‌گوید: «وقتی در آزمایشگاه‌های اردوگاه کار اجباری نازی‌ها بودم، بعضی از دوستانم را می‌دیدم که مثل خوک رفتار می‌کردند؛ در حالی که در همان شرایط، دیگرانی هم بودند که رفتارشان مثل انسان‌های نیکوکار و مقدس بود. آدم‌ها در آن اردوگاه، امکان این دو نوع رفتار متفاوت را داشتند؛ این‌که کدام یک را انتخاب کنند دیگر کاملاً به تصمیم خودشان بستگی داشت، نه شرایط آنجا.» این‌که احساساتتان را چگونه بروز دهید و متعاقب آن چه رفتاری داشته باشید، به این بستگی دارد که بخواهید درباره شرایطی که دارید چگونه فکر کنید و نه به خود شرایط. اگر می‌خواهید اضطرابتان را کنترل کنید، اول باید شیوه تفکر و نگرش خود را به مسائل تغییر دهید. شما نباید به مشکلاتتان به چشم تهدید نگاه کنید.

آیا نقل مکان شما به خانه‌ای کوچک‌تر، تهدید محسوب می‌شود یا مسئله‌ای حل شدنی؟ آیا انتقال فرزندانتان به مدرسه جدید، تهدید محسوب می‌شود یا مسئله‌ای حل شدنی؟ آیا تقسیم دارایی‌هایتان برای شما تهدید محسوب می‌شود یا مسئله‌ای حل شدنی؟ آیا اگر باورها و عادت‌های نامزدتان را به چالش بکشید، این برای شما تهدید محسوب می‌شود یا مسئله‌ای حل شدنی؟ انتخابِ واکنشِ «فرار»: (عقب‌نشینی، تسلیم شدن، رها کردن، تسلط بر چیزی یا کسی، موافقت، اجتناب، وفق یافتن و کنار کشیدن) و نیز انتخاب واکنش «مبارزه»: (با زور صحبت کردن، بیش از حد سخن گفتن، درها را محکم بستن، فریاد کشیدن، طعنه‌آمیز صحبت کردن، بیرون زدن از خانه، پرت کردن اشیا)، این مشکل را دارند که شما هیچ وقت قادر به حل مسائل‌تان نمی‌شوید، این‌طور نیست؟

"معتقدم بسیاری از اوقات شهامت، با فقدان ترس اشتباه گرفته می‌شود. اگر با طناب در حال فرود آمدن از قله کوه باشی و نترسی، بی‌شک دیوانه‌ای. شهامت یعنی دیدن ترس‌ها در دورنمایی واقع‌گرایانه، درک آن‌ها،‌ در نظر گرفتن جایگزین‌ها و انتخاب شیوه عملکرد با وجود خطرهای موجود."

وظیفه شما این است که خودتان باشید شما نمی‌توانید تمام عمرتان را با ارزش‌ها، باورها، استانداردها، انتظارات و خواسته‌های دیگران زندگی کنید. هر کسی نگرش خاص خودش را دارد.

به دلیل ترس ناشی از عدم پذیرش از سوی دیگران، طرد شدن یا احمق به نظر رسیدن، ممکن است مدام سعی کنید تصویری که دیگران از شما می‌خواهند را از خود بسازید و نه خود واقعی‌تان.

اما شما باید اجازه بدهید که رویایتان برای تغییر به واقعیت بپیوندد.

آبراهام ایروینگ ملدن، فیلسوف و نظریه‌پرداز فلسفه اخلاق، می‌گوید: « آنچه انسان انجام می‌دهد، نشان دهنده میل و خواسته واقعی‌اش نیست.»

احتمالاً سعی می‌کنید که رفتارتان را با این توجیح که «برای آرامش و صلح در زندگی‌تان هر کاری انجام می‌دهید» ،منطقی نشان بدهید. حق با شماست. جلوگیری از اختلاف نظر، ناراحتی، عصبانیت و جروبحث برای مدت کوتاه باعث ایجاد آرامش می‌شود. اما در بلند مدت چطور؟ اگر این‌طور زندگی کنید، هر روز که می‌گذرد، هر ماه و هر سال، دیگر کنار آمدن با موقعیت‌های آزاردهنده، به این بهانه که حس بدی نداشته باشید و با شرایط بدتری مواجه نشوید، به هیچ وجه آرامش‌بخش و صلح‌آمیز نخواهد بود و در نهایت، فقط احساس بی‌ارزش بودن خواهید کرد. شما تحت‌تأثیر نظرات و رفتارهای نامناسب دیگران قرار می‌گیرید و به بهای صرف نظر از خواسته‌هایی که دارید، خواسته‌های دیگران را در اولویت قرار می‌دهید. در این صورت، مدام از خودتان خواهید پرسید که پس کِی نوبت به من می‌رسد؟ در واقع، داشتن زندگی بدون نشاط، بدون هیچ علاقه و اشتیاقی و همیشه «بله» گفتن به دیگران، به‌نوعی توهین به وجود خودتان محسوب می‌شود. بی‌توجهی به خودتان به خاطر آرامش در کوتاه مدت (چند دقیقه، چند روز یا چند هفته‌ای) بهای زیادی است که باید بپردازید.

هرگاه مراجعانم احساس می‌کنند که اجبارهایشان آن‌ها را گرفتار کرده، من داستان هوبرت بنوآ را به یاد می‌آورم. این داستان درباره مردی است که تصور می‌کند زندانی شده است. او در سلولی تنگ و تاریک محبوس شده و در حالی که روی نوک انگشتان پایش ایستاده و میله‌های پنجره کوچک زندان را که تنها منبع نور آنجاست، محکم گرفته است، تلاش می‌کند که خودش را به سمت بالا بکشد تا بتواند کمی از پرتوی نور خورشید را از میان میله‌ها ببیند. او هیچ‌گاه برای کشف قسمت‌های دیگر زندان تلاش نمی‌کند و تمام حواسش متوجه این است که آن کورسوی نور را به‌عنوان تنها منبع امیدبخش از دست ندهد. در نتیجه، هرگز متوجه نمی‌شود که درب زندان، در انتهای سلول، باز است و در واقع، او آزاد است که برود. او همیشه آزاد بوده است که هر وقت دلش بخواهد به سمت روشنی و نور برود.. فقط اگر دلش می‌خواست برود.

تفاوت بین کسانی که تصمیم بدون بازگشت گرفته‌اند و کسانی که جرأت این کار را نداشته‌اند، در این است که گروه اول ریسک اشتباه کردن را پذیرفته‌اند. آن‌ها پذیرفته‌اند که رؤیاها و خواسته‌هایشان را تجربه کنند و از تجربه‌هایشان «درس» بگیرند. آن‌ها اطمینان می‌یابند که هیچ وقت به گذشته با حسرت نگاه نمی‌کنند و هرگز پشیمان نمی‌شوند که چرا از قلبشان پیروی نکرده‌اند و رؤیایشان را تجربه نکرده‌اند. به تعبیر دیگر، جرج برنارد شاو می‌گوید: «وقتی روی تختتان دراز کشیده‌اید و به زندگی‌تان نگاه می‌کنید، کارهایی که انجام داده‌اید باعث پشیمانی شما نمی‌شود، بلکه کارهایی که انجام نداده‌اید، موجب پشیمانی شما خواهد شد.»

وضعیت بغرنج و بحرانی شما هرگز تغییری نمی‌کند، همیشه ذهنتان را مشغول می‌کند، بدون هیچ نتیجه‌ای. زمان آن رسیده که حرکتی کنید و این‌ها گزینه‌های شما برای انتخاب هستند. ۱. بمانید و شرایط را تغییر دهید، هر کاری که لازم است انجام دهید تا رابطه مطابق میل شما شود. ۲. بروید و شرایط را تغییر دهید، زندگی تازه‌ای را شروع کنید، زندگی‌ای که رضایت‌بخش‌تر خواهد بود. ۳. بمانید و به زندگی با دید دیگری نگاه کنید، بمانید اما طور دیگری شریک زندگی، خود و شرایط موجود را درک کنید.

هر روز با آغوش باز با شش مانع اصلی زندگی روبه‌رو شوید و از آن‌ها عبور کنید: ۱- این ریسک را بپذیرید که خودتان باشید. ۲- اضطراب و نگرانی را همچون تجربه انسانی مثبت و سازنده بپذیرید. ۳- شما فقط یک بار زندگی می‌کنید، به آن معنا و مفهوم بدهید. ۴- به‌جای سرزنش دیگران، شرایط زندگی و خودِ زندگی، بهتر است مسئولیت‌پذیر باشید. ۵- به یاد بیاورید که همیشه انتخاب با شماست. ۶-ارزش‌هایتان را مشخص کنید و بر اساس آن‌ها زندگی کنید.

شما مسئول ایجاد دردها و رنج‌های خودتان هستید، مسئول شرایطی که دارید و مسئول سرنوشت‌تان.

جرج برنارد شاو می‌گوید: «وقتی روی تختتان دراز کشیده‌اید و به زندگی‌تان نگاه می‌کنید، کارهایی که انجام داده‌اید باعث پشیمانی شما نمی‌شود، بلکه کارهایی که انجام نداده‌اید، موجب پشیمانی شما خواهد شد.»

«انسان آزاد می‌داند که هر عمل و کلامی، یک انتخاب است و می‌داند که او خودش سرنوشت خود را رقم می‌زند و باید شخصاً مسئولیت آن را به عهده بگیرد و همچنین این ارزش‌ها با کسی یا چیزی خارج از خود او، سازگار نخواهد بود.»

با این واقعیت روبه‌رو می‌شوید که با رسیدن به آنچه می‌خواهید، چیز دیگری را از دست می‌دهید و این نتیجه و پیامد تصمیم شماست.

«وقتی روی تختتان دراز کشیده‌اید و به زندگی‌تان نگاه می‌کنید، کارهایی که انجام داده‌اید باعث پشیمانی شما نمی‌شود، بلکه کارهایی که انجام نداده‌اید، موجب پشیمانی شما خواهد شد.»

شهامت یعنی دیدن ترس‌ها در دورنمایی واقع‌گرایانه، درک آن‌ها،‌ در نظر گرفتن جایگزین‌ها و انتخاب شیوه عملکرد با وجود خطرهای موجود.