بریده‌هایی از کتاب دوباره فکر کن

آزمایش‌های اخیر نشان می‌دهند که هرقدر باهوش‌تر باشید، کشمکش بیشتری با به‌روزرسانی باورهایتان خواهید داشت.

«بدون تغییر نمی‌توان پیشرفت کرد؛ و آن‌هایی که نتوانند ذهنیت‌شان را تغییر دهند، قادر به تغییر هیچ‌چیز نخواهند بود». - جرج برنارد شاو

ما بیشتر از افرادی یاد می‌گیریم که تفکرات‌مان را به چالش بکشند، نه آن‌هایی که نتایج‌مان را تایید می‌کنند.

صبح روز بعد، برادران رایت با دیدگاه متفاوتی به مسئلهٔ ملخ نگریستند. ابتدا اورویل وارد کارگاه شد و به مکانیک‌شان گفت که قبلاً اشتباه می‌کرده: باید ملخ را به روش ویلبر طراحی کنند. سپس ویلبر رسید، ادله‌ای علیه ایده‌های خودش آورد و گفت که شاید حق با اورویل باشد. آن‌ها با استفاده از طرز فکر یک دانشمند، تمرکز خود را از علل موفقیت یا شکست راهکارها برداشتند و بیشتر به نحوهٔ عملکرد این راهکارها توجه کردند.

امکان دارد عقایدمان آن‌قدر مقدس شوند که حتی فکر اشتباه بودن آن عقاید هم عصبانی‌مان می‌کند و ضمیر دیکتاتورمان وارد عمل می‌شود تا استدلال‌های مخالف را فرو بنشاند، با هرگونه شواهد مغایر مقابله کند و راه یادگیری را ببندد.

اگر دانش یک قدرت است، پس آگاهی از نادانسته‌ها نیز نشانهٔ خرد خواهد بود.

ما بیشتر از افرادی یاد می‌گیریم که تفکرات‌مان را به چالش بکشند، نه آن‌هایی که نتایج‌مان را تایید می‌کنند.

یکی از نشانه‌های خرد، آگاهی از موعد رهاسازی تعدادی از ارزشمندترین ابزارها -و برخی از محبوب‌ترین بخش‌های هویت- خودتان است.

وقتی نسبت به یک مسئله نظر می‌دهید، از خودتان بپرسید که در چه صورت، نادرستی باورتان اثبات خواهد شد. سپس دیدگاه‌هایتان را رصد کنید تا ببینید که چه زمان حق با شما بوده، چه زمان اشتباه کرده‌اید و تفکرتان چگونه تکامل یافته است.

همان‌طور که رِی دالیو بنیان‌گذار بریج‌واتر گفته، «اگر به گذشتهٔ خود بنگرید و نگویید که "ای وای، یک سال پیش چقدر احمق بودم"، پس حتماً در طول سال گذشته به‌اندازهٔ کافی یاد نگرفته‌اید».

«تکبر ترکیبی از جهالت و ثبات رأی است. درحالی‌که فروتنی همچون یک فیلتر نفوذپذیر است و با جذب تجربیات زندگی، آن‌ها را مبدل به دانش و خرد می‌کند، تکبر مثل یک سپر لاستیکی است که تجربیات را دفع خواهد کرد».

«اگر به گذشتهٔ خود بنگرید و نگویید که "ای وای، یک سال پیش چقدر احمق بودم"، پس حتماً در طول سال گذشته به‌اندازهٔ کافی یاد نگرفته‌اید».

وقتی افراد بالغ از اعتمادبه‌نفس لازم برای اشاره به بی‌اطلاعی‌شان برخوردارند، توجه بیشتری به قدرت شواهد پیش رو خواهند داشت و به‌جای مخالفت با عقاید دیگران، زمان بیشتری را صرف مطالعه می‌کنند. طی مطالعهٔ صورت‌گرفته بر روی بهره‌وری رهبران در آمریکا و چین، سازنده‌ترین و خلاق‌ترین تیم‌ها تحت هدایت رهبران مطمئن‌به‌نفس یا متواضع نبودند. بلکه بهترین رهبرها آن‌هایی بودند که نمرهٔ بالایی در هر دو بخش اعتمادبه‌نفس و فروتنی داشتند. هرچند به نقاط قوت خود ایمان داشتند، اما هوشمندانه به نقاط ضعف‌شان هم اعتراف می‌کردند. آن‌ها می‌دانستند که برای جابجایی مرزهای کمال، باید محدودیت‌های خود را تشخیص دهند و از آن‌ها پیشی بگیرند.

فروتنیِ توأم با اعتمادبه‌نفس، نه تنها ذهن‌مان را به سمت بازنگری می‌گشاید بلکه کیفیت تجدیدنظرهایمان را هم افزایش می‌دهد. آن دسته از دانشجویان کارشناسی و کارشناسی ارشدی که تمایل به اصلاح باورهای خود دارند، نمرات بالاتری نسبت به همتایان‌شان می‌گیرند. بر اساس ارزیابی معلم‌ها، آن دسته از دانش‌آموزان دبیرستان که عدم اطلاع خود از یک موضوع را اعلام می‌کنند، یادگیری موثرتر و قدرت همکاری بهتری نسبت به سایرین دارند. در انتهای سال تحصیلی، نمرهٔ ریاضی آن‌ها بسیار بهتر از همتایان مطمئن‌به‌نفس‌شان بود. آن‌ها به‌جای اطمینان به تسلط بر دروس، مدام از خودشان امتحان می‌گرفتند تا فهم‌شان از درس را بسنجند.

هرچند نقاط کور این دو نفر در تضاد با یکدیگر بود، اما حضور در دو کران متفاوت از طیف اعتمادبه‌نفس، باعث شده بود که هیچ تمایلی به تجدیدنظر دربارهٔ برنامه‌های خود نداشته باشند. احتمالاً سطح ایده‌آل اعتمادبه‌نفس چیزی مابین یک منتقد بیرون گود و یک متقلب است. چطور می‌توانیم آن نقطهٔ مطلوب را بیابیم؟

اجتناب از بحث، بی‌ادبی است. سکوت یعنی بی‌احترامی به ارزش دیدگاه‌ها و توانایی شما برای یک اختلاف نظر متمدنانه.

صِرف باور شما باعث نمی‌شود که حقیقت داشته باشد. اجتناب از باور به تمامی تفکراتی که وارد ذهن‌تان می‌شود، نشانه‌ای از خرد است. اجتناب از نهادینه‌سازی تمامی احساساتی که وارد قلب‌تان می‌شوند، نشانه‌ای از هوش هیجانی است.

در یک مقالهٔ کلاسیک، موری دیویسِ جامعه‌شناس گفت که بقای ایده‌ها هیچ ربطی به درستی‌شان ندارد – بلکه به جالب بودن‌شان مربوط است. آنچه موجب جذابیت یک ایده می‌شود، به چالش کشیدن عقاید نه‌چندان مستحکم‌مان است.

یکی از بزرگ‌ترین چیزهایی که باعث آزارم می‌شود، تظاهر به دانش است؛ یعنی زمانی که فرد یک مسئله را نمی‌داند اما تظاهر می‌کند آن را می‌داند!

تجدیدنظر دربارهٔ باورهای عمیق ما می‌تواند تهدیدی برای هویت‌مان باشد، به‌گونه‌ای که گویا بخشی از وجودمان را از دست می‌دهیم.