بریده‌هایی از کتاب روان شناسی پول

بدبینی هوشمندانه‌تر و پذیرفتنی‌تر از خوش‌بینی به نظر می‌رسد. وقتی به کسی می‌گویید «همه چیز عالی خواهد بود»، احتمالاً کنار زده می‌شوید یا به شما پیشنهاد می‌کنند که کمی شکاک باشید. اما وقتی به کسی می‌گویید که در معرض خطر است توجه ویژهٔ او را جلب خواهید کرد.

بدبین‌بودن در مورد اقتصاد خوب است. حتا اعتقاد به پایان دنیا نیز بد نیست. تاریخ پر از کشورهایی است که نه فقط دچار رکود بلکه دچار فروپاشی شده‌اند.

خوش‌بینان واقعی اعتقاد ندارند که همه چیز عالی خواهد بود. این اعتقاد خوشنودکردن خود است. خوش‌بینی اعتقاد به احتمال کسب نتایج خوب به مرور زمان است حتا اگر عقب‌نشینی‌هایی کوتاه‌مدت در طی مسیر به نفع‌تان نباشد.

«به دلایلی که هرگز درک نکرده‌ام، مردم دوست دارند بشنوند که جهان به قهقرا می‌رود.» ــ دیردره مک‌کلاسکی تاریخ‌دان

وکیل جوانی که قصد دارد در یک شرکت معتبر حقوقی شریک شود ممکن است ظاهری را بخواهد حفظ کند که من، نویسنده‌ای که می‌توانم با شلوار ورزشی کار کنم، به آن نیازی نداشته باشم. اما وقتی خریدهای او انتظارات من را تعیین کند، در مسیری بالقوه ناامیدانه پرسه خواهم زد زیرا پولم را بدون رشد شغلی که او به دست می‌آورد صرف می‌کنم.

درک این نکته که سرمایه‌گذاران دیگر اهدافی متفاوت با ما دارند دشوار است، زیرا اعتقاد عمیقی در روان‌شناسی نبودِ این درک است که افراد معقول می‌توانند دنیا را از دریچه‌هایی متفاوت با شما ببینند.

وقتی یک مفسر در شبکهٔ خبری سی‌اِن‌بی‌سی می‌گوید: «شما باید این سهام را بخرید»، به خاطر داشته باشید که آن‌ها نمی‌دانند شما چه کسی هستید. آیا شما یک نوجوان‌اید که برای سرگرمی معامله می‌کنید؟ بیوه‌ای مسن با بودجه‌ای محدود هستید؟ یک مدیر صندوق پوشش ریسک که در تلاش برای پشتیبانی سرمایه‌گذاری‌ها پیش از پایان سه ماههٔ سال هستید؟ آیا تصور می‌کنید که این سه نفر اولویت‌های یکسانی دارند و هر سهم در هر سطحی که معامله می‌شود برای هر سه نفر مناسب است؟ این تفکر احمقانه است.

هیچ‌کس دیوانه نیست. مردم تصمیمات مالی‌ای می‌گیرند که باعث تأسف آن‌ها می‌شود و اغلب این کار را با اطلاعات اندک و بدون منطق انجام می‌دهند. اما هنگام تصمیم‌گیری، این تصمیمات برای آن‌ها منطقی بوده است. انداختن تقصیر حباب‌ها را بر گردن حرص و تحلیل‌نکردن‌شان باعث غفلت از درس‌های مهمی در این باره می‌شود که چرا و چگونه تصمیم‌هایی که بعداً حریصانه به نظر می‌آیند در آن زمان برای مردم عقلانی بوده‌اند.

بازدهی بازار هرگز رایگان نیست و هرگز هم نخواهد بود. آن‌ها از شما می‌خواهند مانند هر محصول دیگری قیمتی بپردازید. شما مجبور به پرداخت این هزینه نیستید، درست مثل این‌که مجبور نیستید به دیزنی‌لند بروید. می‌توانید به نمایشگاه محلی که ممکن است قیمت بلیت‌های آن ۱۰ دلار باشد بروید یا به صورت رایگان در خانه بمانید. البته هنوز هم می‌توانید اوقات خوبی داشته باشید. اما معمولاً آن چیزی را دریافت می‌کنید که قیمت‌اش را می‌پردازید.

تعداد کمی از سرمایه‌گذاران می‌توانند بگویند: «اگر ۲۰٪ از پولم را از دست بدهم، در واقع خوبم». این برای سرمایه‌گذاران جدید که هرگز کاهش ۲۰ درصدی را تجربه نکرده‌اند، دو چندان ناگوار است. اما اگر نوسانات را به‌عنوان هزینه در نظر بگیرید، همه چیز متفاوت به نظر می‌رسد.

فکرکردن به نوسانات بازار به‌عنوان پاداش به‌جای جریمه، بخش مهمی در ایجاد نوعی طرز تفکر است که به شما اجازه می‌دهد تا مدت زمان کافی منتظر بمانید تا سودهای سرمایه‌گذاری به نفع‌تان شود.

قرار است تصمیمی بگیرید که جریمه را پیش‌بینی و از آن اجتناب کنید. جریمه‌های رانندگی و جریمه‌های ادارهٔ خدمات درآمد داخلی به این معناست که اشتباهی انجام داده‌اید و مستحق مجازات‌شدن هستید. پاسخ طبیعی برای هر کسی که نظاره‌گر کاهش ثروتش است و به نظر می‌رسد به‌عنوان جریمه ثروتش کاهش می‌یابد، پیش‌گیری از جریمه‌های بعدی است.

چرا بسیاری از افرادی که مایل به پرداخت قیمت اتومبیل، خانه، غذا و هزینه‌های تعطیلات هستند این همه تلاش می‌کنند تا از پرداخت بهای بازدهی سرمایهٔ خوب اجتناب کنند؟ پاسخ ساده است: بهای موفقیت در سرمایه‌گذاری به‌سرعت مشخص نمی‌شود. این برچسبِ قیمتی نیست که بتوانند آن را ببینید، بنابراین وقتی صورت حساب می‌آید به نظر نمی‌رسد که هزینهٔ دریافت چیز خوبی باشد. احساس می‌شود که جریمه‌ای برای یک اشتباه است. و به دلیل این‌که مردم به‌طور کلی با پرداخت هزینه جریمه می‌شوند، تلاش می‌کنند از جریمه‌ها جلوگیری کنند.

مانند هر چیز ارزشمند دیگری، سرمایه‌گذاری موفق نیز قیمتی دارد. اما واحد پول آن دلار و سنت نیست. قیمت آن بی‌ثباتی، ترس، تردید، بی‌اعتمادی و حسرت است. تا هنگامی که در زمان واقعی با آن‌ها روبه‌رو نشوید، به‌راحتی فراموش می‌شوند.

هزینه‌های قبلی ــ اتصال تصمیمات به تلاش‌های قبلی که برگشت‌پذیر نیستند ــ شیطانی است در جهانی که مردم با گذشت زمان در آن تغییر می‌کنند. آن‌ها آیندهٔ ما را اسیر گذشتهٔ متفاوت‌مان می‌کنند. معادل این است که غریبه‌ای تصمیمات اساسی زندگی را برای‌تان بگیرد.

سوئِیگ ادامه داد: «وقتی از دنی پرسیدم چگونه می‌تواند دوباره شروع کند، انگار که ما هرگز پیش‌نویس قبلی‌ای ننوشته‌ایم»، او کلماتی را گفت که هرگز فراموش نکرده‌ام: «من هیچ چیز قبلی‌ای که به آن وابسته باشم ندارم.»

برنامه‌ریزی طولانی‌مدت مالی ضروری است. اما همه چیز تغییر می‌کند ــ هم دنیای اطراف‌تان و هم اهداف و خواسته‌های خودتان. یک نکته مهم وجود دارد: «ما نمی‌دانیم در آینده چه چیزی منتظر ماست». باید پذیرفت که امروز خود شما هم حتا نمی‌دانید در آینده چه چیزی خواهید خواست. و در حقیقت تعداد کمی از ما می‌دانیم. در شرایطی که احتمال تغییر دیدگاه‌تان نیز در آینده وجود دارد، تصمیم‌گیری بلندمدت ماندگار دشوار است.

زیربنای روان‌شناسی این است که مردم در مورد آینده‌شان پیش‌گوهای ضعیفی هستند.

ترفندی که اغلب ــ حتا از سوی ثروتمندترین افراد ــ نادیده گرفته می‌شود، همان چیزی است که در فصل ۱۰ مشاهده کردیم: فهمیدن این‌که برای پس‌انداز دلیل خاصی لازم ندارید. پس‌انداز برای ماشین، خانه یا بازنشستگی خوب است. اما پس‌انداز برای هزینه‌هایی که احتمالاً نمی‌توانید آن‌ها را پیش‌بینی یا حتا درک کنید ــ شبیه به مورد موش‌های صحرایی در تانک‌ها ــ به همان اندازه مهم هستند.

بزرگ‌ترین شکست تک‌نقطه‌ای در مورد پول تکیه‌کردن فقط به یک فیش حقوق برای تأمین نیازهای هزینه‌های کوتاه‌مدت است، بدون پس‌انداز برای ایجاد فاصله بین آن‌چه فکر می‌کنید هزینه‌های‌تان است و آن‌چه ممکن است هزینه‌های‌تان در آینده باشد.