بریده‌هایی از کتاب هنر خوب زندگی کردن

این‌که مجبور نباشید در مورد همه‌چیز و همه‌کس اظهارنظر کنید، حس آزادی خیلی خوبی دارد. اصلاً نیاز نیست نگران این باشید که بی‌نظری شما به عنوان ضعف فکری‌تان تلقی شود. چون این گونه نیست و نشانهٔ هوش شماست. بی‌نظری یک دارایی ارزشمند است. آن‌چه دنیا را احاطه کرده نه سرریز اطلاعات، که انبوه نظرات ماست. موضوعات مورد علاقهٔ خود را بادقت انتخاب کنید. چرا باید به خبرنگارها، وبلاگ‌نویس‌ها و کاربران توییتر اجازه دهید که به شما دیکته کنند به چه چیزی فکر کنید؟ آن‌ها رئیس شما نیستند! به‌شدت گزینشی رفتار کنید.

دفتریادداشتی تهیه کنید و اسم آن را کتاب بزرگ نگرانی‌های من بگذارید. زمان مشخصی را برای پرداختن به نگرانی‌های‌تان اختصاص دهید. در عمل، این یعنی روزانه ده دقیقه را به نوشتن هر آن‌چه شما را نگران کرده اختصاص دهید؛ بدون توجه به این‌که چه‌قدر قابل‌توجیه، احمقانه یا مبهم‌اند. به‌محض این‌که چنین کاری را انجام دهید، بقیهٔ روز شما خالی از نگرانی خواهد بود. چون مغز شما می‌فهمد که نگرانی‌هایش ثبت شده‌اند و به آن‌ها بی‌توجهی نشده.

«خدایا، به من آرامش کافی بده برای پذیرش چیزهایی که قادر به تغییر آن نیستم، شجاعت بده برای تغییر چیزهایی که قادر به تغییر آن هستم و حکمت کافی به من عطا فرما تا این دو را از هم تمیز دهم.»

اخیراً یکی از دوستانم باافتخار به من گفت که به مراسم شام با فلان مولتی‌میلیونر دعوت شده. شانه‌ام را با بی‌تفاوتی بالا انداختم. چرا باید افتخار کرد؟ چرا باید برای ملاقات یک مولتی‌میلیونر این‌چنین مشتاق باشد؟ احتمال این‌که پولی به او برسد صفر است. آن‌چه اهمیت دارد این است که آن شخص آدم خوش‌معاشرتی است یا نه. پول‌دار بودنش از پایه بی‌اهمیت است.

می‌خواهم بزرگ‌ترین راز نویسندگی را برای‌تان برملا کنم: بهترین ایده‌ها زمانی به سراغ‌تان می‌آیند که مشغول نوشتن هستید، نه در حال فکر کردن

فقط عروسک‌های خیمه‌شب‌بازی هستند که زندگی بدون بحرانی دارند. داشتن دایرهٔ شایستگی در گرو ده هزار ساعت وقت است و حفظ دایرهٔ شأن در گرو ده هزار زخم. آیا ارزشش را دارد؟ این سؤال غلط است. چون چیزهای گران‌بها اصلاً قیمت ندارند. همان‌طور که مارتین لوترکینگ می‌گوید: «اگر کسی هنوز چیزی را پیدا نکرده که برای حفظ آن حاضر باشد جانش را بدهد، لایق ادامهٔ زندگی نیست.» بدون شک لایقِ زندگی خوب هم نیست.

بخش مهمی از یک زندگی خوب بیشتر از این‌که در گرو تلاش برای رسیدن به سعادت مطلق باشد، به دوری جستن از حماقت، بی‌فکری و گرایش‌های عامه‌پسند است. آن‌چه زندگی شما را غنی‌تر می‌کند، چیزهایی نیستند که به آن اضافه می‌کنید، بلکه آن چیزهایی هستند که از آن حذف می‌کنید. یا همان گونه که مانگر به شکل ظریفی اشاره می‌کند (و نشان می‌دهد که در شوخ‌طبعی هم از هوش بالایی برخوردار است): «تنها چیزی که می‌خواهم بدانم این است که کجا قرار است بمیرم، در این صورت هرگز پایم را آن‌جا نمی‌گذارم.»

شکایت کردن از زندگی وقت تلف کردن است و ترحم نسبت به خود از دو جهت غیرمفید است: اول این‌که هیچ کاری برای غلبه بر حال ناخوش‌تان انجام نمی‌دهید و دوم این‌که با این کار، استیصال ناشی از این رفتار مخرب را هم به ناخوشی اولیه‌تان اضافه می‌کنید. به قول چارلی مانگر در نسخهٔ آهنین: «هر وقت فکر کردید که یک وضعیت یا یک فرد دارد زندگی شما را نابود می‌کند، در واقع خودتان هستید... که در حال نابود کردن زندگی‌تان هستید. خودقربانی‌پنداری یک روش فوق‌العاده برای نابود کردن زندگی‌تان است.»

«از قرار گرفتن در موقعیت‌هایی که در آن مجبور به ایجاد تغییر در سایرین هستید، بپرهیزید.» این راهبرد ساده من را تا حد قابل‌قبولی از شر بدبختی‌ها، هزینه‌ها و سرخوردگی‌ها در امان داشته. در عمل، من هرگز کسی را که ناچار به متحول کردن شخصیتش باشم، استخدام نمی‌کنم. چون می‌دانم که نمی‌توانم. فرقی ندارد که یک نفر چه‌قدر می‌تواند برای من سودآور باشد، با کسی که خلقیاتش با من سازگار نیست، وارد کسب‌وکار نمی‌شوم.

خبر بد: نمی‌توانید بقیه را تغییر بدهید، حتا شریک زندگی یا فرزندان‌تان را. انگیزهٔ تغییرات شخصی باید از درون انسان نشئت بگیرد. فشارهای خارجی یا استدلال‌های منطقی بی‌نتیجه خواهند بود.

دیگر نگران وجهه‌تان نباشید. بی‌خیالِ لایک زدن و لایک شدن بشوید. اسم‌تان را در گوگل جست‌وجو نکنید و در حسرت شهرت نباشید. در عوض سعی کنید کار به‌دردبخوری انجام دهید. طوری زندگی کنید که بتوانید کماکان در آینه نگاه کنید. بافِت می‌گوید: «اگر کاری انجام دهم که دیگران از آن خوش‌شان نیاید اما خودم حس خوبی نسبت به آن داشته باشم، خوشحالم. اگر دیگران من را بابت کاری ستایش کنند ولی خودم راضی نباشم، احساس ناراحتی می‌کنم.» کارنامهٔ درونی دقیقاً همین است. پس روی آن تمرکز کنید و با تعریف‌ها و انتقادهای بیرونی به شکلی دوستانه اما با بی‌تفاوتی برخورد کنید.

در واقع این‌که در چند حوزه متوسط یا زیر متوسط هستید اصلاً اهمیتی ندارد. مهم این است که حداقل در یک حوزه بسیار بالاتر از میانگین، و در حالت ایده‌آل بهترین در جهان باشید. به‌محض رسیدن به این مهم، سنگ‌بنای محکمی برای زندگی خوب خواهید داشت. یک مهارت فوق‌العاده به هزاران توانایی متوسط برتری دارد. هر یک ساعتی که روی دایرهٔ شایستگی خود وقت بگذارید معادل هزاران ساعتی که در جاهای دیگر صرف کنید ارزش دارد

«خدایا، به من آرامش کافی بده برای پذیرش چیزهایی که قادر به تغییر آن نیستم، شجاعت بده برای تغییر چیزهایی که قادر به تغییر آن هستم و حکمت کافی به من عطا فرما تا این دو را از هم تمیز دهم.

مارتین لوترکینگ می‌گوید: «اگر کسی هنوز چیزی را پیدا نکرده که برای حفظ آن حاضر باشد جانش را بدهد، لایق ادامهٔ زندگی نیست.»

«تعهدها آن‌قدر مقدس هستند که ذاتاً باید نادر باشند.»

شکلات، تلویزیون و رابطهٔ جنسی، پس از حداکثر خوردن دو کیلو شکلات، تماشای بیست و چهار ساعت تلویزیون یا پس از پنجمین ارگاسم دیگر بی‌اثر می‌شوند.

«یک جنایتکار جنگ نازی که در ساحل آرژانتین حمام آفتاب می‌گیرد چندان خوشبخت نیست ولی یک مبلغ دین مسیحیت که توسط آدم‌خوارها زنده‌زنده خورده می‌شود خوشبخت تلقی می‌شود

در یک تحقیق مشهور در سال ۱۹۷۸، محققان میزان رضایت از زندگی برندگان لاتاری را بررسی کردند. نتیجه؟ فقط چند ماه پس از برد بزرگ‌شان، میلیونرهای جدید در هیچ زمینهٔ خاصی احساس خوشبختی بیشتری در مقایسه با گذشته‌شان نداشتند.

آیا از صف صندوق سوپرمارکت، انتظار در مطب دندان‌پزشکی و گیر کردن پشت ترافیک در بزرگراه‌ها متنفرید؟ فشار خون‌تان در عرض چند ثانیه به ۱۵ می‌رسد و هورمون‌های استرس‌تان دیوانه‌وار ترشح می‌شوند. اما به جای به‌هم ریختن، در نظر داشته باشید: اگر این تلاطمِ بیهوده روح و جسم‌تان را نخورد، یک سال بیشتر عمر خواهید کرد. این یک سالِ اضافه، با اختلاف تمام زمان‌هایی را که در صف‌ها گذرانده‌اید، جبران خواهد کرد. نتیجه؟ نمی‌توانید جلوِ هدر رفتن پول و زمان را بگیرید، اما می‌توانید تعبیر جدیدی از آن داشته باشید.

من هم با قاطعیت توصیه می‌کنم که به خاطر تفاوت‌های جزئی در قیمت‌ها پریشان نشوید. این‌که یک نوشیدنی دو دلار گران‌تر یا ارزان‌تر از معمول باشد، هیچ واکنش احساسی‌ای در من ایجاد نمی‌کند. ترجیح می‌دهم انرژی‌ام را پس‌انداز کنم تا پولم را. هر چه باشد، در هر دقیقه، ارزش سبد سهامِ من بسیار بیشتر از دو دلار بالاوپایین می‌شود و اگر سهام داو جونز یک‌هزارم درصد سقوط کند، آن نیز من را برآشفته نمی‌کند. خودتان امتحانش کنید.