بریده‌هایی از کتاب فلسفه تنهایی

رابطه و رفتارش با دیگران خوب نیست و دائمآ در رفتار دیگران خطاهای فاحشی می‌یابد.

حالا دیگر کل اعتقادم در زندگی مبتنی بر این باور است که تنهایی پدیده‌ای نادر و غریب، مختص من و یک‌مشت آدم تنها شبیه من نیست، بلکه واقعیتی محوری و گریزناپذیر در هستی بشری است.

برخی ویژگی‌های شخصیتی ربطی وثیق به تنهایی دارند، و همین ویژگی‌های شخصیتی است که بر توانایی ما برای برقرار کردن ارتباط با دیگران اثر می‌گذارد. برای همین است که تنهایی قدرت تشدید خودش را دارد.

چنان غرق در تنهایی وحشتناکی بودم که به فکر خودکشی افتادم. تنها چیزی که جلویم را گرفت این فکر بود که هیچ‌کس، مطلقآ هیچ‌کس، از مرگ من متأثر نخواهد شد، و در مرگم حتی بیش از زندگی‌ام تنها خواهم بود.

چیزی به نامِ «انسانِ خودساخته» وجود ندارد. یک نمونه از چنین شخصی در جهانِ ادبیات، کسی که دلش می‌خواهد از صفر خودش را بسازد، مردِ زیرزمینی داستایفسکی است. (۱۲) او معتقد است که آزادی فقط برمبنای استقلالِ محض از هر قدرت یا نیروی قابل‌تصوری ممکن است، اما این معیاری است که هرگز قابل برآورده کردن نیست. هیچ‌یک از ما هرگز نمی‌تواند فارغ از تأثیراتِ بیرونی و صرفآ با انگیزه‌های درونی خویش حرکت کند. ما هرگز نمی‌توانیم مستقلِ از محیط و دوروبَرمان، مستقلِ از همه آنهایی که پیش از ما به ما شکل داده‌اند خودمان را تعریف کنیم. (۱

تنهایی را می‌توان حالت خطرناکی دانست که در آن احساسات به‌آسانی بر عقل آدمی چیره می‌شود.

ادموند برک هم تنهایی مطلق را بالاترین دردی می‌داند که در مخیله آدم می‌گنجد، چون زیستن در چنان شرایطی با هدف زندگی در تضاد است.

ادام اسمیت تأکید می‌کند آنهایی که در تنهایی بار آمده‌اند هرگز یاد نمی‌گیرند خودشان را بشناسند

برای همین انزوای اجتماعی تأثیری فوق‌العاده منفی، هم بر سلامت روح و روان و هم بر سلامت جسم دارد.

همانگونه که مرد زیرزمینی داستایفسکی می‌نویسد: «آن‌وقت‌ها بیست‌وچهار سال بیشتر نداشتم. حتی همان موقع هم زندگی‌ام تیره‌وتار، نابسامان، و آکنده از تنهایی وحشیانه‌ای بود. با هیچ‌کس معاشرت نمی‌کردم و حتی حرف نمی‌زدم، و روزبه روز بیشتر به کنج دخمه‌ام می‌خزیدم.»(۱۵)

تنهایی مزمن و انفرادِ اجتماعی تجربی با احساس بی‌معنایی در زندگی مرتبط هستند

ناپذیرفتگی اجتماعی موجب نگرانی از ناپذیرفتگی‌های بعدی می‌شود و باز فرد را وامی‌دارد تا دنبال نشانه‌های تازه‌تری از شکست در روابطش بگردد. درنتیجه، فرد در موقعیت‌های اجتماعی رو به محافظه‌کاری و احتیاط می‌آورد

فرادی که احساس تنهایی می‌کنند از اینکه روابط کافی با دیگران نداشته باشند هراسانند و درنتیجه دائمآ دنبال نشانه‌هایی از شکست در روابطشان می‌گردند و همین خودش به روابطشان با دیگران آسیب می‌رساند و تنهایی‌شان را بیشتر می‌کند

در یکی از نظریه‌های شناختی اجتماعی تنهایی این نظر طرح شده است که تنهایی معلول حساسیت بیشتر نسبت به تهدیدهای اجتماعی است.

وقتی تعداد دوستان شخص بیش از حد مطلوبی است که در نظر دارد احساس تنهایی عملا رو به افزایش می‌گذارد.

طبق این نظریه، افراد، معیار یا انتظاری درونی را در خودشان می‌پرورانند و براساس آن روابطشان را با دیگران می‌سنجند. اگر روابطشان با دیگران با این معیار بخواند از این روابط احساس رضایت می‌کنند و حس تنهایی به آنها دست نمی‌دهد. بالعکس، هروقت روابطشان با دیگران با این معیار نخواند حس تنهایی به آنها دست می‌دهد.

افرادی که احساس تنهایی می‌کنند ویژگی‌هایی شخصیتی دارند که بر توانایی‌شان برای برقرار کردن ارتباط با دیگران اثر می‌گذارد

بنا بر برخی شاخص‌ها شدیدترین احساس تنهایی در موقعیت‌هایی ظهور و بروز پیدا می‌کند که فرد در میان جمع است.

به این نتیجه رسیده است که هیچ ارتباطی میان میزان تنهایی فیزیکی و شدت احساس تنهایی وجود ندارد.

افرادی هستند که همه اوقاتشان را در «تنها» یی به‌سر می‌برند بی‌آنکه احساس «تنهایی» کنند و از آن رنج ببرند، و دیگرانی هستند که سخت احساس «تنهایی» می‌کنند هرچند اکثر اوقات در احاطه دوستان و خویشانشان هستند.