بریده‌هایی از کتاب پاییز از پاهایم بالا می رود

آدم وقتی یک عمر ذهنش را برای کاری تربیت می‌کند، دیگر خودبه‌خود همان کار را تکرار می‌کند و هر چه‌قدر هم که انجام دادن این کار برایش سخت باشد، ترک کردن آن به‌نظرش سخت‌تر می‌آید.

پخشم که دست تعمیرکار است اما اگر نبود هم امروز را بیشتر ترجیح می‌دادم به ویزویز کتری گوش کنم که دیگر کم‌کم دارد بلند می‌شود. چه‌قدر عاشق این صدا هستم. مخصوصاً وقتی دانه‌های درشت برف چشم‌اندازِ آن‌طرف پنجره را نقطه‌چین کرده است. انگار یک نفر کنارت نشسته، تو سرت به کار خودت است و او سرش به کار خودش و بی‌آن‌که کاری به کارت داشته باشد، دارد آوازی را زمزمه می‌کند. آوازی که از روزهای خیلی دور بارها و بارها آن را شنیده‌ای و از بر هستی.

خودم هم نمی‌دانم چه مرگم است.

آب داغی که توی قابلمه ریخته‌ام، ابر کوچکی بالای ظرف‌ها درست کرده.

سایه‌ام نمی‌داند که در گذر زمان فقط آدم‌های دوروبرت نیستند که پیر می‌شوند، زمان یادها و خاطره‌ها را هم پیر می‌کند. هر سالی که می‌گذرد، اتفاق‌های زیادی می‌افتد.

حالا که فکرش را می‌کنم، می‌بینم دست‌کم شانزده سال از عمرم را مثل یک سایه زندگی کرده‌ام. انگار اصلاً به دنیا آمده بودم تا سایهٔ او باشم.

بلند می‌شوم، چادرم را تا می‌زنم و می‌روم سر بقچهٔ چادرهای مامان‌جان که همیشه بوی گل محمدی می‌دهد. کارش همین است، کیسه‌های پارچه‌ای کوچک می‌دوزد و توی‌شان را پُر از گُل می‌کند و می‌گذارد توی بقچه‌هایش تا لباس‌ها و چادرها بوی گل بگیرند.

سایه‌ام دست‌بردار نیست. خزیده توی سرم و دارد گوشه‌وکنار را دنبال بقایای عکس‌های رنگ‌پریده زیر و رو می‌کند.

از سر صبح که بیدار شدم، سایه‌ام یک‌بند داشت زیر دست‌وپایم وول می‌خورد. ذوق داشت که کِی بنشیند پشت چشم‌هایم و خیره شود به عکس‌های توی آلبوم قدیمی مامان‌جان.

دلم می‌رود. غمم می‌گیرد. انگار تکّه‌ای از دلم، آن بالا، پشت آن پنجرهٔ آبی، توی تنها خانهٔ آجری ایتگین که آن گوشه تک‌وتنها و جدا از خانه‌های کاهگلی نشسته، گیر کرده و جا مانده. توی خانهٔ ناری که حالا دیگر خانهٔ من است.

من که دیگر سال‌ها بود از صرافت باورهای دوران نوجوانی و کار ناتمام و راز پنهان افتاده بودم. من که داشتم زندگی‌ام را می‌کردم. چه‌طور می‌شود قبول کرد که همهٔ این‌ها فقط یک سِری اتفاق بوده؟ یک سری اتفاق ساده.

ناهیده برای من گذشته‌ای است که نمی‌توانم از آن دل بکَنم و عباس آینده‌ای که نمی‌توانم از آن چشم بپوشم. اگر یکی از این دو را نداشتم، معلوم نبود از کدام طرفِ بام می‌افتادم.

امروز را بیشتر ترجیح می‌دادم به ویزویز کتری گوش کنم که دیگر کم‌کم دارد بلند می‌شود. چه‌قدر عاشق این صدا هستم. مخصوصاً وقتی دانه‌های درشت برف چشم‌اندازِ آن‌طرف پنجره را نقطه‌چین کرده است. انگار یک نفر کنارت نشسته، تو سرت به کار خودت است و او سرش به کار خودش و بی‌آن‌که کاری به کارت داشته باشد، دارد آوازی را زمزمه می‌کند. آوازی که از روزهای خیلی دور بارها و بارها آن را شنیده‌ای و از بر هستی. آوازی غم‌انگیز که بی‌هیچ اندوهی، فقط از روی حافظه تکرارش کنی.

یقین کردم تمام این مدت سایهٔ آشنایی بعد از سال‌ها رفته بوده توی جلدم و داشته به جای من تصمیم می‌گرفته. سایه‌ای که این چندوقته باز دارم می‌بینمش که چه‌طور با پاهای من راه می‌رود، با دست‌های من کار می‌کند، با سلول‌های مغز من فکر می‌کند و با زبان من حرف می‌زند.

زخم کهنه وقتی می‌خواهد پوست تازه بیاورد، به خارش می‌افتد. خاریدن یعنی نیاز فوری و بی‌وقفه به درد. یعنی خودت را بیازار تا از شرّ چیزی که آزارت می‌دهد خلاص شوی.

هیچ‌چیز توی دنیا لذت‌بخش‌تر از این نیست که توی خانه‌ای که خانهٔ خود خودت است، دست‌های یخ‌زده‌ات را روی علاالدین بگیری و باریدن برف را از گوشهٔ پنجره تماشا کنی. چه‌قدر این خانهٔ کوچکِ درب‌وداغان را دوست دارم. این‌جا اولین خانهٔ خودِ خود من است.

در گذر زمان فقط آدم‌های دوروبرت نیستند که پیر می‌شوند، زمان یادها و خاطره‌ها را هم پیر می‌کند. هر سالی که می‌گذرد، اتفاق‌های زیادی می‌افتد. عروسکی پارچه‌ای توی رودخانه می‌افتد، شال‌گردنی سوراخ می‌شود، نگین گل‌سری می‌افتد یا زنگ می‌زند و عکس‌های قدیمی رنگ‌پریده‌تر می‌شوند.