بریده‌هایی از کتاب آدم های سمی

مسلمآ هرکسی مجبور نیست که ما را دوست داشته باشد، همان‌گونه که ما مجبور نیستیم همه را دوست داشته باشیم.

من به‌عنوان متخصص تعاملات بین‌فردی، بدون اغراق هزاران ساعت از وقتم را صرف گوش‌دادن به مراجعان پرشمار کرده‌ام؛ مراجعانی بین سنین چهار تا نود، که برای من می‌گفتند چه چیزهایی باعث نارضایی و ناخشنودی آنها در زندگی‌شان است. بر این اساس دریافتم که اولین و بزرگ‌ترین عامل نارضایی آنها وجود فرد یا افراد سمی در زندگی و اطرافشان است، یعنی کسانی که زندگی را برای آنان به جهنم تبدیل کرده‌اند.

فرد سمی کسی است که زندگی شما را زهرآلود می‌کند، در زندگی شما نقش حامی ندارد، کسی است که از دیدن پیشرفت و موفقیت شما خوشحال نمی‌شود، کسی است که برای شما آرزوی بهترین‌ها را ندارد؛ و در مجموع به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم، سعی می‌کند سد راه شما در مسیر رسیدن به موفقیت و اهدافتان شود.

چرا که بسیاری افراد به‌سبب داشتن عقده‌های فروخفته و کمبودهای معنوی، ناخودآگاهانه به‌دنبال تخلیهٔ عقده‌های خود بر سر افراد زمین‌خورده و ضعیف هستند و چه‌بسا خود عامل آن می‌شوند تا از زمین‌خوردن شما لذت ببرند و از لحاظ روحی ارضا شوند. پس مراقب باشید وسیلهٔ شادکامی آنها نشوید.

برای این کار برگه‌ای مقابل خود بگذارید و در یک طرف آن پنج جنبه‌ای را که در زندگی شما حائز اهمیت است بنویسید؛ مثلا زندگی اجتماعی، کار، زندگی حرفه‌ای، زندگی خانوادگی، و اهمیت ظاهر برای شما. در مقابل آن بنویسید که اکنون در موارد ذکرشده، در چه نقطه‌ای قرار دارید. در کنار آن بنویسید که کمال مطلوب شما برای هر کدام از اینها چیست و راه‌های دستیابی به آن کدام است.

در این حالت اگر آن فرد زبان گشود و برای شما توضیح داد که کدام رفتارهای شما ناپسند و آزاردهنده بوده است، مراقب باشید که به دفاع و توجیه متوسل نشوید که این بزرگ‌ترین اشتباه در مسیر برطرف کردن دلخوری‌ها و برقراری رابطهٔ مجدد است. اجازه دهید فرد صحبت کند و همهٔ تنش‌های منفی درونش را رها سازد. شما فقط آرام بنشینید و گوش فرا دهید.

بدون تردید افراد سمی نمی‌دانند چگونه دوستان خود را حفظ کنند یا بر آنها اثری مثبت و دلپسند بگذارند. دراصل بسیاری از ویژگی‌های رفتاری آنها طوری است که اطرافیانشان را آزار می‌دهد و باعث دوری اطرافیانشان از آنها می‌شود.

مراقب باشید که در مواجهه با همکاران سمی هیچ‌گاه خویشتنداری‌تان را از دست ندهید و از شگرد تخلیهٔ خشم استفاده نکنید؛ چرا که به احتمال قریب به یقین هرگونه خشونت کلامی در محیط کار از نظر رئیستان و سازمانی که در آن کار می‌کنید غیرقابل قبول است.

مؤثرترین شیوه‌ها در برخورد با همکاران سمی، شگردهای تخلیهٔ تنفسی هیجانی، رویارویی مستقیم، و پرسش‌های هدایت‌کنندهٔ توأم با آرامش است.

به‌علاوه تحقیقات و تجارب روان‌شناسی و تربیتی ثابت کرده که تنبیه بدنی فرزند و کتک‌زدن هیچ‌گاه مانع تکرار رفتار غلطِ آنها نمی‌شود؛ بلکه باعث پدید آمدن خشم و نفرت در کودک و تکرار آن رفتار به قصد انتقام خواهد شد.

زن و شوهر در هنگام ناراحتی از یکدیگر یا بروز مشکل، به یکدیگر اجازهٔ گفتگوی سالم و منطقی نمی‌دهند و اغلب با داد و فریاد، زورگویی، یا لجبازی، سعی در محکوم و خاموش‌کردن دیگری دارند

بزرگ‌ترین مشکل زوج‌ها در ازدواج و روابطشان نداشتن مهارت لازم در گفتگوی مؤثر با یکدیگر است

جایی که مهم‌ترین دلیل بدبینی و بی‌اعتمادی این افراد به دیگران و اتفاقات اطرافشان ترس‌های آنان است، شما باید به هر طریق که می‌توانید به آنان ثابت کنید در رابطه با آنان نیت سوء ندارید و فردی قابل اعتماد هستید.

آینه‌گونگی هم در رویارویی با این‌گونه افراد بسیار مؤثر عمل می‌کند؛ چرا که زمانی که فرد سلطه‌جو انعکاس رفتارهای بیمارگونهٔ خود را می‌بیند، دچار وحشت می‌شود.

به خاطر داشته باشید افرادی که همواره خود را از شما بهتر می‌دانند و به‌دنبال این هستند که تنها با کسانی دوست شوند که اسم و رسمی دارند (تا بدین‌ترتیب کمبودهای خود را جبران کنند) لایق دوستی و معاشرت نیستند و بهتر است از اطراف شما پاکسازی شوند.

تجربه همواره ثابت کرده که خویشتن‌داری در برابر افراد فضول معمولا باعث گستاخی بیشتر آنها می‌شود. پس لازم است در همان ابتدا چنین فردی را بر سر جایش بنشانید.

از آن فاجعه‌بارتر، بالارفتن درصد خودکشی بین جوانان و نوجوانان در سال‌های اخیر است. می‌پرسید چرا؟ در درجهٔ اول به‌سبب فشارهای همسالان و همکلاس‌ها و دیگر به‌دلیل اینکه از طرف آنها مورد پذیرش قرار بگیرند و طرد نشوند.

برای تحمل فرد سمی هیچ‌گاه به مسکرات و مواد مخدر روی نیاورید. روی‌آوردن به این مسکن‌های کاذب نه‌تنها مشکل شما را حل نمی‌کند بلکه آن را چند برابر می‌کند. همچنین مواظب باشید به‌منظور تحمل فشار عصبی ناشی از رفتار افراد سمی، ناخودآگاهانه به پرخوری یا اختلالات رفتاری نظیر آن روی نیاورید. این راه‌حل‌های کاذب ممکن است به شما تسکین موقتی بدهد ولی باعث به خطر افتادن تندرستی و موفقیت، و همچنین کوتاه‌شدن عمر شما و تخریب رابطهٔ دیگران با شما می‌شود.

«باعث سرافکندگی است انسانی خود را دوست فردی نشان دهد درحالی‌که خشم و کینه‌اش از او را پنهان می‌کند.»

اگر شما این واقعیت را بپذیرید که نه هرکسی مجبور است شما را دوست داشته باشد و نه شما مجبورید همه را دوست داشته باشید، مواجهه با افراد سمی برای‌تان بسیار آسان‌تر خواهد شد.