بریده‌هایی از کتاب بازگشت

بسیاری از بزرگان به ما توصیه می‌کنند که مقام مادر بسیار مورد احترام و توجه است، اما دلیل نمی‌شود که انسان، مقام والای پدر را فراموش نماید. برخی می‌گویند: ناراحتی و نفرین پدر، زودتر از مادر در فرزند اثر می‌گذارد.

بسیاری از مقامات عالیه در آن روز در اختیار کسانی است که قرآن را خواندند و فهمیدند و عمل کردند.

من به یاد دارم که عیسی مسیح نیز آنجا بود، ولی تعجب کردم که دیدم مسیح خدا نیست و مانند ما، یکی از مخلوقات خداست و مانند ما، او نیز هدف عالی و معنوی خود را دنبال می‌کند. این بر خلاف آنچه در کلیسا از بچگی یاد گرفتم بود. به ما می‌گفتند: مسیح و خدا و ... همه یکی هستند.

همه از سوی خدا هستند. هر قلبی توانایی این را دارد که از عشق و انرژی ابدی آن لبریز باشد. تنها خدا به قلب انسان واقف است و تنها خداست که می‌تواند آن را مورد ارزیابی و قضاوت قرار دهد.

کاظم گفت: «آقای ...! نمازشب آدم رو با ادب و با اخلاق می‌کنه و اخلاقِ حَسَنه بهش می‌ده. آن‌وقت خدا می‌شه استاد اخلاقش. وقتی هم خدا بشه معلم اخلاق انسان، همه چیزش رو درست می‌کنه و کارش رِله می‌شه.» بعد تعبیر جالبی به کار بُرد؛ گفت: «به‌خدا، نمازشب زمین و آسمان رو به هم می‌دوزه!»

حالا انسان دیگری متولد شده. انسانی که می‌داند ایمان با عمل صالح همراه است و عمل صالح همنشین همیشگی انسان است. انسانی که بعد از نماز و انجام واجبات، تمام تلاش خودش را برای کمک و هدایت مردم انجام می‌دهد.

راحت‌ترین مرگ‌ها برای کسی است که دلبستگی به دنیا ندارد و وجود خود را پاک کرده است.

من می‌دیدم که عشق بدون قید و شرط الهی، که ورای هر عشق زمینی است، از او به سمت تک‌تک بندگانش جاری می‌گردد... به من نشان دادند که چگونه هر دعا و مناجات از روی زمین، مانند یک شعاع نور به آسمان می‌رود

گرچه روح ما پر از نور و حقیقت و عشق است، اما باید دائماً در مبارزه با آرزوهای پَست و پایین ما باشد و این باعث قوی شدن وجود ماست.

تجربه‌های نزدیک به مرگ، اگر توسط افرادی که اهل معرفت هستند صورت بگیرد، جنبه معنوی بالاتری پیدا می‌کند. زیرا این افراد به باطن دستورات دین واقف شده و می‌توانند برای دیگران راهکار معنوی برای قرب پروردگار پیدا کنند.

تو ذهنم این بود که ایشون کیست؟ خودشان گفتند: من از طرف خدای شما آمدم. دوست نداری از این سختی‌ها راحت شوی؟ حرفی نداشتم. اینقدر چهره‌اش زیبا و مهربان بود که گفتم با او می‌روم. اما همین که دستش را روی سینه من قرار داد، یکباره دیدم دست دیگری آمد و مچ دست فرشته مرگ را گرفت! من کسی را ندیدم، فقط صدای مهربانی شنیدم که گفت: او زائر ما بوده. من ضامن او هستم. او را به ما ببخشید.

أَلَمْ یأْنِ لِلَّذِینَ ءَامَنُواْ أَن تَخْشَعَ قُلُوبُهُمْ لِذِکراللَّهِ. آیا وقت آن نرسیده که دل‌های شما برای خدا خاشع شود؟ (سوره حدید آیه ۱۶)

سر از جیب غفلت برآور کنون که فردا نمانی به خجلت نگون کنون بایدای خفته بیدار بود چو مرگ اندر آرد زخوابت چه سود زهجران طفلی که در خاک رفت چه نالی که پاک آمد و پاک رفت تو پاک آمدی برحذر باش و پاک که ننگ است ناپاک رفتن به خاک

براساس آنچه دیده بود می‌گفت بسیاری از درجات را با اسراف از دست می‌دهیم.

به صورت مردم که نگاه می‌کردم، وحشت و ترس را می‌دیدم. وقتی کمی جلو می‌رفتند، این پل بزرگ، برای عبور هر کسی به اندازه خودش باریک می‌شد و بعد هم نازک و نازک‌تر... مانند مو باریک می‌شد. من دیدم که خیلی‌ها با وحشت از پل به پایین پرت می‌شدند! تازه فهمیدم که پل صراط و جهنم چه معنایی دارد. راستش را بخواهی من هم وحشت کردم. اما دو جوان مهربان گفتند: تو صراط را در دنیا طی کردی.

شیخ حسنعلی نخودکی (ره) می‌گفت: من به هر جا رسیدم از سه چیز بود: توجه به نماز اول وقت، احترام به سادات و لقمه حلال.

امام صادق (ع) در مورد حق الناس می‌فرماید: اگر مردم آنقدری که برای نجس و پاکی وسواس دارند، کمی هم به حق الناس اهمیت می‌دادند، مشکلاتشان کم می‌شد. در حالی که اسلام، طهارت و نجاست را آسان گرفته و مردم بر خود سخت می‌گیرند؛ اما به حق‌الناس، بسیار اهمیت داده، ولی مردم آن‌ها را ساده می‌گیرند.

من دیدم که ما، قبل از آمدن به دنیا مأموریت خود را روی زمین می‌دانیم و حتی خودمان آن را انتخاب می‌کنیم. چیزهایی که در طول زندگی سر راه ما قرار می‌گیرند، بسیار مرتبط به مأموریت ما هستند. از دریچهٔ علم الهی می‌دانیم که چه امتحانات و سختی‌هایی سر راه ما خواهد بود و ما خود را برای آن آماده کرده و به دنیا آمده‌ایم.

هر چیزی قبل از اینکه به‌صورت مادی خود خلق شود در جهان معنوی خلق گشته است، حتی ستاره‌ها، سیارات، حیوانات، کوه‌ها، گیاهان، و همه و همه. به من گفته شد که خلقت مادی مانند فتوکپی شما در دنیاست که آفرینش معنوی مانند یک عکس شفاف و رنگی و خلقت مادی آن مانند یک کپی از آن عکس است. زمینی که ما در این دنیا می‌بینیم تنها سایه‌ای از زیبایی و شکوه معنوی آن است، ولی با این وجود این دقیقاً همان چیزی است که در دنیا برای رشد معنوی خود به آن نیاز داریم.

بهش گفتم: کاظم، برام از نمازشب حرف می‌زنی؟ اولش قبول نکرد. ولی وقتی اصرار کردم شروع کرد به گفتن. چند جمله برایم گفت که هنوز در ذهنم مانده. کاظم گفت: «آقای ...! نمازشب آدم رو با ادب و با اخلاق می‌کنه و اخلاقِ حَسَنه بهش می‌ده. آن‌وقت خدا می‌شه استاد اخلاقش. وقتی هم خدا بشه معلم اخلاق انسان، همه چیزش رو درست می‌کنه و کارش رِله می‌شه.» بعد تعبیر جالبی به کار بُرد؛ گفت: «به‌خدا، نمازشب زمین و آسمان رو به هم می‌دوزه!»