بریده‌هایی از کتاب قانون چاقی

فروکتوز وقتی وارد بدن می‌شود فقط در کبد قابل‌سوخت‌وساز است و مثل موشکِ هدایت‌شونده به‌سمت کبد می‌رود، ولی گلوکز در تمام سلول‌های بدن به‌عنوان منبع انرژی قابل‌استفاده است. فروکتوز فشار زیادی به کبد وارد می‌کند، زیرا سایر اعضای بدن نمی‌توانند برای جذب فروکتوز به کبد کمک کنند

فروکتوز قندِ اصلیِ میوه است و همین باعث می‌شود عده‌ای آن را بی‌خطر بدانند: قند طبیعیِ میوه که قند خون را هم بالا نمی‌برد به‌نظر همه ماده‌ای بی‌ضرر بود؛ ولی درواقع گرگی بود در لباس میش که یکی از دشمنانِ اصلیِ سلامتِ مردم در دورانِ کنونی است.

فروکتوز قند خون را خیلی بالا نمی‌برد، اما بیشتر از گلوکز باعث چربیِ خون و دیابت می‌شود. ازنظر غذایی، فروکتوز و گلوکز هیچ‌کدام مادهٔ مغذیِ ضروری نیستند. هر دو ازنظر تأثیر شیرین‌کنندگی مثل هم‌اند، ولی مضرات فروکتوز برای سلامتیِ انسان بیشتر است.

دکتر کیز، برای اولین بار، در آزمایش گرسنگی مینه‌سوتا، اثر «گرسنگی روانی» را بررسی کرد. کسانی که رژیم می‌گیرند و گرسنگی می‌کشند دلشان غذا می‌خواهد و فکروذکرشان فقط غذا می‌شود و به هرچیز دیگری بی‌علاقه می‌شوند. این حالتِ آزاردهندهٔ روانی مخصوص انسان‌های چاق نیست، بلکه پاسخ هورمونی و طبیعیِ بدن به احساسِ گرسنگی است.

با افزایش گرسنگی و کاهش احساس سیری، میل به غذا در افراد افزایش می‌یابد. این تغییرات هورمونیْ با تغییر وضعیت غذاخوردن بلافاصله آغاز می‌شوند، ولی تا مدت‌های مدید ادامه می‌یابند. کسانی که رژیم می‌گیرند همیشه احساس گرسنگی می‌کنند، و این به‌خاطر دلهره نیست، ربطی هم به قدرتِ ارادهٔ آن‌ها ندارد. گرسنگی نوعی واکنش هورمونیِ طبیعی است که هروقت سعی کنیم وزنمان را کاهش بدهیم، برایمان رخ می‌دهد.

ازطرف دیگر، ما همیشه فکر می‌کنیم چاقی ما تقصیر ماست، چون نتوانسته‌ایم وزنمان را مدیریت کنیم. حتی وقتی اطرافیان چیزی نمی‌گویند، می‌دانیم به‌خاطر انداممان سرزنشمان می‌کنند و معتقدند قدرت تصمیم‌گیری و اراده نداریم. آیا همهٔ ما بارها شاهد این اتفاق نبوده‌ایم؟ مشکل به‌هیچ‌وجه ازطرف ما نیست. رژیم غذایی کم‌کالری باعث کاهش وزن پایدار نمی‌شود.

فلتام تصور کرد شاید به‌طور طبیعی از آن کسانی است که می‌توانند همه‌چیز بخورند ولی چاق نشوند. به همین دلیل در آزمایش بعدی کربوهیدرات و چربی را کنار گذاشت و به‌جای آن‌ها ۲۱ روز ۵ هزار و ۷۹۴ کالری را که در رژیم استاندارد امریکا آمده مصرف کرد، ولی از غذاهای فراوری‌شده و غیرمفید خورد. رژیم جدید او ۶۴ درصد کربوهیدرات، ۲۲ درصد چربی و ۱۴ درصد پروتئین بود که بسیار شبیه راهنمای رژیمِ استانداردِ امریکا بود. این بار دقیقاً برابر با مقداری که براساس فرمول کالری انتظار می‌رفت دچار افزایش وزن شد، یعنی ۷٫۱ کیلوگرم افزایش وزن و ۹٫۱۴ سانتی‌متر افزایش سایز کمر. پس‌از سه هفته، حتی پهلوهایش هم چاق شدند و بیرون زدند.

سام فلتام یکی از مربیان حرفه‌ایِ ورزش است که بیش‌از یک دهه در حوزهٔ سلامتی و تناسب‌اندام در امریکا کار کرده است. او از کسانی است که نظریهٔ کاهش مصرف کالری را قبول ندارد و سعی کرده با آزمایشی روی خودش غلط‌بودنِ آن را اثبات کند. فلتام آزمایش مبتکرانه‌ای طراحی کرد که باید براساس آن روزانه ۵ هزار و ۷۹۴ کالری دریافت و هر روز وزنش را ثبت می‌کرد. اما رژیمی که او انتخاب کرد ۵ هزار و ۷۹۴ کالریِ معمولی نبود. او ۲۱ روز غذاهای کم‌کربوهیدرات و پرچربی و طبیعی مصرف کرد؛ چون تجارب بالینی نشان داده‌اند آنچه باعث افزایش وزن می‌شود کربوهیدرات‌های تصفیه‌شده است، نه هر نوع کالری‌ای. درشت‌مغذی‌های رژیمِ او برابر با ۱۰ درصد کربوهیدرات، ۵۳ درصد چربی و ۳۷ درصد پروتئین بودند و باید براساس محاسباتش ۷٫۳ کیلوگرم وزن اضافه می‌کرد، درحالی‌که فقط ۱٫۳ کیلوگرم وزن اضافه کرد. جالب اینجاست که دور کمر او ۲٫۲۵ سانتی‌متر کم شد و این نشان می‌داد آنچه به وزنش اضافه شده محصول تجمع چربی نیست.

فواید ورزش محدودند. با ورزشِ بیشتر نمی‌توان تمام مشکلاتی را که با رژیم به وجود آمده جبران کرد. تغذیهٔ اشتباه این‌قدر قوی است که نمی‌توان آثارِ آن را به هیچ ترتیبی محو کرد. به‌طور کلی ورزش‌کردنِ بی‌رویه اصلاً کارِ درستی نیست. ورزش یکی از نشانگرهای استرس در بدن است. مقدار کمی از آن سودمند است، اما ورزش زیاد مضر است.

کاهش وزنی که با ورزش به دست می‌آید همیشه کمتر از حد انتظار است و تحقیقات پزشکی به‌خوبی این مسئله را نشان می‌دهند. محققان با انجام تحقیقاتی که در مواردی بیش‌از ۲۵ هفته طول کشیده‌اند به این نتیجه رسیده‌اند که کاهش وزنی که با ورزش به دست می‌آید تنها ۳۰ درصد از مقدارِ موردانتظارِ ماست. در یکی از تحقیقاتی که اخیراً انجام شده، افراد پنج بار در هفته ورزش کرده و در هر جلسه ۶۰۰ کالری سوزانده‌اند. ولی پس‌از ۱۰ ماه، ۴٫۵ کیلوگرم وزن کم کردند، درحالی‌که انتظار داشتند ۱۶ کیلوگرم وزن کم کنند.

اغلب می‌گویند رعایت رژیم غذایی و انجام فعالیت‌های ورزشی درکنار هم راه‌حلِ چاقی‌اند، ولی اهمیت این دو عنصر مثل هم نیست و یکی‌گرفتن آن‌ها باهم کار اشتباهی است. مراعات رژیم غذایی اصلِ کار است و باید ۹۵ درصد توجهمان به آن معطوف باشد. ورزش هم اهمیتِ بسیاری دارد و اسباب سلامتیِ ماست، ولی در درمان چاقی آن‌قدرها مهم نیست. ورزش مثل مسواک‌زدن حرکتی مثبت و خوب است که باید هر روز انجام شود؛ ولی نباید از آن انتظار کاهش وزن داشت؛ مثل تکنیک بانتینگ در بیسبال، که خیلی مهم است، ولی فقط ۵ درصد بازی را شامل می‌شود و ۹۵ درصد بقیهٔ آن ضربه‌زدن، ضربه‌گرفتن و دویدن دور زمین است.

اندازه‌گیری میزان سوخت‌وساز پایه، گرمازدایی فعالیت‌های غیرورزشی، گرمازایی مواد غذایی و مصرف اکسیژنِ اضافی پس‌از ورزش کار سخت و پیچیده‌ای است و به‌خاطر همین ما همیشه به‌اشتباه آن‌ها را در گذر زمان ثابت در نظر می‌گیریم. این فرضِ اشتباه باعث می‌شود این نتیجهٔ اشتباه را بگیریم که ورزش تنها متغیری است که در هزینه‌کرد انرژی اهمیت دارد. به همین دلیل، برای افزایش خروج کالری از بدن، می‌گویند باید بیشتر ورزش کنیم، ولی مشکل اینجاست که میزان سوخت‌وساز پایه ثابت نیست. کاهش کالری مصرفی می‌تواند میزان سوخت‌وساز پایه را تا ۴۰ درصد کم کند و کمی بعدتر خواهیم دید که افزایش کالری مصرفی نیز می‌تواند آن را تا ۵۰ درصد افزایش دهد.

بررسی‌های اخیر نشان می‌دهند مردم آمریکا از مردم هشت کشور دیگر که مورد بررسی قرار گرفتند بیشتر ورزش می‌کنند: ۱۳۵ روز در سال. درحالی‌که میانگین جهانی ۱۱۲ روز در سال است. مردم هلند با ۹۳ روز ورزش رتبهٔ آخر را دارند. کاهش وزن انگیزهٔ اصلیِ مردمِ تمام کشورها برای ورزش است. اما آیا این‌همه زحمت باعث شده میزان چاقی در این کشورها کمتر بشود؟ برعکس، در هلند و ایتالیا، آمار چاقی یک‌سوم امریکاست؛ درحالی‌که امریکایی‌ها تمام‌وقت مشغول هالترزدن و دمبل‌زدن هستند.

کتاب جامع دویدن نوشتهٔ جیم فیکس در سال ۱۹۷۷ به یکی از پرفروش‌ترین کتاب‌های بازار تبدیل شد و البته مرگ وی در ۵۲ سالگی دراثرِ حملهٔ قلبی نیز تا حدی بازارِ این کتاب را تضعیف کرد.

اگر گرسنه نیستید، غذا نخورید.

تولیدکنندگان نوشیدنی‌های قنددار وقتی دیدند در امریکای شمالی و اروپا دارند جنگ را می‌بازند، آسیا را هدف خود قرار دادند تا بتوانند بخشی از سودِ ازدست‌رفته‌شان را جبران کنند.

در دههٔ ۱۹۸۰، نوشیدنی‌های قنددار از آبِ لوله‌کشی بیشتر مصرف می‌شدند.

مضرترین مادهٔ غذاییِ مصرفی برای اضافه‌وزنْ نوشیدنی‌های شیرین، شکر و سوداست

بدن ما اول صبح آمادهٔ تحرک است، نه غذاخوردن. تمام این هورمون‌ها گلوکز وارد خون می‌کنند، تا بتوان دست به تحرک زد، مثل خودرویی که پدالِ گازِ آن را فشار داده‌ایم و آمادهٔ حرکت است. در آن زمان، بدن به سوخت‌رسانیِ مجدد با غلات و حبوبات و قند نیازی ندارد

این حرفِ مادربزرگ‌ها درست بود که می‌گفتند خوردنِ هله‌هوله ما را چاق می‌کند.