![کتاب سیری در نهج البلاغه اثر مرتضی مطهری کتاب سیری در نهج البلاغه اثر مرتضی مطهری](https://img.taaghche.com/frontCover/83.jpg?w=200)
بریدههایی از کتاب سیری در نهج البلاغه
۴٫۳
(۷۴)
فصاحت را ببین که چگونه افسار خود را به دست این مرد داده و مهار خود را به او سپرده است. نظم عجیب الفاظ را تماشا کن؛ یکی پس از دیگری میآیند و در اختیار او قرار میگیرند، مانند چشمهای که خود به خود و بدون زحمت از زمین بجوشد. سبحاناللّه! جوانی از عرب در شهری مانند مکه بزرگ میشود، با هیچ حکیمی برخورد نکرده است اما سخنانش در حکمت نظری بالادست سخنان افلاطون و ارسطو قرار گرفته است؛ با اهل حکمت عملی معاشرت نکرده است اما از سقراط بالاتر رفته است؛ میان شجاعان و دلاوران تربیت نشده است زیرا مردم مکه تاجرپیشه بودند و اهل جنگ نبودند، اما شجاعترین بشری از کار در آمد که بر روی زمین راه رفته است.
شکوفه ▪︎
به حق، سخن علی را از سخن خالق فروتر و از سخن مخلوق فراتر خواندهاند. مردم همه دو فن خطابه و نویسندگی را از او فراگرفتهاند... همین کافی است که یک دهم بلکه یک بیستم آنچه مردم از سخنان علی گرد آورده و نگهداری کردهاند، از سخنان هیچکدام از صحابه رسول اکرم ـ با آنکه فصحایی در میان آنها بوده است ـ نقل نکردهاند، و باز کافی است که مردی مانند جاحظ در البیان و التبیین و سایر کتب خویش ستایشگر اوست.
شکوفه ▪︎
امیرالمؤمنین آبشخور فصاحت و ریشه و زادگاه بلاغت است. اسرار مستور بلاغت از وجود او ظاهر گشت و قوانین آن از او اقتباس شد. هر گوینده سخنور از او دنبالهروی کرد و هر واعظ سخندانی از سخن او مدد گرفت. درعین حال به او نرسیدند و از او عقب ماندند، بدان جهت که بر کلام او نشانهای از دانش خدایی و بویی از سخن نبوی موجود است.
شکوفه ▪︎
جاحظ میگوید:
سخن زیاد که نکوهش شده است سخن بیهوده است نه سخنمفید و سودمند، وگرنه علیبنابیطالب و عبداللّهبنعباس نیز سخن فراوان داشتهاند.
شکوفه ▪︎
محقنبنابیمحقن به علی علیهالسلام پشت میکند و به معاویه رو میآورد و برای اینکه دل معاویه را که از کینه علی علیهالسلام میجوشد خرسند سازد گفت: از نزد بیزبانترین مردم به نزد تو آمدم.
آنچنان این چاپلوسی مشمئز کننده بود که خود معاویه او را ادب کرد. گفت: وای برتو! علی بیزبانترین افراد است؟! قریش پیش از علی از فصاحت آگاهی نداشت، علی به قریش درس فصاحت آموخت.
شکوفه ▪︎
ابن عباس در مورد یکی از نامههای کوتاه علی که به عنوان خودش صادر شده میگوید: «بعد از سخن پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوآله از هیچ سخنی به اندازه این سخن سود نبردم» .
شکوفه ▪︎
اکنون دو کار لازم در مورد نهجالبلاغه در پیش است: یکی غور و تعمق در محتوای نهجالبلاغه است، تا مکتب علی در مسائل مختلف و متنوعی که در نهجالبلاغه مطرح است دقیقا روشن شود که جامعه اسلامی سخت بدان نیازمند است؛ دیگر تحقیق در اسناد و مدارک نهجالبلاغه. خوشبختانه میشنویم که در گوشه و کنار جامعه اسلامی فضلایی مشغول انجام این دو مهم میباشند.
شکوفه ▪︎
نهجالبلاغه منتخبی است از خطبهها و وصایا و دعاها و نامهها و کلمات کوتاه علی علیهالسلام که سید شریف رضی در حدود هزار سال پیش جمعآوری کرده است. نه کلمات مولی منحصر است بدانچه سید رضی گرد آورده است و نه گردآوری کلمات امیرالمؤمنین علیهالسلام منحصر به سید رضی بوده است.
شکوفه ▪︎
چیزی که مایه حیرت است این است که قسمتی از محتوای نهجالبلاغه را، چه در کشور شیعه ایران و چه در کشورهای عربی، اولین بار «بیخدا» ها و یا «باخدا» های غیر مسلمان کشف کردند و در اختیار توده مردم مسلمان قرار دادند.
شکوفه ▪︎
چیزی که مایه حیرت است این است که قسمتی از محتوای نهجالبلاغه را، چه در کشور شیعه ایران و چه در کشورهای عربی، اولین بار «بیخدا» ها و یا «باخدا» های غیر مسلمان کشف کردند و در اختیار توده مردم مسلمان قرار دادند.
البته هدف غالب یا همه آنها از این کار این بود که از علی و نهجالبلاغه علی توجیهی برای درستی پارهای از مدعاهای اجتماعی خود بسازند و خود را تقویت کنند. ولی برای آنها نتیجه معکوس داد، زیرا برای اولین بار توده مسلمان دانست که سخنان پر زرق و برق دیگران چیز تازهای نیست؛ بهترش در نهجالبلاغه علی است، در سیرت علی است، در سیرت تربیتشدگان علی از قبیل سلمان و ابوذر و عمار است. نتیجه این شد که به جای اینکه علی و نهجالبلاغه آنها را «توجیه» نمایند آنها را «شکست» دادند.
شکوفه ▪︎
حجم
۲۰۹٫۳ کیلوبایت
سال انتشار
۱۳۷۶
تعداد صفحهها
۳۰۱ صفحه
حجم
۲۰۹٫۳ کیلوبایت
سال انتشار
۱۳۷۶
تعداد صفحهها
۳۰۱ صفحه
قیمت:
۴۲,۰۰۰
تومان