بریده‌هایی از کتاب توجیه المسائل کربلا

امام خمینی قدس سره در این باره می‌گوید: «‌انگیزه این گریه و اجتماع، نه فقط این است که ما برای سیدالشهداء گریه می‌کنیم، نه سیدالشهداء احتیاج به گریه ما دارد و نه این گریه فی نفسه «‌منشأ اثر است» و کاری از آن بر می‌آید. بلکه به‌خاطر آن است که این مجالس، مردم را مجتمع می‌کنند و یک وجهه[ و عزّت و آبرو ]می‌دهد.

«‌کارتان را برای خدا نکنید؛ برای خدا کار کنید! تفاوتش فقط همین اندازه است که ممکن است حسین (ع) در کربلا باشد و من در حال کسب علم برای رضایت خدا...!»

در قرآن در سوره انعام می‌خوانیم: «‌قُل لِلّه الحُجّة البالِغة» ۴۲ «‌بگو برای خدا دلیل رسا و قاطع است. » شخصی از امام صادق (ع) پرسید: تفسیر این آیه چیست؟ آن حضرت در پاسخ فرمود: خداوند در روز قیامت به بنده خود می‌گوید: ای بنده من! آیا می‌دانستی (و گناه کردی)؟ اگر بگوید: آری می‌فرماید: چرا آن‌چه می‌دانستی، عمل نکردی؟ اگر بگوید: نمی‌دانستم، می‌گوید: چرا یاد نگرفتی، تا عمل کنی؟ در این وقت او در برابر بازخواست خدا فرومی‌ماند، این است حجت بالغه‌ی خدا. ۴۳

کسانی که در کربلا توجیهاتی آوردند تا به دنیا برسند، به این بهره اندک هم نرسیدند... اما حسین حتی خیمه‌هایی را که پر از زن و بچه بود، بهانه‌ای برای فرار از جهاد قرار نداد. حتی موقعی که این خیمه‌ها علم‌دار هم نداشت باز هم توجیه نکرد و جهاد را ادامه داد...

اصلا کربلا از کرب و بلا است. مگر می‌شود کربلا آمد و بلا را به جان نخرید.

امام علی (ع) به یارانش فرمود: تمنای امر محال نکنید، گفتند: چه کسی امر محال تمنا می‌کند؟ فرمود: شما آیا راحتی را در دنیا تمنا نمی‌کنید؟ گفتند: بلی، فرمود: راحتی برای مؤمن در دنیا، محال است.

کسانی که به بهانه‌های سیاسی وارد جریان کربلا نشدند؛ روزگار سرنوشت آن‌ها را به گونه‌ای رقم زد که در صف دشمنان قرار گرفتند

کسانی که در کربلا توجیهاتی آوردند تا به دنیا برسند، به این بهره اندک هم نرسیدند...

توجیه زمانی پیدا می‌شود که شرایط انجام بهترین کار سخت باشد. وگرنه در موقع حرف زدن، همه ادعا و قیل و قال دارند...

زینب شرایط سخت را توجیه نکرد، بلکه از همه چیزش گذشت تا در آن شرایط ولی خدا را یاری کند.

یکی از مواردی که کارهای بزرگ جلوی انسان را سد می‌کند، عذر شرعی است. این عذر شرعی هر انسان ظاهربینی را از ادامه راه منصرف می‌کند؛ حتی قواعد فقهی را به مدد می‌گیری تا کار خود را توجیه کنی! و این خطرناک‌ترین نوع توجیه است: «‌اَلضّرُوراتُ تُبِیحُ الْمَحْظُوراتِ. ». ۳

در موقع انجام بهترین عمل است که باب توجیه باز می‌شود. در این هنگام به دلیل این‌که انجام بهترین کار هزینه‌های سنگینی دارد، افراد به دنبال آوردن توجیه هستند تا از انجام بهترین کار سر باز زنند.

بیش‌تر آموخته‌های فرهنگی در ذهن ناخودآگاه آدمی قرار دارد، غالباً آدمی نمی‌داند چه می‌داند.

کربلا حجّت بالغه است. برای همه آنانی که «نتوانستن» یا «نمی‌شود» را فریاد می‌زنند، اتمام حجّت است.

امام خمینی قدس سره در این باره می‌گوید: «‌انگیزه این گریه و اجتماع، نه فقط این است که ما برای سیدالشهداء گریه می‌کنیم، نه سیدالشهداء احتیاج به گریه ما دارد و نه این گریه فی نفسه «‌منشأ اثر است» و کاری از آن بر می‌آید. بلکه به‌خاطر آن است که این مجالس، مردم را مجتمع می‌کنند و یک وجهه[ و عزّت و آبرو ]می‌دهد. » ۱۲۷

«‌عزت مخصوص خدا و رسول او و مؤمنان است، ولی منافقان نمی‌دانند! » وَ لِلَّهِ الْعِزَّةُ وَ لِرَسُولِهِ وَ لِلْمُؤْمِنینَ وَ لکنَّ الْمُنافِقینَ لا یَعْلَمُون۱۲۳. منافقان این را نمی‌فهمند...! می‌خواستند با حکومت ری عزیز شوند، اما... می‌خواستند با خدمت به یزید عزیز شوند، اما...

عده‌ای در مقابل امام حسین ایستادند تا به عزت برسند. عزت را در دستگاه یزیدی جستجو می‌کردند، ولی هرگز به آن نرسیدند. مگر می‌شود عزت که مال خداست، در دست دشمنان خدا باشد؟

توجیه زمانی اتفاق می‌افتد که تعارضی بین خواسته‌های فرد پیش بیاید. مثلا در کربلا وقتی به آن شخص گفته شد: «چرا گریه می‌کنی و با گریه زیورآلات اهل بیت امام را می‌دزدی؟ » جواب داد: «اگر من نکنم، دیگری انجام می‌دهد. » این‌جا فرد تعارض بین دو کارش را با این جمله توجیه می‌کند.

همیشه دعوا سر اولویت بوده و هست. این اولویت‌ها جهت زندگی‌ها را مشخص می‌کند. قُلْ إِنْ کانَ آبَاؤُکمْ وَأَبْنَاؤُکمْ وَإِخْوَانُکمْ وَأَزْوَاجُکمْ وَعَشِیرَتُکمْ وَأَمْوَالٌ اقْتَرَفْتُمُوهَا وَتِجَارَةٌ تَخْشَوْنَ کسَادَهَا وَمَسَاکنُ تَرْضَوْنَهَا أَحَبَّ إِلَیکمْ مِنَ اللَّهِ وَرَسُولِهِ وَجِهَادٍ فِی سَبِیلِهِ فَتَرَبَّصُوا حَتَّی یأْتِی اللَّهُ بِأَمْرِهِ وَاللَّهُ لَا یهْدِی الْقَوْمَ الْفَاسِقِینَ۱۰۹ بگو: «‌اگر پدران و فرزندان و برادران و همسران و طایفه شما و اموالی که به دست آورده‌اید و تجارتی که از کساد شدنش می‌ترسید و خانه‌هایی که به آن علاقه دارید، در نظرتان از خداوند و پیامبرش و جهاد در راهش محبوب‌تر است، در انتظار باشید که خداوند عذابش را بر شما نازل کند و خداوند جمعیت نافرمان‌بردار را هدایت نمی‌کند!

فرق است بین آن سرباز فداکار و انسان پرشوری که به میدان نبرد می‌رود؛ مردم به نام او شعار می‌دهند و از او تمجید می‌کنند؛ میدان اطراف او را انسان‌های پرشوری مثل خود او گرفته‌اند؛ می‌داند که اگر مجروح یا شهید شود، مردم با او چگونه با شور برخورد خواهند کرد و آن انسانی که در چنان غربتی، در چنان ظلمتی، تنها، بدون یاور، بدون هیچ‌گونه امید کمکی از طرف مردم، با وسعت تبلیغات دشمن، می‌ایستد و مبارزه می‌کند و تن به قضای الهی می‌سپارد و آماده کشته شدن در راه خدا می‌شود. عظمت شهدای کربلا به این است!