بریده‌هایی از کتاب یک شب فاصله

این من را می‌ترساند. سعی کردم فکر بد به خودم راه ندهم. فقط می‌دانستم که فریتز گفته دستم را برندارم. پس به لوله، حواسم و شجاعتم چسبیدم، همه را کنار هم گذاشتم و توی دلم به هم گره‌شان زدم. چشم‌هایم را بستم و آخرین کلمات او را با خودم تکرار کردم: «شک نکن گرتا. تو می‌تونی.»

معنی جرأت این نیست که بدونی می‌تونی کاری رو انجام بدی. معنیش اینه که بخوای امتحان کنی...

واقعاً تلاش کردم. همهٔ سعی‌ام رو کردم کارهای درست رو انجام بدم، حرف‌های درست رو بزنم و همون چیزی بشم که اون‌ها ازم می‌خوان. اما هرچی بیشتر سعی می‌کنم به خواسته‌های اون‌ها تن بدم، بیشتر حس می‌کنم که دارم نابود می‌شم

احساس می‌کردم یک‌جور بیماری گرفته‌ام. همان‌جوری که پدرم من را آلوده کرده بود، حالا من هم می‌توانستم بقیه را آلوده کنم. اما با چی؟ جرأت حرف زدن؟ عمل کردن؟ فکر کردن و سؤال کردن و باور داشتن به چیزهایی که می‌خواستم؟ انگار توی دنیایی زندگی می‌کردم که در آن همهٔ این چیزها بد به حساب می‌آمد.

خانوادهٔ ما شده بود مثل یک خانهٔ کاغذی، وسط یک تندباد. و وقتی که درد ویران شدنمان از حد تحمل می‌گذشت، تنها کاری که می‌توانستم بکنم این بود که عصبانی شوم.

تلویزیون غرب تصویر مرزبان‌هایی را نشان می‌داد که جنازه‌ها را از دیوار مرگ یا توی آب بیرون می‌کشیدند. من این را با چشم‌های خودم دیده بودم؛ حداقل تا وقتی که می‌توانستیم امواج تلویزیون را این‌جا دریافت کنیم. آن وقت دولت ما با بهانه‌های احمقانه‌ای مثل ایست قلبی یا بدشانسی آوردن موقع شنا، این چیزها را توجیه می‌کرد. ولی حملهٔ قلبی باعث خونریزی زخم‌های شکم شکافته شدهٔ کسی نمی‌شود و کسی هم برای تفریح توی رودخانهٔ اسپری شنا نمی‌کند.

مامان یک‌بار گفت که شگفت‌انگیزترین چیز دربارهٔ جوانی این است که آدم می‌تواند به هر شرایطی عادت کند؛ این‌که زندگی هر چه به سر آدم بیاورد، هر قدر هم که عجیب باشد، به زودی برای آدم عادی می‌شود، تا حدی که دیگر دیوانگی هم به نظر طبیعی می‌رسد؛ طوری که انگار درستش این بوده که همه‌چیز برعکس آنی باشد که هست.

مامان گفت: «ما دیگه هیچ‌وقت نمی‌تونیم از این‌جا بریم. هرچی شما دوتا زودتر این واقعیت رو قبول کنین، خوشحال‌ترین.» من سر تکان دادم و حرفش را تأیید کردم. اما خودم می‌دانستم که دیگر هیچ‌وقت نمی‌توانم خوشحال زندگی کنم. نمی‌خواستم قبول کنم که باید به زندگی توی این زندان ادامه بدهم.

سعی می‌کردم که جلوی اخمم را بگیرم و سرود را تنها وقتی که معلم نگاهم می‌کرد می‌خواندم ـ تحمل خواندن آن دروغ‌ها را نداشتم.

خورشید کم‌کم از مشرق طلوع می‌کرد. گرمایش را روی پشتم حس می‌کردم، اما با این وجود، همهٔ بدنم می‌لرزید. حتی آفتاب اول صبح هم شب بلند و تاریک گذشته را روشن نکرد. نه، نکرد. برای ما، شب سیاه تازه شروع شده بود.

چهار سال تمام یک کلمه از همدیگر نشنیده باشیم و حالا تنها کاری که می‌کنیم این باشد که در سکوت برای هم دست تکان بدهیم؟

هر انسان آزادی، هرجا که زندگی کند، شهروند برلین است. من افتخار می‌کنم که بگویم: «من یک برلینی هستم!»

هیچ‌کس جرأتش را ندارد که بگوید دیوار برلین، مایهٔ رسوایی بود.

خیلی‌ها دستی را که نمی‌توانند قطع کنند، می‌بوسند.

چیزی به نام آزادیِ نسبی وجود ندارد؛ یا کاملاً آزادی، یا اصلاً آزاد نیستی.

اگر دهنت را ببندی، هیچ پشه‌ای نمی‌تواند واردش شود.

باهم که گیر بیفتید، یا باهم می‌میرید، یا باهم زنده می‌مانید.

صدای ترس هرگز در قلب آلمانی‌ها طنین نخواهد انداخت.

کشوری که نمی‌گذارد مردمش آزادانه دروغ را از حقیقت تشخیص دهد، کشوری است که از ملتش می‌ترسد.

از پس دشمنان بر می‌آیم، خداوند مرا از شر دوستان در امان بدارد.