بریده‌هایی از کتاب فلسفی زیستن

هر رویداد خارجی، بستری برای هنرنمایی ارادهٔ انسان فراهم می‌سازد.

آن‌چنان با شهامت که تمام توانش را معطوف به کنش‌های تحت اراده‌اش نماید و آن‌چنان آرام که اتفاقات غیرمترقبه را با متانت بپذیرد

سگی را تجسم کنید که با افسار به یک ارابهٔ در حال حرکت بسته شده است. افسار آن‌قدر بلند است که به حیوان، دو امکان می‌دهد: ۱- او می‌تواند به‌نرمی در مسیر حرکت ارابه با آن همراه شود، و هم‌زمان از گردش و سیاحتِ دور و اطراف، لذت ببرد. ۲‌- او می‌تواند با سرسختی و همهٔ قدرتی که دارد، در مقابل حرکتِ ارابه مقاومت کند، تا جایی که حرکت ارابه، او را روی زمین بکشاند.

وقایع را باید همان‌گونه که هستند پذیرفت، ماهیت آنها همین اتفاقی‌بودن است.

حوادث می‌توانند به لحاظ روانی منجر به درد و غم شوند، اما رنج‌کشیدن و ناراحتی‌های روانی، ریشه در این دارد که ما با واقعیت سرِ جنگ داریم.

«رنج، از سرسختی روانی ما در برابر پذیرش حوادث سرچشمه می‌گیرد.»

همهٔ تنش‌ها و اختلالات روانی، ریشه در انتظارات نامعقولی دارد که فرد، خودش نمی‌تواند در تحقق آنها دخیل باشد.

«همانا رنج‌کشیدن از آنچه در اختیار ما نیست، بس عبث است.»

چنان آرامشی به من عطا کن تا بپذیرم آنچه را که می‌توانم تغییر دهم، شهامتی که تغییر دهم آنچه را که می‌توانم و دانشی که تفاوت این دو را بدانم.»

رنج‌کشیدن زمانی آغاز می‌شود که قدرت را به اتفاقات غیرقابل کنترل می‌دهیم.

اپیکتتوس می‌گوید: «اگرچه ممکن نیست کاملاً بدون خطا زیست، اما اگر بتوان همواره «توجّه» را مدّنظر داشت، دستِ‌کم بخشی از خطاها کاهش می‌یابند و همین امر رضایت بخش است.»

بدون ذهن‌آگاهی، کنش‌های ما شتاب‌زده، غیرارادی و بی‌برنامه خواهند بود، دقیقاً برخلاف آنچه مطلوب می‌دانیم.

هر آن چیزی که ما را می‌لرزاند و رعشه بر انداممان می‌اندازد، به صلاح ماست و ما را به همان کسی بدل می‌کند که باید باشیم.»

«آن زمانی توانستم در سفر دور و درازم به سرمنزل مقصود برسم که کشتی‌ام غرق شد و من تاب آوردم». زنو، اهل شهر سیتیوم

واژهٔ «فیلسوف» شکل معرّبِ واژهٔ یونانی «فیلسوفیا» است که در لغت به معنای «عاشقِ خِرَد» یا «عاشقِ حکمت» است. کسی که با میل و رغبت شدید در پی چگونه زیستن است.

غرض این است اولین احساساتی که به انسان دست می‌دهد، همیشه مناسب‌ترین عملی نیست که باید انجام شود.

«آرامش» (equanimity) واژه‌ای بس گران‌سنگ است که ریشهٔ لاتین آن، تکواژ «aequus» (به‌معنای متعادل) و «amimus» (به‌معنای ذهن) است که در کنار یکدیگر، معنای «ذهن متعادل» را به‌دست می‌دهند.

شما اساساً به‌عنوان یک رواقی مشتاق، با عشق به خردورزی تعریف می‌شوید. مشتاق هستید که چگونه زیستن را بیاموزید، یک طالب تمام عیارِ خردورزی.

مارکوس آئورلیوس پرسش عمیقی را طرح می‌کند: «وقتی عملی را به شایستگی انجام می‌دهید و موجب بهرهٔ دیگران از آن می‌شوید، چرا چون جاهلان چشم به اتفاقی می‌دوزید که از این والاتر باشد؟» یعنی در عوض اینکه کار خیر خویشتن را به انتظارات دیگران گره بزنیم باید برای انجام آن، مقصود نظر خودمان باشیم. این کاری‌ست که همواره در اختیار ما باقی خواهد ماند.

به‌عبارت ساده‌تر، به‌نیت ستیزه‌جویی با دنیا روز را آغاز نخواهید کرد، بلکه خود را برای برخوردهای معقولانه با دنیایی نابه‌سامان آماده می‌کنید که مملو از مردمانی‌ست که به اندازهٔ شما از خودآگاهی برخوردار نیستند.