بریده‌هایی از کتاب فلسفی زیستن

زندگی سیلی می‌زند، لگد می‌کوبد، آب دهان بر زمین می‌افکند و پشتمان را به خاک می‌زند، اما اینها دلیل نمی‌شود که ما سپر انداخته، تسلیم شویم و بگریزیم. به عکس، از نو به پا می‌خیزیم و بهتر از پیش ادامه می‌دهیم. زندگی همین است؛ همچون رینگ مشت‌زنی که مدام با ضربات مشت و لگد دست به گریبان هستیم، ولی ما قاعده و روش خود را داریم.

هرگاه کسی خطایی را در ارتباط با شما صورت می‌دهد، چند گزینه پیش‌رو دارید. می‌توانید آنچه را که رخ داده، بد تلقی کنید و سخت برنجید؛ می‌توانید شخص خاطی را به چشم یک موجود پلید بنگرید و از او خشم به دل بگیرید. ممکن است به شرایط پیش‌آمده بار معنایی خاصی دهید و از آن بهترین حالت ممکن را پدید آورید و در نهایت می‌توانید شخص خطاکار را در استدلال‌ورزی دچار نقصان ببینید و از این رو، به‌جای سرزنش، به حال وی غمگین شوید.

«فرزانه» را این‌گونه وصف می‌کند: «او همواره استدلال می‌کند و آن بخش از سرنوشت را که از اراده و اختیارش خارج است، بزرگوارانه می‌پذیرد. از همین روست که زندگی او در هماهنگی حداکثری با خویش، دیگر هم‌نوعان و اساساً کل طبیعت، پیش می‌رود. او برای حصولِ خاطری آرام، بر امیال نامعقول و شوریدگی‌ها فائق می‌آید.

آیا اساساً امکان دارد که در هر لحظه از زندگی، بهترینِ خود بود؟ خیر، امکان‌پذیر نیست! همین است که رواقیون یک انسان «فرزانه» را شخصیتی فرضی و آرمانی می‌دانستند، زیرا اساساً انسان کامل وجود ندارد. پس نیازی نیست که به مرتبه‌ای برسیم که از دیدگاه یک فیلسوف رواقی کامل بنماییم، همین که با تمام توان تلاش کنیم که تا حدّ ممکن خوب باشیم، کفایت می‌کند.

«بی‌عدالتی شما، تنها در آنچه که صورت می‌دهید نمود ندارد، بلکه بسیاری از اوقات در کاری‌ست که آن را انجام نمی‌دهید.» مارکوس آئورلیوس

در هر لحظه، تمام کوششتان را به کار ببندید، بهترینِ خود باشید، سعی کنید بهترین واکنش‌ها و پاسخ‌ها را برگزینید

اتفاقات، موجبات شادمانی یا تیره‌بختی ما را فراهم نمی‌کنند، بلکه تعبیر و تفسیری که ما بر آن حوادث می‌گذاریم، عامل شادمانی یا یأس ماست.

قدرت درونی ماست که می‌تواند بهترین‌ها را از دل شرایط سخت، بیرون بکشد و از این‌رو ما را همسو با خودِ آرمانی‌مان پیش ببرد.

د، تأثیر مخرّبِ اهانت‌ها، از مفاهیم واژگان حاصل نمی‌شود، بلکه تعبیری‌ست که خود ما بر روی آنها می‌گذاریم.

«اغناکننده‌ترین انتقام آن است که درست برخلافِ گزندرسان عمل کنید.» بهترین انتقام، به‌سادگی از کنار آنها گذشتن است، تا از آنها بهتر و برتر باشید.

در روزگار سرسام‌آور کنونی، حفظ آرامش چیزی‌ست که همهٔ ما در جست‌وجوی آن هستیم.

«اگر آدمی نداند که در کدام بندرگاه کشتی براند، هیچ باد مساعدی بر او نخواهد وزید.»

«مرگ برای همه است، پس چه خوش‌تر است فاخر مردن، تا ز عمر طولانی داشتن».

«بیش از این در مورد اینکه انسانِ نیک، چگونه باید باشد، بحث نکنید! خودتان یکی از آنها باشید!»

اتفاقات، موجبات شادمانی یا تیره‌بختی ما را فراهم نمی‌کنند، بلکه تعبیر و تفسیری که ما بر آن حوادث می‌گذاریم، عامل شادمانی یا یأس ماست.

اگر همهٔ ظرفیت‌های خود را در زندگی به کار نبندیم، هرگز به حد اعلای خود نخواهیم رسید.

قوهٔ استدلال‌ورزی، دو وجهِ تقابلی دارد. از یک طرف توانایی ما در استدلال‌ورزی، گران‌بهاترین موهبتی‌ست که به ما ارزانی شده است، اگر به فرایند زندگی ما تنیده شود، همچون آن درخت تاک که به ثمر رسیده و میوه می‌دهد، زندگی ما قرین شادکامی و سبک‌بالی می‌شود. از سوی دیگر، این توان، بار گرانی را بر دوش ما می‌گذارد، زیرا اگر نتوانیم در طول زندگی از آن بهره ببریم، به مرتبهٔ جانوران تنزّل می‌کنیم و انسان بودن خویش را نفی کرده و از زندگی شادمانه محروم می‌شویم.

«از پی آن مرد برو.»

«آن زمانی توانستم در سفر دور و درازم به سرمنزل مقصود برسم که کشتی‌ام غرق شد و من تاب آوردم».

«فرد شجاع کسی نیست که هرگز خشم را تجربه نکرده است، شخصی‌ست که به‌رغم تشویش و اضطراب، دست به واکنش شجاعانه می‌زند».