حال سؤال این است: چطور کشوری مانند ایالات متحد آمریکا که ۳۰۰ میلیون و اندی جمعیت دارد –یعنی یکچهارم جمعیت چین– کشوری تازه به دوران رسیده با تاریخ سیاسیای که فقط یکدهم چین قدمت دارد و اخیراً پا به عرصهٔ سیاسی گذاشته، میگوید: "چین! من خیر شما را بهتر میدانم؛ و حتی اگر ۲۰۰۰ سال قدمت داشته باشید، نمیدانید که صلاحتان در چیست؟"
Reza Sheykhlar
پرسش نهایی راجع به عبارتی است که آن را خوب میشناسید: تلهٔ توسیدید. این عبارت اشارهای به توسیدید، مورخ یونان باستان است که استدلال کرد خیزش آتن چنان اسپارت را تهدید کرد که وقوع جنگ را گریزناپذیر ساخت؛ و اگر برای مقایسه، نگاهی به کشمکش بین اسپارت و آتن که پانصد سال به طول انجامید بکنید، تقریباً حدود شانزده نمونه از این نوع رقابتها را میبینید که حدود ۷۵ درصد از آنها منجر به جنگ شد. آیا از اینکه میبینیم ایالات متحد و چین در دام توسیدید میافتند، در معرض خطری جدی هستیم؟
مایکل پیلزبری: من با آخرین فصل کتاب هنری کیسینجر دربارهٔ چین موافقم. او نگران جنگی است که آن را در مقیاس جنگ جهانی اول میداند. این به معنای نوعی جنگ با میلیونها کشته در هر دو طرف است.
Reza Sheykhlar