بریده‌هایی از کتاب ناقوس‌ها به صدا درمی‌آیند

زهد یعنی کوتاه کردن آرزو و شکرگزاری در برابر نعمت‌ها و پرهیز از گناه.

کلام همهٔ پیامبران و عدالت‌خواهان جهان، شبیه کلام امام علی است.

علی گفت: «دوست ندارم شما لعنت‌کننده و دشنام‌دهنده باشید. دل‌ها و دهان‌های خود را از آنچه خدا نمی‌پسندد، پاک کنید

ترس از مرگ بی‌معناست. بلکه با یاد مرگ می‌توانی غم‌ها و غصه‌های دنیا را از خود دور کنی و از زندگی لذت بیشتری ببری.»

سخنان مالک تأثیری بر مردان ریش‌دراز نداشت. آن‌ها با تمسخر به اشتر نگاه می‌کردند و او را جنگ‌طلب می‌نامیدند. اینک او می‌دید که شکاف در سپاه کوفه، علی را گوشه‌نشین کرده است. کاسه‌های داغ‌تر از آش، سرنوشت جنگ را به دست گرفته بودند که در رأس آن‌ها اشعث بن‌قیس قرار داشت؛ مردی که تا همین ایام، تشنهٔ جنگ با سپاه معاویه بود و او را دشمن خدا می‌نامید، حالا فرمان به آشتی با دشمن خدا می‌داد.

قدرت شمشیر و زور و ایجاد رعب و وحشت در دل مردم،‌ شیوه‌ای است که بسیاری از حاکمان از آن پیروی کرده‌اند و می‌کنند. اما این شیوه چندان دوام نمی‌آورد،‌ بالاخره روزی خواهد رسید که مردم قیام کنند و در آن روز،‌ حتی قادر نخواهی بود سربازان خود را به جنگ آن‌ها بفرستی؛ زیرا سربازان تو، خود فرزندانِ این مردم‌اند.

«ما بزرگ‌ترها هم توی یک مدرسهٔ خیلی بزرگ درس می‌خوانیم و تکالیفمان را می‌نویسیم. اگر ما درس نخوانیم و مشق‌هایم را ننویسیم، مثل آدم‌های کور هیچ‌جا را نمی‌بینیم.»

آن کسی که به وجود آب اطمینان دارد، تشنه نمی‌ماند.»

ای مؤمنان! به دنیا دل نبندید که آب دنیای حرام،‌ تیره و گل‌آلود است.

منت نهادن،‌ پاداش نیکوکاری را از بین می‌برد و کاری را بزرگ شمردن،‌ نور حق را خاموش می‌گرداند

مردی که با نگرانی به امام چشم دوخته بود، پرسید: «یا امیرالمؤمنین! ما را بگویید چه کنیم؟ اگر بنی‌امیه بر ما حاکم شوند چگونه به آنان مقابله کنیم؟» امام به او نگاه کرد و پاسخ داد: «آن‌ها به نام دین سخن می‌گویند و خود را پیرو دین محمد می‌نامند. به نام دین جنایت‌ها می‌کنند. آن‌ها به رنگ‌های گوناگون ظاهر می‌شوند. از ترفندهای مختلفی استفاده می‌کنند. برای شکستن شما از هر پناهگاهی بهره می‌گیرند و در هر کمین‌گاهی به شکار شما می‌نشینند. قلب‌هایشان بیمار و ظاهرشان آراسته است. بر رفاه و آسایش مردم حسد می‌ورزند و بر بلا و گرفتاری مردم می‌افزایند و امیدواران را ناامید می‌کنند. مدح و ستایش را به یکدیگر قرض می‌دهند. آن‌ها برای هر حقی، باطلی و برای هر دلیلی شبهه‌ای و برای هر زنده‌ای قاتلی و برای هر دری کلیدی و برای هر شبی چراغی تهیه کرده‌اند. در آغاز، راه را آسان و سپس در تنگناها به بن‌بست می‌کشانند. آن‌ها یاوران شیطان و زبانه‌های آتش‌اند.

که اگر عدالت نباشد، اگر برتری نژاد و قومی حاکم باشد، بالاخره عقده‌های حبس شده در سینه‌های کسانی که تحقیر شده‌اند، روزی به‌صورت عصیان و طغیان یا انقلاب‌های بنیان‌کن،‌ بروز خواهد کرد.

«فرزندان خود را به اخلاق خود تربیت نکنید، زیرا که آنان برای زمانی غیر از زمان شما، خلق شده‌اند.»

معاویه گفت: «تو هیچ‌یک از این چهار گروه نیستی! تو گروه پنجمی که علی هنوز هم نتوانسته است تو را بشناسد.

آن کسی که به وجود آب اطمینان دارد، تشنه نمی‌ماند

علی شخصیتی است مثل اقیانوس؛ هرچه در عمق آن شنا کنی، شگفتی‌هایش آشکارتر می‌شود.»

مبادا هرگز دچار خودپسندی گردی و به‌خوبی‌های خود اطمینان کنی و ستایش دیگران را دوست داشته باشی؛ که این‌ها از بهترین فرصت‌های شیطان برای هجوم آوردن به توست.

رحم می‌کنیم، به خود رحم نمی‌کنیم؟ ما را چه می‌شود؟ چه‌بسا کسی را در آفتاب سوزان می‌بینی، بر او سایه می‌افکنی یا بیماری را می‌نگری که سخت ناتوان است،‌ از سر دلسوزی بر او اشک می‌ریزی، اما چه چیزی تو را به بیماری خود بی‌تفاوت کرده و بر مصیبت‌های خود شکیبا، از گریه به حال خویش باز داشته است؟ در حالی که هیچ‌چیز برای تو عزیزتر از جانت نیست. چگونه ترس از فروآمدن بلا، شب‌هنگام تو را بیدار نکرده در حالی که در گناه غوطه‌ور و در پنجهٔ قهر الهی گرفتار شده‌ای؟

تو بر نفس خود مسلط نخواهی شد مگر با یاد فراوان قیامت و بازگشت به‌سوی خدا.»

می‌بینی: در دین‌داری نیرومند، نرم‌خو و دوراندیش است؛ در توانگری میانه‌رو، در عبادت فروتن، در تهی‌دستی آراسته، در سختی بردبار است و در جست‌وجوی کسب حلال، روز را به شب می‌رساند. پرهیزکار، مردم را با لقب‌های زشت نمی‌خواند؛ همسایگان را آزار نمی‌رساند؛ در مصیبت‌های دیگران شاد نمی‌شود و در کار ناروا دخالت نمی‌کند و از محدودهٔ حق خارج نمی‌شود. نفس او از دستش در زحمت، ولی مردم از او در آسایش‌اند؛ برای قیامت، خود را به زحمت می‌افکند، ولی مردم را به رفاه و آسایش می‌رساند. ای مردم! پرهیزکار باشید تا رستگار شوید. ای مردم! چه چیزی ما را بر گناه جرئت داده و در برابر پروردگار مغرور ساخته است؟ و بر نابودی خود علاقه‌مند کرده است؟ آیا بیماری نفسِ ما را درمانی نیست؟ و خواب‌زدگی ما را بیداری نخواهد بود؟ چرا آن‌گونه که به دیگران رحم می‌کنیم، به خود رحم نمی‌کنیم؟