بریده‌هایی از کتاب هوش عاطفی

دو خصوصیت اخلاقی که دوران ما تشنهٔ آنهاست عبارتند از: دلسوزی وخویشتنداری.

توانایی برای کنترل تکانه و میل و هوس، پایه شخصیت و ارادهٔ آدمی را تشکیل می‌دهد.

« امید یعنی اعتقاد به این که علی‌رغم هر نوع شرایطی هم ارادهٔ دستیابی به هدف‌هایم را دارم و هم راه رسیدن به آنها را. »

ریشهٔ نوعدوستی در وحدت و همدلی (یا توانایی درک احساسات و عواطف دیگران)‌ نهفته است.

چه عواملی در کار هستند که افراد با بهرهٔ هوشی بالا، در زندگی به زحمت جلو می‌روند ولی افراد با بهرهٔ هوشی متوسط، به طرز شگفت‌انگیزی خیلی خوب پیشرفت می‌کنند؟ به نظر من علت این تفاوت را باید در توانایی‌هایی جست که « هوش عاطفی »‌ نامیده می‌شوند و شامل خویشتنداری، شور و اشتیاق، استقامت و پشتکار، توانایی برانگیختن و تهییج خود است.

دکتر داماسیو بدین ترتیب اظهار می‌دارد که شعور احساسی درست همانند شعور عقلانی منطق و استدلال دارد.

می‌توانم روزی را پیش‌بینی کنم که آموزش مهارت‌های اساسی بشر (از جمله خودآگاهی، کنترل نفس، همدلی و یگانگی با دیگران، هنر گوش کردن، هنر برطرف کردن مشکلات خود با دیگران، هنر همکاری و تعاون)‌ در مدارس جزو دروس ثابت خواهد بود.

هر کدام از ما دو شعور داریم: ۱. شعوری که متکی بر عقل و اندیشه است و ۲. شعوری که عمدتاً متکی بر احساسات و عواطف است. این دو شعور یا دو شیوهٔ متفاوت و اساسی آگاهی، بر یکدیگر تأثیر متقابل دارند و حیات ذهنی ما را می‌سازند. اولی ‌« شعور عقلانی و منطقی »‌ شیوهٔ درک مسائل از طریق تکیه بر آگاهی، اندیشه، توانایی تعمق و بررسی و واکنشی متقابل است. دومی « شعور احساسی » نوعی سیستم آگاهی‌دهندهٔ قدرتمندی است که گهگاه به نوعی غیرمنطقی عمل می‌کند.

چه خوب یا چه بد، ارزیابی ما از هر رویداد شخصی و واکنش نسبت به آن، نه فقط بر اساس قضاوت عقلانی ما یا سوابق تاریخی زندگی شخصی‌مان، بلکه همچنین به وسیلهٔ گذشتهٔ نیاکان دورمان صورت می‌گیرد. همین امر گاهی اوقات ما را به اعمال فاجعه‌آمیزی سوق می‌دهد

یکی از دلایل آن که چرا الکتروشوک ‌(درمان با شوک الکتریکی) برای اکثر افسردگی‌های شدید مؤثر است این است که باعث از بین رفتن حافظهٔ کوتاه‌مدت فرد می‌شود و بیمار احساس بهتری می‌کند زیرا نمی‌تواند به خاطر بیاورد که چرا غمگین بوده است