بریده‌هایی از کتاب انسان در جست‌وجوی معنا

زندگی یعنی پذیرش مسئولیت برای پیداکردن پاسخ مناسب در مقابل مشکلات و انجام مأموریت‌هایی که سدّ راهِ هر فرد قرار می گیرد.

لنگ‌لنگان به راهمان ادامه دادیم و دلمان می‌خواست برای اولین‌بار اطراف اردوگاه را از دید یک انسان آزاد تماشا کنیم. کلمهٔ «آزادی» را مدام زیر لب تکرار می‌کردیم، ولی همچنان برایمان غیرقابل درک بود، زیرا این کلمه را در طول سال‌ها آن‌قدر تکرار کرده بودیم که دیگر معنایش را از دست داده بود.

مانند دوستم که از او پرسیدم درد پایت را چگونه درمان کردی و او پاسخ داد: «با گریه از بدنم خارجش کردم.»

داستایوفسکی می‌گوید: «تنها یک چیز است که از آن می‌ترسم، این‌که ارزش رنج‌هایم را نداشته باشم.»

آزادی پایان کلمات نیست. آزادی تنها قسمتی از داستان و قسمتی از حقیقت است. اما آزادی جنبهٔ منفی ماجراست و قسمت مثبت آن مسئولیت‌پذیری است. در حقیقت، آزادی در معرض خطر تجزیه‌شدن به خودخواهی است، مگر اینکه در پوستهٔ مسئولیت‌پذیری نمایان شود. به همین دلیل است که مجسمهٔ مسئولیت‌پذیری در ساحل غربی مکمل مجسمهٔ آزادی در ساحل شرقی آمریکاست.

این وظایف آینده هستند که انسان را می‌سازند و برای هر فرد کاملاً خاص و متفاوت هستند.

انسانی که نتواند پایان «زندگی موقت» خود را ببیند قادر به تمرکز روی هدف نهایی زندگی خویش نخواهد بود. او از زندگی‌کردن برای آینده دست می‌کشد و همه‌چیز برایش عادی می‌شود. زندگی رنگ دیگری به خود می‌گیرد، ساختارش تغییر می‌کند و علائم فاسدشدن ظاهر می‌شود.

سلامت ذهنی نیاز به مقدار مشخصی تنش دارد. تنش میان چیزی که فرد به دست آورده و چیزی که انتظار می‌رود با آن مواجه شود یا فاصلهٔ بین چیزی که فرد هست و چیزی که به آن تبدیل می‌شود.

ناگهان دو ضربهٔ محکم شلاق را روی سرم احساس کردم و آنجا بود که دیدم نگهبان با چوب به جان من افتاده است. در آن لحظه درد جسمانی نیست که به انسان ضربه می‌زند، بلکه آن ناعدالتی و بی‌منطقی است که بسیار آزاردهنده است (و این موضوع به همان اندازه که در تنبیه کودکان صادق است، در بزرگسالان هم صدق می‌کند).

هرچه بیشتر هدفتان رسیدن به موفقیت باشد بیشتر از آن دور خواهید شد. موفقیت‌هایی مانند خوشبختی را نمی‌توان دنبال کرد، بلکه باید آن را به‌وجود آورد؛ خوشبختی اثر جانبیِ تعهد یک انسان به هدفی والاست، یا به عبارت دیگر، خوشبختی محصولِ تسلیم‌شدن در برابر هر معنای ارزشمندی غیر از خود شخص است. خوشبختی باید اتفاق بیفتد، و همین امر برای موفقیت هم صدق می‌کند: باید بدون آنکه به آن اهمیت داده باشی اجازه دهی اتفاق بیفتد. از شما می‌خواهم به ندای درونتان گوش کنید، و به بهترین شکل ممکن برای تحقق آن تلاش کنید؛ و در نهایت در درازمدت خواهید دید که -توجه داشته باشید که می‌گویم در درازمدت!- موفقیت به دنبال شما خواهد آمد، زیرا شما فراموش کرده بودید که به آن فکر کنید.

«کسی که چرایی برای زندگی‌کردن دارد، از عهدهٔ چگونگی آن برخواهد آمد.»

هدف انسان افزایش میزان شادمانی و دوری از غم نیست، بلکه باید به دنبال معنایی در زندگی‌اش باشد.

زندانیان به‌جای اینکه سختی‌ها و دشواری‌های اردوگاه را فرصتی برای امتحان قدرت درونی خود بدانند، زندگی را جدی نمی‌گیرند و ارزش آن را تا حد یک زندگی بی‌ارزش که هیچ عاقبتی ندارد پایین می‌آورند. آنها ترجیح می‌دهند چشمانشان را ببندند و تنها در گذشته زندگی کنند

رستگاری بشر در راه عشق و در خود عشق است.

عشق والاترین هدفی است که انسان در جست‌وجوی آن است

«طوری زندگی کنید که گویی بار دومی است که به دنیا آمده‌اید و در حال ارتکاب خطاهای زندگی اولتان هستید، پس مراقب رفتارهایتان باشید.»

گوردون آلپورت در کتاب انسان و مذهبِ او می‌نویسد: «بیمار عصبی که می‌آموزد به خودش بخندد، سروسامانی به اوضاع خود می‌دهد و شاید در مسیر درمان قرار بگیرد.»

اصرار و قصد بیش از حد برای خواستن چیزی آن را غیرممکن‌تر می‌کند.

رستگاری بشر در راه عشق و در خود عشق است. درک کردم چگونه انسانی که دیگر هیچ چیزی در دنیا برایش باقی نمانده هنوز هم می‌تواند به خوشی بیندیشد و حتی برای یک لحظه هم که شده در اندیشهٔ معشوقش باشد. وقتی یک انسان در شرایط کامل نابودی قرار دارد و نمی‌تواند خودش را در مسیر بهتری جای دهد، وقتی تنها دستاوردش رنج‌بردنِ بهتر و شرافتمندانه‌تر از عذاب‌هایش است، در چنین شرایطی می‌تواند با اندیشیدن به معشوق و خاطرات عاشقانه‌اش به خشنودی کامل دست یابد

به جرئت می‌توانم بگویم هیچ‌چیز در دنیا به اندازهٔ دانستن معنای زندگی نمی‌تواند به انسان کمک کند که در بدترین شرایط هم زندگی کند.