بریده‌هایی از کتاب شرح حکمی الهی‌نامه علامه حسن‌زاده آملی

۴. إلهی، سالیانی می‌پنداشتم که ما حافظ دین توایم، «أستغفِرُک اللهُمَّ!» در این لیل‌ة الرّغائب ۱۳۹۰ ه.ق. فهمیدم که دین تو حافظ ماست، «ألحمدک اللهُمّ!».

الهی آفریدی رایگان٬ روزی دادی رایگان٬ بیامرز رایگان٬ تو خدایی نه بازرگان

إلهی، همه گویند خدا کو، حسن گوید جز خدا کو.

إلهی، چون تو حاضری چه جویم، و چون تو ناظری چه گویم؟

۲۲. إلهی، آن خواهم  که هیچ نخواهم. انسان مهذب وموحد، خدا را برای همه زندگی انسان کافی می داند که قرآن کریم می فرماید: وَمَنْ یتَوَکلْ عَلَی اللَّهِ فَهُوَ حَسْبُهُ إِنَّ اللَّهَ بَالِغُ أَمْرِهِ قَدْ جَعَلَ اللَّهُ لِکلِّ شَیءٍ قَدْرًا (طلاق / ۳) و هر که بر خدا توکل کند خدا او را کفایت خواهد کرد که خدا امرش را نافذ و روان می‌سازد و بر هر چیز قدر و اندازه‌ای مقرّر داشته است (و به هیچ تدبیری سر از تقدیرش نتوان پیچید). انسان زمانی که پشتش به حضور خدا محکم شد آنگاه به هیچ غیر خدایی نیازمند نخواهد بود و سراسر زندگی اش خواهد گفت: «ایّاکَ نَعْبُدُ وَ ایّاکَ نَسْتَعین» (حمد/۴) یعنی تو را پرستش می کنیم و بس و غیر تو را سزاوار پرستش نمی دانیم و در حوایج و مهمّات، از تو یاری می جوییم و از تو استعانت می خواهیم .

در حدیث قدسی است که: کنت کنزاً مخفیاً فأحببت أن أعرف فخلقت الخلق لکی أعرف من گنج پنهان بودم. دوست داشتم که آشکار شوم. پس خلق را آفریدم تا شناخته شوم پس خدا شناختهٔ هر موجودی است؛ لذا قرآن می فرماید: یسَبِّحُ لِلَّهِ مَا فِی السَّمَاوَاتِ وَمَا فِی الْأَرْضِ الْمَلِک الْقُدُّوسِ الْعَزِیزِ الْحَکیمِ (جمعه/۱) آنچه در آسمانها و آنچه در زمین است خدایی را که پادشاه پاک ارجمند فرزانه است تسبیح می گویند.

إلهی، وای بر من اگر دانشم رهزنم شود و کتابم حجابم!

إلهی، آن خواهم  که هیچ نخواهم.

إلهی، همه آرامش خواهند، و حسن بی تابی؛ همه سامان خواهند؛ و حسن بی سامانی

إلهی، همه گویند خدا کو، حسن گوید جز خدا کو.

إلهی، کلمات و کلامت که این قدر دل نشین اند، خودت چونی؟

إلهی، رجب بگذشت و ما از خود نگذشتیم، تو از ما بگذر!

بلبل از فیض گل آموخت سخن ورنه نبود این همه قول و غزل تعبیه در منقارش

إلهی، پیشانی بر خاک نهادن آسان است، دل از خاک برداشتن دشوار است.

إلهی، عاقبت چه خواهد شد و با ابد چه باید کرد؟

إلهی، از پای تا فرقم، در نور تو غرقم. «یا نورَ السموات و الأرض، أنعَمْتَ فَزِدْ!»

إلهی، عاقبت چه خواهد شد و با ابد چه باید کرد؟

۶۲. إلهی،‌ اگر گُلم یا خارم از آنِ بوستان یارم

إلهی، در ذاتِ خودم متحیرم تا چه رسد در ذاتِ تو

إلهی، بسیار کسانی دعوی بندگی کرده‌اند و دم از ترک دنیا زده‌اند، تا دنیا بدیشان روی آوَرْد، جز وی همه را پشت پا زده‌اند. این بندهٔ در معرض امتحان در نیامده شرمسار است، به حق خودت «ثَبِّتْ قلبی علی دینک!»