بریده‌هایی از کتاب پیراهن‌های همیشه

بیست و یک مارس ۲۰۱۰: رئال ساراگوسا ۲ ـ بارسلونا ۴ گاهی نمی‌توانید آن‌چه را که به هیجان‌تان آورده توصیف کنید. نمی‌توانید احساس‌تان را بر زبان آورید. مثل پپ گواردیولا که امشب برابر دوربین‌ها و میکروفُن‌ها نشسته و اعتراف کرده واژه‌های مناسبی برای توصیف آن‌چه در میدان دیده پیدا نکرده. نمایشی که مسی در لاموردا اجرا کرده سحرانگیز بوده، معرکه، تماشایی، جادویی، بی‌بدیل. او چشم‌ها را گرد کرده و دهان‌ها را نیمه‌باز گذاشته.

هجده سپتامبر ۲۰۰۰: آکادمی فوتبال بارسلونا امروز پسرک تازه‌واردی را در یکی از بازی‌های آکادمی فوتبال بارسا به میدان فرستاده‌اند. پسرک سیزده‌سالهٔ آرژانتینی را که قدش یک متر و نیم هم نبوده. پسرکی که در رختکن زیرچشمی نگاهش کرده‌اند و زیرلب گفته‌اند «چه‌قدر کوچولو.» پسرک تازه‌وارد بااعتمادبه‌نفس بازی کرده. بی‌اعتنا به سایرین دویده و بازی‌اش را کرده. به پسربچه‌ای که اسمش سسک فابرگاس بوده اعتنایی نکرده، همین‌طور به پسرک موبوری که نامش ژرارد پیکه بوده. پسرک آن‌قدر کم‌حرف و بی‌صدا بوده که بلافاصله برایش دست گرفته‌اند. گفته‌اند «لال» است.

«مسی خدای فوتبال است.»

آن‌چه سپری شده حیرت‌آور بوده. یکی از بهترین شب‌های لیونل که هر چند گل زده، ولی لذت را به نتیجه ترجیح داده. نمایشی که خوب شروع شده، در میانهٔ راه بهتر شده و در پایان به اوج رسیده. هررا گفته «مطمئن نیستم با یه آدم بازی کردیم. اون فرازمینی شده بود.»

«هر مزیتی ضرری هم داره»

«هیچ‌وقت به گمان این‌که زمان زیادی در اختیار داری منتظر نمونید، چرا که در عمل خواهید دید وقتْ همیشه و همه‌جا کم می‌آد.»

شهرت، همان بانوی زیبای بی‌وفایی که بی‌خبر رفته و یک نامهٔ «بدرود عزیزم» نیز بر جای نگذاشته.

وقتی سال ۲۰۱۴ کتاب زندگی‌نامه‌اش را روانهٔ بازار کرد، عنوان غریبی برایش گذاشته بود: افتخار فقط یک لحظه دوام می‌آورد.

نیمار فیلسوف‌مآبانه گفته بود «تا زمانی که یک درصد شانس داریم، نود و نُه درصد ایمان خواهیم داشت.» او دانای علم حکمت نبود و کسی حرف‌هایش را جدی نمی‌گرفت. تا آن شب در نوکمپ، تا هشت مارس ۲۰۱۷.

آخرین قهرمانی نیوکاسل در لیگ به ۱۹۲۷ بازمی‌گشت، یک دهه تا آغاز جنگ جهانی دوم و آخرین‌باری که جام حذفی را به چنگ آورد به ۱۹۵۵، یک دهه پس از پایان جنگ جهانی دوم. راه‌راه‌پوش‌های نیوکاسل با آلن شیرر هم قهرمان نشدند و جامی را بالا نبردند، ولی سکوهای پُرشدهٔ سنت‌جیمزز پارک همیشه در صف پانزده استادیوم پُرتماشاگر اروپا قرار گرفت. «فرشتهٔ شمال» طی یک دهه عزیزترین خاطره‌ها را بر جای گذاشته بود، خاطره‌هایی عزیز و تماشایی.

می‌گویند به یاد سپردن مدافعان در فوتبال دشوار بوده؛ خصوصاً مدافعانی مثل پائولو که وظایف‌شان را بی‌ادا و بی‌اطواری انجام داده‌اند، ولی فراموش کردن پائولو سخت شده، محال.

دیگو مارادونا: آخرین شورشی دیگو می‌خواست خودش باشد، فقط خودش.

«آن که می‌تواند کارش را انجام می‌دهد و آن که نمی‌تواند زار می‌زند.»

شاید اگر مربی‌گری را ولو با کسب نتایج بد ادامه می‌داد یا مدیر ورزشی می‌شد پلاتینی بزرگ باقی می‌ماند. ولی خود را درگیر سازمان‌دهی جام‌جهانی ۱۹۹۸ کرد و به‌تدریج وسوسه شد. دندان‌گِرد شد. طعم پول‌های آسان بیرون‌آمده زیر میزهای قدرت را چشید. جملهٔ تکرارشونده‌اش «همیشه به فوتبال خوب رأی داده‌ام و نه خودم و فرانسه» نخ‌نما شد.

فرانکو بارسی: بازمی‌گردم، همیشه بازمی‌گردم به او می‌گفتند «کاپیتانی اهل بازگشت»، کاپیتانی بی‌اعتنا به چالش‌های جسمی که هر غولی را از پای درآورده و بی‌اعتنا به تنگناهای روانی که هر آدمی را به بند کشیده. وقتی توپ پس از شوت یورگن کلینزمن، در داربی میلان، بازوی راستش را شکست فریاد نکشید و از کسی کمک نخواست. یک ساعت را با استخوان آسیب‌دیده سپری کرد و پس از پایان بازی برملا ساخت چه بلایی سرش آمده. میلان آن روز ۳ ـ ۰ پیروز شد.

«راحت شدی همایون‌خان، راحت شدی… ممنون برای همهٔ خاطره‌های شیرین. وداع طولانی‌ات سرانجام تمام شد، تمام.»

نادیده گرفتنش در فوتبالِ پس از انقلاب زخمی بر او زد درمان‌نشدنی، نیشی بر او زد بی‌مرهم. سال‌ها سپری شدند و او با صدایی که از فرط گرفتگی سینه و دردِ ریه هر سال خفه‌تر می‌شد حرف زد. گله کرد و شِکوه. تمام‌نشدنی.

وقتی سال ۲۰۱۴ کتاب زندگی‌نامه‌اش را روانهٔ بازار کرد، عنوان غریبی برایش گذاشته بود: افتخار فقط یک لحظه دوام می‌آورد.

او دو معبود ایتالیایی داشت که هیچ‌کدام‌شان بازیکن فوتبال نبودند: فاستو کاپی، دوچرخه‌سوار افسانه‌ای، و ابدان پامیچ، قهرمان مسابقات دوِ استقامت. دو ورزشکارِ افتاده و فروتن و درعین‌حال بسیار هوشیار در تب‌وتاب نبرد. راز توفیق در مسابقات دوچرخه‌سواری و رقابت‌های دوِ استقامت یک چیز بود: شکیبایی. دینو از دو معبودش شکیبایی و ممارست آموخت.

اشتباهات و کارهای بی‌ثمرت را فراموش کن، درگیر دیروز، ولو در صورت پیروزی نشو، چرا که فردا روز دیگری است!