بریده‌هایی از کتاب نبرد حق و باطل

بسم الله الرحمن الرحیم

از روزی که سیستمهای اجتماعی براساس طبقات پایه‌ریزی شده است، ایدئولوژی حاکم و فرمانروای انسان بهره‌کشی انسان از انسان را به صورت قانون اجازه داده و آن را مجاز و مشروع شمرده است. تا این وضع بر زندگی بشر حاکم است، این نقصها، این کاستیها، این ناتمامیها، این خونریزیها، این جنگها، این جدالها، این آدمکشی‌ها، این قساوتها که می‌بینید وجود دارد. ولی اگر ایدئولوژی حاکم بر انسان عوض شد همه اینها از بین می‌رود، یعنی همه یک وحدت جمعی پیدا می‌کنند و برابر و برادر می‌شوند، دیگر از آز و ظلم خبری نیست؛

وقتی عثمان بر اثر انحرافهایش در خطر کشته شدن بود، معاویه هیچ کمکی برای او نفرستاد، برای اینکه او با عثمان کار نداشت، او دنبال ریاست خودش بود. فکرهایش را کرد، دید اگر عثمان کشته بشود مرده عثمان بیشتر به نفع اوست تا زنده او. لذا جاسوسهایش را فرستاد تا لباس خون‌آلودی، انگشت بریده‌ای از عثمان برای او ببرند. وقتی اینها را آوردند فورآ پیراهن عثمان را بر سر دروازه شام یا مسجد جامع دمشق آویزان کرد و رفت بالای منبر شروع کرد به اشک تمساح ریختن که ایها النّاس! خلیفه مظلوم پیامبر را کشتند، این هم پیراهن خون‌آلود او. صدای غریو گریه مردم بلند شد. معاویه روزها از این مردم اشک گرفت و از مظلومیت خلیفه پیامبر سخن گفت و این آیه را می‌خواند: وَ مَنْ قُتِلَ مَظْلومآ فَقَدْ جَعَلْنا لِوَلِیهِ سُلْطانآ فَلایسْرِفْ فِی الْقَتْلِ اِنَّهُ کانَ مَنْصورآ کسی که مظلوم کشته شود، ما برای ولی و حق قصاص قرار دادیم، اما نباید در کشتار زیاده‌روی کند و همانا او پیروز است. حال ای مردم! شما می‌گویید ما در مقابل این جنایت بزرگ که بر اسلام وارد شد، سکوت کنیم؟ مردم همه گفتند نه، نه، ما با جان و دل حاضریم جهاد کنیم. آن وقت مردم را جمع کرد و به جنگ علی (ع) آمد

در طول تاریخ همیشه حق و باطل با یکدیگر در حال جنگ بوده‌اند ولی قرآن وعده پیروزی نهایی حق بر باطل را می‌دهد آنچنان که هیچ نشانه‌ای از باطل باقی نماند و این را سرنوشت نهایی تاریخ می‌داند. لذا توصیه می‌کند ایمان داشته باشید و غصه هیچ چیز را نخورید (وَ لاتَهِنوا وَ لاتَحْزَنوا) که برتری مال شماست، از کمی خودتان و از زیادی آنها بیم نداشته باشید، از مال فراوانشان که ثروتهای دنیا را انباشته‌اند ترس نداشته باشید، از اسلحه و زور فراوانشان نترسید، فقط مجهز به ایمان و حقیقت باشید، مؤمن واقعی باشید، انسان واقعی باشید. اگر چنین شدید پیروزی از آنِ شماست.

تاریخ ساخته انسان است نه انسان ساخته تاریخ. اگر طرحی برای آینده تاریخ نداشته باشیم و اگر مسئولیت خودمان را برای آینده تاریخ درک نکنیم کسی نمی‌تواند به ما قول بدهد که این کشتی خود به خود و به طور خودکار به مقصد و هدف خودش برسد، لااقل قابل جلو افتادن و عقب افتادن هست.

گر حق و باطل مخلوط شوند عده‌ای آن را حق محض می‌بینند بعد به آثارش نگاه می‌کنند می‌بینند آثار بد دارد. معاندها زبانشان دراز می‌شود که این دین و مذهب شما هم خراب از آب درآمد، دیگر نمی‌دانند که این خرابیها و آثار سوء مال باطل است نه مال حق. حق هرگز طوری رفتار نمی‌کند که زبان معاندین بر او دراز شود.

کفی که روی آب هست، نیروی کف نیست که او را حرکت می‌دهد، این نیروی آب است که او را حرکت می‌دهد. معاویه اگر پیدا می‌شود و آن‌همه کارهای باطل می‌کند، آن نیروی اجتماعی را معاویه به وجود نیاورده و ماهیت واقعی آن نیرو «معاویه‌ای» نیست و جامعه در بطن خودش ماهیت معاویه‌ای ندارد! باز هم پیغمبر است، باز هم ایمان است، باز هم معنویت است، ولی معاویه بر روی این نیرو سوار شده است. یزید هم که امام حسین را کشت گفت: قُتِلَ الْحُسَینُ بِسَیفِ جَدِّهِ یعنی حسین با شمشیر جدش پیامبر کشته شد! این یک معنای درستی دارد؛ یعنی از نیروی پیامبر استفاده کردند و او را کشتند، چون برای تحریک مردم می‌گفتند: یا خَیلَ اللهِ ارْکبِی وَ بِالْجَنَّةِ اَبْشِری ای سواران الهی سوار شوید و بهشت بر شما بشارت باد. امام باقر (ع) فرمودند که سی‌هزار نفر جمع شده بودند که جدّ ما حضرت حسین (ع) را بکشند وَ کلٌّ یتَقَرَّبُ اِلَی اللهِ بِدَمِهِ و هریک با کشتن او به خدا تقرّب می‌جستند، چون می‌گفتند یزید خلیفه پیامبر است و حسین بن علی بر او خروج کرده است، باید با او جنگید. باطل حق را با شمشیر خود حق می‌زند

آن راننده‌ای که با زحمت دائمآ از این شهر به آن شهر می‌رود و جان خودش را در این راه می‌گذارد تا روزی ۱۵۰ یا ۲۰۰ تومان بگیرد، یا آن کشاورزی که دائمآ تلاش می‌کند و زحمت می‌کشد، آیا در وجود اینها شر بر خیر غلبه دارد؟ هرگز، اغلب اینها بر آن فطرت پاک اسلامی و انسانی خودشان باقی هستند. این‌همه کارگرانی که در کارخانه‌ها کار می‌کنند وقتی آدم می‌رود سراغ اینها اصلا تعجب می‌کند که با آن وضع چطور اینها به جامعه و دین خوشبین هستند و دغدغه دین و ایمانشان را دارند.

علم و مال و منصب و جاه و قران فتنه آرد در کف بد گوهران

مسئله تکامل انسان در ابعاد انسانی به بن‌بست نرسیده است. دین برای همین است چون دین ایدئولوژی‌ای است که تکیه‌اش بر سرشت روحانی انسان یعنی بر شناساندن انسان است، بر آگاه کردن انسان به این سرشت و پرورش دادن این جنبه وجود انسان و برقرار کردن تعادل میان دو جنبه وجودی انسان ـ عِلْوی و سِفْلی ـ است.

جز دین هیچ عامل دیگری نیست که این قسمت اعظم تکامل بشریت یعنی تکامل بشریت در ماهیت انسانی خودش را تأمین کند.

معمولا آدمهایی که در خودشان هیچ نوری و هیچ جنبه‌ای از خوبی وجود ندارد، چون انسان دنیا را بیشتر از عینک خودش می‌بیند و اغلب در خودش نگاه می‌کند، فکر می‌کند که در جامعه هم هیچ خوبی وجود ندارد.

اگر می‌گوییم پیامبران پیروز هستند مقصود پیروزی نظامی نیست. اگر ما مبارزه حسین بن علی (ع) را با لشکریان یزید و ابن‌زیاد از جنبه نظامی یعنی از نظر ظاهری و صوری در نظر بگیریم امام حسین شکست خورد و آنها پیروز شدند. اما اگر ماهیت قضیه را در نظر بگیریم فکری و اعتقادی است یعنی حکومت یزید سمبل جریانی بود که می‌خواست فکر اسلامی را از بین ببرد و امام حسین برای احیای فکر اسلامی جنگید، در این صورت باید ببینیم آیا امام حسین به مقصودش رسید یا نرسید؟ آیا توانست یک فکر را در دنیا زنده کند یا نتوانست؟ می‌بینیم که توانست.

ای انسان! خود را بشناس، واقعیت خود را درک کن، این ارزشها در درون تو وجود دارد چون در جهان بزرگ وجود دارد و تو نمونه‌ای از جهان بزرگ هستی، تَخَلَّقوا بِاَخْلاقِ اللهِ اینها صفات عالی الهی است، پرتوی از این صفات عالی الهی در وجود تو نهفته است، آنها را کشف کن.

درست است که مردم ناآگاه بودند ولی ناآگاه بودن غیر از شریر بودن است. مردم را ناآگاه نگه می‌داشتند، نه اینکه انسانها همه شریر و فاسد بودند.

حضرت فلسفه مطلب را ذکر می‌کند و چه عالی می‌فرماید: فَلَوْ اَنَّ الْباطِلَ خَلَصَ مِنْ مِزاجِ الْحَقِّ لَمْیخْفَ عَلَی الْمُرْتادینَ پس اگر باطل از امتزاج و آمیختگی با حق جدا باشد و با حق مخلوط نباشد، مردم حقجو منحرف نمی‌شوند، چون اغلب مردم «مُرتاد» یا حقگرا هستند. ولی می‌آیند حق را با باطل مخلوط و ممزوج می‌کنند و امر بر مردم مشتبه می‌شود، یعنی مردم حق را با باطل اشتباه می‌گیرند و باطل را با مارک حق می‌خرند. اگر باطل از حق جدا شود و با آن در نیامیزد بر مرتادان و طالبان حق مخفی نمی‌ماند، چون اکثریت مردم طالب حق هستند نه طالب باطل.

یک عده خیال کرده‌اند که چون قرآن حامی مستضعفین است، تزش این است که ما همیشه از گرسنه‌ها لشکر درست می‌کنیم برای اینکه فقط شکمشان را سیر کنیم. چنین نیست. قرآن می‌گوید نهضت ما به سود مستضعفین است، حال ممکن است قیام‌کنندگان از خود مستضعفین باشند یا از غیر مستضعفین.

یزید هم که امام حسین را کشت گفت: قُتِلَ الْحُسَینُ بِسَیفِ جَدِّهِ یعنی حسین با شمشیر جدش پیامبر کشته شد! این یک معنای درستی دارد؛ یعنی از نیروی پیامبر استفاده کردند و او را کشتند، چون برای تحریک مردم می‌گفتند: یا خَیلَ اللهِ ارْکبِی وَ بِالْجَنَّةِ اَبْشِری ای سواران الهی سوار شوید و بهشت بر شما بشارت باد. امام باقر (ع) فرمودند که سی‌هزار نفر جمع شده بودند که جدّ ما حضرت حسین (ع) را بکشند وَ کلٌّ یتَقَرَّبُ اِلَی اللهِ بِدَمِهِ و هریک با کشتن او به خدا تقرّب می‌جستند

ظَهَرَ الْوُجودُ بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحیمِ یعنی هستی به نام الله رحمان و رحیم به ظهور می‌رسد و از یک دید خیلی عالی، عالم جز الله و رحمانیت الله و رحیمیت الله چیز دیگری نیست.

پیامبر (ص) مثالی می‌زند، می‌فرماید: اینکه گوش حیوانات خود را می‌برید، هیچ‌گاه شده که این حیوانات وقتی از مادر متولد می‌شوند گوششان بریده باشد؟ نه، همیشه سالم از مادر متولد می‌شوند و بعد انسانها گوششان را می‌برند. از نظر روحی هم همین‌طور است؛ همه انسانها سالم، درست و حق‌گرا و خیرخواه متولد می‌شوند؛ انحرافها، کجرویها، دروغگوییها، ظلمها، خیانتها، شرارتها و فسادها بعد به انسان تحمیل می‌گردد.