بریده‌هایی از کتاب کیمیاگر

«درسِ این مکتب‌خانه‌ها به کارَت نمی‌آید. دنبالِ کیمیا باش، اکسیری که چون به خاک بزنی، طلا شود. برو بغداد پیش جابر بازرگان. کیمیا در خانهٔ اوست.

قرآن به عصمت خاندان وحی و اهل‌بیت پیامبر گواهی داده، و بنابر این گواهی، فاطمه، همسر و فرزندانش از هرگونه پلیدی پاک هستند و هیچ‌گاه ادعای باطلی بر زبان نخواهند آورد. آن‌ها همان خاندانی هستند که قسمت‌کنندهٔ بهشت و جهنم‌اند، ساقیِ کوثر در میان آنهاست و سرور جوانان اهل بهشت از آنانند.

«این‌ها نامشان شیعه است؛ مرامشان اما...»

اسلام راستین، مولایمان موسی بن‌جعفر است. اسماعیل اطرافش را پایید و آهسته‌تر گفت: «بر منکرش لعنت. ابوالحسن که جانم فدایش، کو دم‌ودستگاهش که بخواهم خدمتش کنم؟ هروقت به قدرت رسید، ما خاک پای او هستیم. ولی مگر همین عباسیان با همهٔ مشکلاتی که دارند، با طاغوت‌های نامسلمانِ جهانی مبارزه نمی‌کنند؟»

شیعیان، پیروان حقیقی رسول‌الله هستند؛ چون گام‌به‌گام فقط از رسول خدا و اهل‌بیت ستودهٔ او پیروی می‌کنند و از دشمنان آنان بیزاری می‌جویند و اعمال و مستحبات ساختگی شیخین (ابوبکر و عمر) را دروغ و بدعت می‌دانند.

پیروان اهل‌بیت، بر پیامبر و خاندان او صلوات می‌فرستند و مثل سنت معاویه و یزید عمل نمی‌کنند که صلوات بر اهل‌بیت را جایز ندانسته‌اند. آنان علی بن‌ابی‌طالب را امیرمؤمنان می‌دانند و این عنوان را فقط و فقط شایسته و مخصوص او می‌دانند که خدا به او عطا کرده است. رسول خدا نیز همواره ایشان را امیرالمؤمنین می‌خوانده. بنابر تأکید قرآن، او ولی‌الله بود. (۳۰) مردم نیز در زمان رسول خدا، او را ولی‌الله خطاب می‌کردند و بر او صلوات می‌فرستادند و دشمنانش را لعن می‌گفتند.»

خاندان پیامبر هرگز بی‌طهارت نیستند. با آب وضو می‌گیرند و با دست راست صورت می‌شویند، نه با دو دست. گوش و گردن را مسح نمی‌کنند و آن را بدعت می‌دانند، چون برخلاف حکم الهی است. پای خود را در وضو نمی‌شویند و فقط مسح می‌کنند. در سورهٔ فاتحه، «بسم الله الرحمن الرحیم» را می‌گویند. پس‌از حمد، یک سورهٔ کامل می‌خوانند، نه یک آیه یا آیاتی چند از یک سوره. نماز را درست مثل رسول‌الله به‌جای می‌آورند.»

جانشینان رسول خدا دوازده تن هستند که همگی به‌گواهی قرآن پاک و معصوم‌اند، دارای معجزه و ولایتند و صاحب علم الهی. مَشاهد شریفشان قبلهٔ حاجات عالمیان است. هرکه آنان را اطاعت کند، تن به حکم خدا و رسول داده و هرکه نافرمانی کند از کافران است. جهان هرگز از لطف الهی خالی نمی‌شود و همواره باید حجتی تعیین‌شده از سوی خدا بر زمین باشد.»

«حالا اگر کسی منظور خدا در آیه‌ای را نفهمیده، تکلیفش چیست؟ باید به کدام‌یک از این گروه‌های چهارگانه مراجعه کند؟»

گروه سوم کسانی هستند که حدیثی از رسول خدا شنیده‌اند که از چیزی نهی کرده، ولی در جلسهٔ بعدی حضور نداشته‌اند که رسول خدا آن نهی را برداشته. اگر می‌دانستند که این حدیث منسوخ شده است، هرگز آن را روایت نمی‌کردند. مسلمانان هم اگر می‌دانستند که چنین است از او نمی‌پذیرفتند. گروه چهارم کسانی هستند که بر رسول خدا دروغ نمی‌بندند. خداترسند و احترام رسول خدا را دارند. در آنچه شنیده‌اند سهو و خطا نکرده‌اند و روایت را بی‌کم‌وکاست نقل می‌کنند. به ناسخ و منسوخ آن نیز آگاهند و عمل می‌کنند. می‌دانید که در آیات قرآن و نیز احادیث، ناسخ و منسوخ هست، خاص و عام هست، محکم و متشابه هست؟

خود شما روایت کرده‌اید از پیامبر گرامی که فرموده است احادیثی که از من به شما می‌رسد، از یکی‌از این چهار گروه است: گروه اول، منافقانی هستند که ادعای اسلام کرده و باکی از دروغ بستن به خدا و رسول ندارند. اگر مسلمانان آنان را بشناسند و بدانند که بر پیامبر خدا دروغ بسته‌اند، از آنان روی برمی‌گردانند؛ اما متأسفانه مردم فقط به همین دلیل که اینان صحابی پیامبر بوده‌اند، سخنانشان را قبول می‌کنند. (۲۷) حتی آن‌ها را بر مسلمین حاکم کردند. گروه دوم کسانی هستند که از رسول خدا حدیثی شنیده‌اند و آن را آموخته‌اند، اما در حفظ آن دچار خطا شده‌اند. خطا از غیرمعصوم طبیعی است. اگر مسلمانان می‌دانستند که آن حدیث غلط است، از او قبول نمی‌کردند. اگر خود او نیز می‌دانست که غلط روایت می‌کند، دم فرومی‌بست و چیزی نمی‌گفت. گروه س

مگر کسی می‌تواند فضایل علی را منکر شود؟! او که در شب هجرت ایثار کرد و به‌جای رسول خدا خوابید؛ او که خدا به وجودش نزد ملائک مباهات کرد و به آن‌ها فرمود: «بروید و علی را ببینید که جان خود را فدای حبیب من کرده است.» و این آیه در شأن علی (ع) نازل شد که «جان خود را برای خشنودی خدا می‌دهد.»

ر غزوهٔ حنین، ابوبکر، عمر، عثمان و بسیاری درحال فرار بودند و پیامبر میان کفار ماند و فقط امیرمؤمنان، علی و هفتادونُه نفر از صحابه و انصار ایستادند و از جان خود گذشته بودند. (۲۴) این‌جا خدای سبحان آرامشش را بر چه کسانی نازل کرد؟ مؤمنانی که ایستادند یا کسانی که فرار کردند؟

خداوند سکون و آرامشش را بر او نازل کرد.» منظور آرامش فقط بر قلب پیامبر است. چراکه خدا دربارهٔ نزول آرامش بر پیامبر در جای دیگری هم سخن به میان آورده است. در غزوهٔ حنین، هنگامی‌که لشکر اسلام درحال شکست بود.

«هیچ گفت‌وگوی محرمانه‌ای میان سه تن نیست، مگر این‌که خدا چهارمین آن‌هاست... هرکجا باشند او با آن‌هاست.»

ریشهٔ همهٔ حزن‌ها، یا برای اطاعت است یا برای معصیت. گاه انسان چون اعمالش کم و عباداتش ناچیز است، اندوهگین است، که این ترسی پسندیده است و در احادیث به آن سفارش شده است؛ یا این‌که حزن انسان برای خطاها و گناهانی است که انجام می‌دهد. حزن ابوبکر هم یا به‌دلیل اطاعت از خدا و رسول بود، یا از روی معصیت. درست است؟»

پیامبر اکرم فرمود: «پس‌از من امتم هفتادوسه فرقه خواهند شد که تنها یک فرقه از آن نجات‌یافته، و باقی در آتشند؛ گروهی که من و اهل‌بیت من بر آن هستیم.» پس‌از این کلام بود که حدیث سفینه را فرمود و همه می‌دانید و شنیده‌اید: «مثال اهل‌بیت من، مثال کشتی نوح است که هرکس سوارش شود، نجات می‌یابد، و کسی که بماند، غرق می‌شود.»

قرآن از قول کافران می‌گوید: «قَالُوا یَا نُوحُ». پانصدسال پیش‌از توفان، کافرانِ قومش، او را نوح صدا می‌زدند! پس معلوم می‌شود که نام ایشان از همان اول نوح بوده.»

اگر آدم و حوا معصیت نکرده بودند، چرا خداوند آنان را برهنه از بهشت راند و به زمین فرستاد؟! خدا آدم (ع) را برای جانشینی خود در زمین آفریده بود. پیش‌از آفرینش او نیز به ملائکه فرموده بود که «من در زمین جانشینی خواهم گماشت.» (۱۶) اگر آدم و حوا از آن درخت نمی‌خوردند، زمینهٔ بیرون آمدنشان از بهشت و حضور در زمین برای آنان فراهم نمی‌شد. پس بیرون شدن او و همسرش از بهشت، عقوبت گناه او نیست. همان‌گونه که رنج و فقر را خدا برحسب مصلحت به بندگانش می‌دهد و نه فقط به‌خاطر عذاب دادن او.

بیش‌تر آیات قرآن دارای تأویل و تفسیر است، و تنها براساس ظاهر آن نمی‌توان حکم کرد. ترک مستحبات و آداب اجتماعی را هم «عصیان» می‌گویند؛ اما ترک مستحبات و آداب اجتماعی، جزای اخروی ندارد. پس معنای آیه می‌شود: از ثوابی که برایش در نظر گرفته بودیم، بی‌بهره ماند.