بریده‌هایی از کتاب رد پای نور؛ دفتر اول

از هجوم راهزنها باید بفهمی که متاع و کالای ارزشمندی داری. پس برای مبارزه آماده باش. در این مبارزه سه جبهه شکل می‌گیرد: (جبهه اول:) در مرحله ذهن و شناخت (جبهه دوم:) در مرحله قلب و ایمان و عشق (جبهه سوم:) در مرحله عمل و تمامی زندگی

کسانی که راه‌های درازی در پیش دارند و به همراه‌های زیادی نیاز دارند، این‌ها با شروع دوستی، به پرورش آن روی می‌آورند. این‌ها می‌خواهند با هر وسیله، طرف را لای گیره بگذارند و آن را صیقل بدهند. این‌ها با این هدف طرح دوستی می‌ریزند و با این هدف به پرورش آن همت می‌گمارند. این‌ها برای محکم شدن گیره‌های دوستی، راه‌های زیادی را تجربه می‌کنند و از بهترین راه‌ها برای جذب و برای ایجاد صمیمیت وارد می‌شوند و در انتظار نتیجه هستند. هرگاه نتیجه‌ای ندیدند دوستی را قطع می‌کنند و راه را می‌بندند. این‌ها بی‌حساب دوست نمی‌شوند و بی‌حساب به دوستی ادامه نمی‌دهند. اگر مطلوب را به دست آوردند، با هم به سوی هدف سفر می‌کنند و در این سفر، همسفرهای راه حق خواهند بود، وگرنه از هم می‌برند؛ که مؤمن اگر یاری ندید، بارها را به دوش نمی‌کشد و در پشت سنگ‌ها نمی‌ماند. او سدها را می‌شکند و سنگ‌ها را به زمین می‌سپارد.

برای شناخت اهمیت‌ها و مهم‌ترین حکم‌ها، راه‌هایی هست. تو، یک مقدار ثروت داری و یا مدتی فرصت داری و کسانی هستند که محتاج ثروت تو و یا محتاج محبت تو هستند. پدر و مادر هست، همسر هست، فرزندها هستند، فرزندهای برادرانت هستند که تو عهده‌دارشان هستی. به کدام می‌رسی؟ در این موارد آن که بی‌ظرفیت‌تر است، شکننده‌تر است، خسته‌تر است، مقدم می‌شود. و همین است که اگر میان حق الله و حق الناس تزاحمی افتاد، حق الناس مقدم می‌شود، که آن‌ها ضعیف‌تر هستند.

برای شناخت اهمیت‌ها و مهم‌ترین حکم‌ها، راه‌هایی هست. تو، یک مقدار ثروت داری و یا مدتی فرصت داری و کسانی هستند که محتاج ثروت تو و یا محتاج محبت تو هستند. پدر و مادر هست، همسر هست، فرزندها هستند، فرزندهای برادرانت هستند که تو عهده‌دارشان هستی. به کدام می‌رسی؟ در این موارد آن که بی‌ظرفیت‌تر است، شکننده‌تر است، خسته‌تر است، مقدم می‌شود. و همین است که اگر میان حق الله و حق الناس تزاحمی افتاد، حق الناس مقدم می‌شود، که آن‌ها ضعیف‌تر هستند. «درس‌هایی از انقلاب (انتظار)، ص: ۱۲۰»

امام امیرالمؤمنین (ع) به میزبانش که هیجان زده شده بود با آرامی همین اصل را تعلیم فرمود که از آنچه داری بخل نکن. و برای آنچه که نیست به زحمت مباش. ما هنوز آداب معاشرت را نمی‌دانیم و خیال می‌کنیم که اخلاق اسلامی داریم و آن هم از نوع قاطعانه‌اش. راستی به ادب قسم، که ادب را نفهمیده‌ایم و یا فهمیده و یک چشمی و یک بعدی به آن نگاه کرده‌ایم... «درس‌هایی از انقلاب (انتظار)، ص: ۱۱۴»

و اما جواب سؤال آخرت که راه حل چیه؟ یکی از راه‌های مبارزه با شیطون استفاده از شگرد خودشه؛ یعنی همون‌طوری که اون تو رو به زمین می‌زنه تو هم به روش خودش اون رو زمین بزن. مثلاً خود من شبیه عهدی که تو با خودت بستی، بسته بودم. نیمه‌شبی توی هوای سرد که آب‌ها هم یخ زده بود و حتی فکر وضو گرفتن هم زهرهٔ آدم رو آب می‌کرد، پلک‌هام اومد که سنگین بشه، در همون حال با خودم فکر کردم: خب، درسته هوا سرده، آب یخ زده و بیرون اومدن از رختخواب سخته، ولی بیدار موندن، و همین که چشم‌هام رو برای خدا باز نگه دارم که کار سنگینی نیست. نیت کردم: «به کوری چشم شیطون هم که شده توی رختخواب بیدار می‌مونم قربة الی الله» و لحظاتی بیدار بودم. بعد هم با خودم گفتم فرستادن چند تا صلوات و ذکر هم که سختی نداره و شروع به گفتن ذکر کردم. همون‌طور که داشتم ذکر می‌گفتم، با خود گفتم: زیر پتو باش ولی رو به قبله بنشین که ثواب بیشتری ببری. و در حالی که پتو رو با خودم می‌کشیدم به دیوار تکیه دادم و رو به قبله نشستم

ما عاشق آفریده شده‌ایم،

بعضی با تواضع رام می‌شوند و بعضی با غرور و بی‌اعتنایی. بعضی با بخشش و انفاق دوست می‌شوند؛ با محبتی که به آن‌ها می‌کنی گرم می‌گیرند؛ و بعضی با چیزی که از آن‌ها می‌ستانی حتی یک سیگار؛ و یا سؤالی که برایشان طرح می‌کنی، حتی پرسشِ ساعت چند است، درِ دوستی را باز می‌گذارند. بعضی با شنیدنِ درد دل‌هایشان رام می‌شوند؛ و بعضی با شنیدن درد دل‌هایت. این روحیه‌های گوناگون و متضاد، راه‌های دوستی متفاوتی می‌خواهند.

قناعت اسلام به معنای کم به دست آوردن نیست، که کم برداشتن و به همراهان رسیدن است

خودت رو متعهد می‌کنی که با هر بار تندی، خودت رو سخت‌تر از قبل مجازات کنی.