بریده‌هایی از کتاب بایگانی همیشگی

هرچه بیشتر از بقیه بدانی، کمتر از خودت خواهی دانست. پس از مدتی دیگر علایق و بیزاری‌هایت برای خودت هم کمرنگ می‌شوند و یادت نمی‌آید که مثلاً در عالم سیاست به کدام جناح دل‌سپرده بوده‌ای

آن‌ها که قانونی را وضع می‌کنند اصلاً میل ندارند برخلاف رأی خود کاری بکنند.

آینده را که دیده؟ که می‌تواند؟ پاسخ سؤال اول این است که هیچ‌کس و پاسخ سؤال دوم این است: همه‌کس. به‌ویژه همهٔ دولت‌ها و شرکت‌های بزرگ روی کرهٔ زمین که قلمرو پهناوری دارند چون داده‌های ما را در اختیار گرفته‌اند و برای رفتارهای ما الگوریتم‌های دقیقی طراحی کرده و روش‌هایی را برای پیش‌بینی دیجیتال آینده در دست دارند که بارها دقیق‌تر از روش‌های آنالوگی مثل کف‌بینی کار می‌کند.

یکی از رفقای نویافته در فرانسه به من پیشنهاد کرد که ویزای تک‌سفرهٔ سازمان ملل (موسوم به laissez-passer) بگیرم. این ویزا برای این طراحی شده بود که پناهندگان بتوانند یک‌بار بدون ترس از قوانین بین‌المللی به کشور پذیرندهٔ پناهندگی آن‌ها سفر کنند.

حالا که نمی‌توانستم به هیچ‌کس اعتماد کنم، باید به همه‌کس اعتماد می‌کردم.

با یک ذرهٔ ریاضی می‌توانی کاری بکنی که تیر و تفنگ نمی‌توانند بکنند: یک ذره ریاضی، رازی را تا ابد سربه‌مهر نگه می‌دارد.

آنکه کلید بهار عربی را زد، آدمی همسن و سال من بود؛ یک دستفروش تونسی که میوه و تره‌بار می‌فروخت و هر روز بارش را توقیف می‌کردند و ازش باج می‌گرفتند و این کار را هم نهادهای قانونی کشور انجام می‌دادند. طاقت نیاورد و وسط میدان خودش را به آتش کشید و شعله‌ای شد، شهیدی. برای او از آزادی تنها همین مانده بود که کبریتی به وجود خود بکشد و آتش به دامان حکومت خودکامه‌اش بیندازد، پس دیگر من که بودم اگر از روی آن راحتی نمی‌کندم و چند کلید را نمی‌فشردم.

اینکه بگویید حریم خصوصی برایتان اهمیت ندارد و چیزی برای پنهان کردن ندارید، مثل این است که بگویید آزادی بیان برایتان اهمیت ندارد چون چیزی برای گفتن ندارید؛ که آزادی رسانه‌ها برایتان مهم نیست چون اصلاً روزنامه نمی‌خوانید. یا آزادی مذهب برایتان مهم نیست چون اصلاً خداپرست نیستید و در تجمعات مسالمت‌آمیز هم شرکت نمی‌کنید چون که تنبلید و اصلاً از در خانه بیرون نمی‌روید. اینکه یکی از این آزادی‌ها یا همه‌شان برای شما اهمیت ندارند، ضامن این نیست که همین فردا عقیده‌تان عوض نشود و ابداً هم به این معنا نیست که همسایه‌تان مثل شما فکر می‌کند. و دیگر اصلاً به این معنا نیست که شما بنشینید و دست روی دست بگذارید تا دولت آمریکا ذره به ذره ته‌ماندهٔ این آزادی را ـ که مردم در آن سوی دنیا برای یک تکه‌اش جان می‌بازند ـ سر بکشد.

در نظام استبدادی، حقوق فردی از دامان حکومت برمی‌خیزد و به مردم اعطا می‌شود. اما در حکومت آزاد، حقوق برآمده از دل خود مردم است و به حکومت اعطا می‌شود. در شکل اول، مردم همه رعیت هستند و تنها مالک اندک چیزها و در سایهٔ حقوقی که دولت به آن‌ها می‌دهد اجازهٔ تحصیل، کار و حتی دعا کردن دارند. اما در شکل دوم، مردم همه شهروند هستند و و پذیرفته‌اند که دولتی کارهایشان را بگذراند و هر از گاهی هم حق عوض کردن آن را دارند و برپایهٔ قوانین اساسی این کار را انجام می‌دهند. همین تمایز بین دولت‌های آزاد و استبدادی است

در یک نظام عادلانه فقط این مردم نیستند که باید در مقابل دولت پاسخگو باشند، بلکه دولت‌ها هم باید به پاسخگویی به مردم عادت کنند.