بریده‌هایی از کتاب شایو؛ پایین رفتن خورشید

همان‌طور که آدم حق زندگی به انتخاب خویش را دارد حق مردن را هم در هر زمانی که می‌پسندد داراست

زنده‌بودن. زنده‌بودن. تعهدِ کلان و تاب‌ناپذیری‌ست که آدم زیر آن تنها با دلهره نفس می‌کشد.

«هرگز نباید به کسی دل ببندی. عشق ناخشنودی به بار میاره. اگه می‌خوای به کسی مهر بورزی بگذار برای زمانی که سِنّت بالاتر رفت، بعد از سی‌سالگی‌ات.»

آدم‌های پست عمر دراز دارند. خوب‌ها زود می‌میرند. مادر آدم خوبی است، ولی دوست ندارم زود بمیرد.

تاکنون کمترین لذتی از سر شادی نبرده‌ام. شاید زیر سر ناتوانی در خرسندی‌ست.

یادگیری نام دیگر بیهودگی‌ست. تلاش انسان‌هاست برای انسان‌نبودن.

«تو شبیه اون دختر بی‌جربزهٔ خاطرات ساراشینایی. اونی که هیچ موقع چیزی نمی‌گفت. اصلاً نمی‌شه با تو حرف زد.»

«صِرفِ داشتن نام و مقام کسی رو اشراف‌زاده نمی‌کنه. بعضی‌ها نجیب‌زاده‌هایی بزرگ‌ان، اما نامی جز اون که طبیعت به اون‌ها بخشیده ندارن

«می‌گن اون‌هایی که گل‌های تابستونی دوست دارن تو تابستون هم می‌میرن.

کازوکو، خواهش می‌کنم حرفم را باور کن. تاکنون کمترین لذتی از سر شادی نبرده‌ام. شاید زیر سر ناتوانی در خرسندی‌ست. شوریدم و خود را در مسیر افسارگسیخته‌ترین انحرافات انداختم تا به یک چیز برسم: فرار از سایهٔ پشت سرم؛ اشراف‌زادگی‌ام. روی‌هم‌رفته نمی‌دانم مقصر ماییم یا نه. گناهِ ماست که بزرگ‌زاده‌ایم؟ چون در چنین خانواده‌ای زاده شده‌ایم، محکوم به ادامهٔ زندگی با پوزش و خواری‌ایم؟ همچون یهودیان؟

ریش‌سپیدترین و فرزانه‌ترین سرانِ جهان همواره عشق و انقلاب را احمقانه‌ترینِ کارها معرفی کرده‌اند. آن‌ها پیش از جنگ و حتی در میان جنگ هم این را در سرِ ما فرو کرده بودند. از وقتی شکست خوردیم دیگر به سخنانشان ایمانی نداریم و به این رسیده‌ایم که حقیقت زندگی درست عکس چیزی است که آن‌ها به ما می‌آموخته‌اند. به‌راستی عشق و انقلاب بهترین و شورآفرین‌ترین مفاهیمِ این جهان‌اند و برای همین خوبی‌شان است که ریش‌سپیدان و فرزانگان پیف‌پیفِ گربه‌وارشان را با کینه و غرض به خورد ما داده‌اند. این چیزی‌ست که می‌خواهم سربسته به آن باور داشته باشم: انسان برای عشق و انقلاب زاده شده است.

حرف‌هایم برای خودم هم ترسناک بود ولی نمی‌توانستم جلویشان را بگیرم. انگار که هستی جدای خودشان را داشتند و اختیارشان دست خودشان بود.

هر چیزِ راستینی گرایش به کژی دارد.

همیشه وقتی آدم‌ها دارند دروغ می‌گویند قیافه‌ای جدی به خود می‌گیرند. جدّیت رهبرانِ این روزهای ما. زرشک!

در دنیای کنونی زیباترین حالت قربانی‌بودن است.

کازوکو، بهتر است بمیرم. توان زنده‌ماندن ندارم.

راست راستی چاره‌ای جز خودکشی دارم؟ با وجود دردی که متحمل می‌شدم، زمانی که از خودکشی مطمئن و به فکر پایان کار بودم غرّیدم و زیرِ گریه زدم.

چندی پیش در کتابی خواندم که در دوران پادشاهی فرانسه، زنان دربار به چیزی جز راحت‌کردن خودشان در باغ‌های کاخ یا کنج راهروها فکر نمی‌کرده‌اند. چنین پاکی و رهایی‌ای به‌راستی مرا افسون می‌کند و بعید می‌دانم مادر از واپسین‌های ایشان نباشد.

کوچک‌ترین دلیلی برای ادامهٔ زندگی نمی‌بینم. تنها آن‌هایی که دلیلی برای ادامهٔ آن دارند باید ادامه دهند. همان‌طور که آدم حق زندگی دارد، حق مردن نیز باید داشته باشد. هنوز همان چیزها توی سرم می‌گذرد: ساده بگویم، مردم به صاف‌وپوست‌کنده‌پذیرفتنِ این موضوع بدیهی یا بهتر بگویم بدوی مرگ تمایل ندارند. آن‌هایی که میل به ادامهٔ زندگی دارند، هر سدی هم که سر راهشان باشد همواره زمینهٔ بقایشان را هموار می‌کنند. این فرّ و شکوهشان را نشان می‌دهد. و من به جرئت می‌گویم افتخار آدمی هم دربرگیرندهٔ همان است.

برای نخستین بار در زندگی درک کردم که چه جهنمِ سیاه، دردناک و بی‌دروپیکری است بی‌پولی.