بریده‌هایی از کتاب مکانیزم‌های دفاع روانی

در همهٔ جوامع دیکتاتوری می‌توان گفت به دلیل فشارها و محرومیت‌های ایجاد شده توسط حکومت، نمی‌توان دشمنی‌ها را به طور علنی ابراز کرد و هر گونه انتقاد و اظهار مخالفت می‌تواند بیش از حد مخاطره‌آمیز باشد، بنابراین افراد در جستجوی شخص یا اشخاصی می‌گردند که بتوانند آن‌ها را قربانی کرده و با جابجاسازی خشونت خود تسکین یابند.

او که در مقایسه با دیگران خشن‌تر و از احساسات به دور است، از همه احساساتی‌تر است. اشخاصی که از تحقیر شدن خود در عذابند، اغلب برای دیگران احترام بیش‌تری قائلند.

قهرمان برای انسان محبوبیت دارد، زیرا قادر بوده به تمایلات ناکام ماندهٔ طرفداران خود جامهٔ عمل بپوشاند. البته قهرمان‌سازی از برخی جهات به بت‌سازی می‌ماند، یعنی همان کسی که آن را ساخته، می‌تواند آن را نابود هم بکند.

دولت‌هایی که آزادی افراد را می‌گیرند و آن‌ها را از سرزمین خود بیرون می‌رانند و مطبوعات را گرفتار تحولی بدفرم می‌سازند و عقاید خودساخته‌شان را بر دیگران القاء می‌کنند، هرگز سازمان یا نهاد نیرومند و مستحکمی نیستند، زیرا اگر واقعاً قدرتمند بودند، نیاز به این اقدامات نداشتند.

شخصیت از سه سطح تشکیل شده است: «نهاد» یا «اید» که با نیازهای جسمی سر و کار دارد و مطابق اصل لذت‌طلبی عمل می‌کند؛ «فرامن» یا «سوپرایگو» که همان وجدان است و با اخلاقیات در ارتباط، و «من» یا «ایگو» که وظیفه‌اش برقراری تعادل بین خواسته‌های «نهاد» و «فرامن» است.

بسیاری از رفتارهای انسان، به ویژه رفتارهای پرخاشگرانه که ریشهٔ اختلالات روانی هستند، تحت تأثیر انگیزه‌های ضمیر ناخودآگاه می‌باشند، اما می‌توانند با انتقال به بخش خودآگاه و از طریق معالجات روانکاوانه درمان شوند.

زیگموند فروید، پایه‌گذار علم روانشناسی نوین، در سال ۱۸۵۶ در شهر پریور واقع در جمهوری چک به دنیا آمد. او در ابتدا یک متخصص اعصاب بود، اما پس از مدتی به مطالعات روانشناسی پرداخت و مدرسهٔ روانکاوی را بر مبنای نظریه‌هایش بنیان نهاد.

بشر از همان بدو کودکی، به آزادی بی‌قید و شرط تمایل دارد و آن را حق خود می‌داند،

بدترین درد فقر است و بدتر از فقر، نقصان در سلامت جسم و بدتر از آن، پریشانی و بیماری روح. امام علی (ع)

طبق اعتقاد بیش‌تر روانشناسان، سرمنشأ اصلی تکبر نوعی حقارت است که فرد متکبر در خود احساس می‌کند. شخص متکبر می‌خواهد از این راه بر دیگران تسلط یابد و آن‌ها را زیر نفوذ ساختگی خود درآورد.

واقعیت‌های تلخ زندگی ممکن است به طور کل مورد تکذیب واقع شوند و یا به شکل دیگری درآیند که دیگر آزاردهنده نباشند.

چه بسیار افراد بی‌خرد و ناآگاه در صحنهٔ سیاست هستند که با ظاهر غلط‌اندازشان به مقام‌های بالا دست می‌یابند.

جبران، توسط توانایی یک فرد در امری، ناتوانی او در امری دیگر را می‌پوشاند و افراط در یک صفت پسندیده، سبب جبران یک صفت ناپسند می‌گردد.

جبران عبارت است از مبالغه کردن در یکی از رفتارهای شخص به منظور کاهش احساس حقارت و کمبودهای او.

واپس‌زدن در حالت افراطی و ناخوشایند و حتی ناخواسته حالتی بیمارگونه دارد، اما اگر با ملایمت انجام پذیرد، حاصل آن یک زندگی آرام همراه با سازگاری با محیط خواهد بود.

همان‌طور که هر گاز فشرده شده‌ای از اولین شکاف ممکن بیرون می‌جهد، به همان شکل هم افکار سرکوب شده به دنبال مسیری برای راهیابی به دنیای خودآگاه هستند.

سرکوبی همیشه به طور کامل انجام نمی‌گیرد و اغلب نشانه‌هایی از تصورات و خاطرات ناگوار در خودآگاه باقی می‌ماند. در چنین شرایطی است که احساسات مبهم، حس پوچی و بی‌ارزشی، عذاب وجدان، ناامنی و گناه که حاصل سرکوبی ناقص است، در شخص ایجاد می‌گردد.

بررسی‌های روانکاوی ثابت کرده است که نیروهای روانی سرکوب‌شده، هرگز از بین نمی‌روند و «من» لازم است که اقدامات دفاعی را بر ضد آن‌ها به کار بندد و این کار، نیروی دینامیک آن را مصرف می‌کند و به این ترتیب، از قدرت سازش آن در رویارویی با حقایق بیرونی می‌کاهد.

بشر از همان بدو کودکی، به آزادی بی‌قید و شرط تمایل دارد و آن را حق خود می‌داند، اما با محیطی مواجه می‌شود که در آن باید یک سلسله قوانین و مقررات را مراعات کند.

مانند ملتی که قسمت قابل توجهی از منابع مادی خود را صرف تجهیز نظامی و تسلیحاتی خود کند و با این کار از هزینه‌های ضروری‌تر مانند فرهنگ و بهداشت و غیره محروم بماند، شخص نیز به جهت فعالیت‌های سخت تدافعی روحی، برای ادامهٔ زندگی با کمبود نیروهای روانی مواجه می‌شود و همین او را از پا درمی‌آورد.