بریده‌هایی از کتاب مکانیزم‌های دفاع روانی

به رخ‌کشیدن قدرت و استعدادها، معمولاً نشانهٔ ضعف و کمبود است، زیرا کسی که واقعاً نیرومند است، نیاز به نشان دادن قدرت خود ندارد.

خودبزرگ‌بینی‌ها و ادعاها و لاف زدن‌ها، همه نمونه‌هایی از تلاش فرد در مخفی ساختن ضعف‌هایش به شمار می‌آیند.

۱ - لذت بردن از خود: در این مرحله کودک از اعضای بدن خود لذت می‌برد که از بدو تولد تا سن ۲ سالگی ادامه می‌یابد. ۲ - عشق ورزیدن به خود: که سن ۲ تا ۴ سالگی را در بر می‌گیرد. ۳ - عشق به پدر و مادر: که از سن ۴ تا ۷ سالگی است. ۴ - مرحلهٔ نهفته : در این مرحله انگیزه و هدف مشخصی برای محبت وجود ندارد و از سن ۷ تا ۱۲ سالگی است. ۵ - عشق ورزیدن به همجنس یا جنس مخالف: که از ۱۲ تا ۱۶ سالگی به بعد آغاز می‌گردد. با توجه به مراحل فوق مشخص می‌شود کسی که از مرحلهٔ "عشق ورزیدن به خود" نگذشته باشد، شور جنسی او در این مرحله متوقف شده است.

به طور مثال زنی که انگیزهٔ مادری‌اش در دورهٔ کودکی توسط انگیزهٔ قدرت‌طلبی‌اش سرکوب شده است، حتی اگر بعدها بتوان انگیزه را در او ایجاد کرد، مادر شایسته‌ای نخواهد بود.

بسیاری از جنبش‌های سیاسی و اجتماعی نیز حاصل رویاها و خیالپردازی‌های فیلسوفان رنج‌دیده‌اند؛ بنابراین خیالبافی تنها برای تسکین و آرامش فرد نیست بلکه می‌تواند به سازندگی و نبوغ اجتماعی نیز کمک کند.

بازی و هنر و حتی رویا، پدیده‌هایی هستند که به واسطهٔ آن‌ها تمام تمایلات سرکوب شده، با اشکال متفاوتی جلوه‌گر شده و برآورده می‌گردند.

با آن که «من» شخص نمی‌گذارد که افکار آزاردهنده و ناخوشایند به خودآگاه راه پیدا کند، اما همان‌طور که هر گاز فشرده شده‌ای از اولین شکاف ممکن بیرون می‌جهد، به همان شکل هم افکار سرکوب شده به دنبال مسیری برای راهیابی به دنیای خودآگاه هستند.

انسان به ندرت متوجه می‌شود که تمام فعالیت‌های او در جهت هرگونه خدمات، قدرت لازم را از انگیزه‌ها و تمایلات اولیهٔ خود که مقاصد خودخواهانه‌ای را در پی داشته است، به دست می‌آورد. دانشمندی که در حال تحقیق برای حل همهٔ مشکلات و سختی‌های بشر است نمی‌داند که تلاش‌های او، حس کنجکاوی برتری یافتهٔ درونی اوست.

وجه اختلاف مکانیزم سرکوبی و منع را این‌گونه می‌توان بیان داشت که درسرکوبی شخص به عمل رخ‌داده آگاهی ندارد، زیرا واپس‌زدن واکنشی است ناخودآگاهانه، اما منع اقدامی است کاملاً ارادی و هوشیارانه. به عنوان مثال زمانی که تصمیم می‌گیریم به جای رفتن به گردش و تفریح به دروس عقب‌افتاده بپردازیم، میل به تفریح و گردش را منع کرده‌ایم، اما آن را سرکوب نساخته‌ایم؛ اما اگر این میل آن‌چنان بازداشته شود که حتی دیگر خود شخص نیز از وجود آن بی‌اطلاع باشد و آن را انکار کند، می‌توان اظهار داشت که این میل را در خود سرکوب کرده است. معمولاً آن‌چه را که شخص سرکوب ساخته و از خودآگاه خود دفع می‌کند، موضوعی آزاردهنده است و واپس زدن آن، به دلیل ایجاد آرامش روحی و روانی انجام می‌گیرد. اما در عمل منع، شخص به منظور پرهیز از سرزنش و تقبیح جامعه و احساس گناه و عذاب وجدان، آگاهانه به مخفی ساختن برخی از اندیشه‌ها و رفتارهای خود می‌پردازد.

درون افکنی زمانی شدت می‌یابد که انسان آن چه را که دوست می‌دارد از دست بدهد. در این مورد فرد، تصور ذهنی آن چه از دست داده را در روح خود جذب کرده و آن را به عنوان جزئی از «من» می‌پذیرد.