بریده‌هایی از کتاب ۷۵ راز والدین موفق

خوشحال بودن و احساس خوشبختی فقط مختص فرزندتان نیست، شما نیز سرانجام به این نتیجه خواهید رسید که برای اداره بهتر امور زندگی و تربیت فرزند به‌تنهایی باید پدر و مادری خوشحال باشید. پس این کار را به نحو احسن انجام دهید.

شاید در کمال تعجب، با شرایط خاصی روبرو شوید و فرزندتان با شنیدن این خبر احساس کند از او غافل شده‌اید و بخواهد با ایجاد قشقرق و جاروجنجال توجه شما را به خود جلب کند. برای پیش‌گیری از وقوع این اتفاق، حتماً در هر مرحله از رابطه جدیدتان با شخص موردنظر را با فرزندان در میان بگذارید و او را از اتفاقات جدید باخبر کنید. بودا می‌گوید: «مهم نیست چه‌کارهایی انجام داده‌اید، مهم کاری است که هنوز انجام‌نشده و باید انجامش دهید» . بنابراین، انگیزه‌ای ایجاد کنید و به یاد داشته باشید مهم نیست این بحران در زندگی شما چقدر شدت دارد، بالاخره همه‌چیز درست می‌شود و در پس هر ناامیدی، امید وجود دارد. شاید نتوانید این بحران را از یاد ببرید، ولی با گذشت زمان این رنج کمرنگ‌تر می‌شود و دیگر احساس قبل را نخواهید داشت.

قرار ملاقات با شخصی دیگر کافی است به فرزند خود بگویید که با شخصی آشنا شده‌اید تا با مخالفت شدید آن‌ها مواجه شوید. معرفی شخصی به فرزندان که قرار است در آینده جای همسرتان را بگیرد باعث بروز حمله شدید احساسی در آن‌ها می‌گردد؛ اما کنار آمدن با چنین وضعیتی غیرممکن نیست. ابتدا آن شخص موردنظر را به‌عنوان یک دوست خوب معرفی کنید و تلاش کنید رابطه‌ای صمیمی بین آن‌ها برقرار شود. قبل از اینکه آن‌ها را باهم آشنا کنید، علایق فرزندتان و چیزهایی که از آن‌ها بدش می‌آید را به آن شخص اطلاع دهید. می‌توانید یک روز همه باهم بیرون بروید مثلاً پارک یا سینما. وقتی رابطه آن‌ها به تعادل رسید می‌توانید آرام‌آرام خبر جدید را به فرزندتان بگویید؛

برای اینکه از محل زندگی فرزند خود مطلع شوید پی‌درپی با آن‌ها تماس بگیرید و حتی اگر ذره‌ای به مصرف مواد مخدر در فرزندتان شک کردید، یا مشاهده کوچک‌ترین نشانه‌ای، بلافاصله یک جلسه خانوادگی اضطراری ترتیب بدهید تا بتوانید شرایط را تحت کنترل داشته باشید. همچنین، به خاطر داشته باشید، هیچ‌گاه و به‌هیچ‌وجه همسر سابق خود را مقصر نپندارید و او را سرزنش نکنید، والدین همیشه در پرورش و تشویق کودکان برای انسان بهتری شدن نقش مهمی ایفا می‌کنند؛ خراب کردن وجهه‌ی همسر سابق کاری را از پیش نمی‌برد. همچنین، سعی کنید در مورد مسائل جزئی در حضور فرزندان دعوا نکنید.

سخنی با همه پدر و مادرهایی که از هم جداشده‌اند. اجرای تمام نکات فوق به‌طور همزمان ممکن است مشکل باشد ولی امری ضروری است. آمار نشان می‌دهد ۵۷ درصد کودکان طلاق به بیراهه می‌روند. دست انداختن دیگران و شوخی‌های مبتذل، دادن اطلاعات غلط در مورد مکان زندگی، سوءاستفاده از مواد مخدر و افراط در نوشیدن مشروبات الکلی همگی از خانواده‌ای ازهم‌گسسته نشأت می‌گیرند. در این‌گونه موارد، همان قدری که دلتان می‌خواهد از همسر سابق خود دورباشید، به همان اندازه هم مجبورید به خاطر فرزندتان با او در ارتباط باشید.

توضیح مختصری از شرایط خانه و زندگی خود به آن‌ها ارائه دهید و از آن‌ها بخواهید در مدرسه او را تحت نظر داشته باشند و از او مراقبت ویژه کنند، داشتن یک فرد فهمیده و حمایت‌کننده که از نزدیکان شما نیز باشد بسیار به شما در این زمینه کمک می‌کند. از دوستان فرزندتان شروع کنید، از آن‌ها بخواهید در تکالیف به او کمک کنند و اشکالات درسی وی را برطرف کنند. با کسی دوست شوید که اگر نیاز به کمک داشتید بتوانید ساعت ۴ صبح به او زنگ بزنید و از مشکلات خود با او بگویید و گاه‌گاهی در کارهای خانه نیز از او کمک بگیرید!

با مدرسه در تماس باشید. نداشتن پدر یا مادر در امور تحصیلی کودک تأثیری منفی خواهد داشت، این بدان معناست که باید تمام توجه خود را به او مبذول دارید تا در درس‌ها نتیجه نامطلوب حاصل نشود. اگر نمره‌هایش مرتباً پایین هست، اولین قدم این است که با معلمان و دوستانش ارتباط برقرار کنید؛

کودک را به شیوه‌ای صحیح نازپرورده کنید مطمئناً همه اشخاص دوست دارند کسی ناز آن‌ها را بکشد. لوس کردن کودک به مقدار خیلی خیلی کم باعث می‌شود فکرشان مقداری آزاد شود و از شدت این آسیب بکاهد. در وهله اول، مطمئن شوید کودکتان وقت کافی با دوستان خوبش می‌گذراند. به فرزند خود کمک کنید به دنبال علایق خود برود و سرگرمی‌های جدی برای خود ایجاد کند. حتی اگر یک صفر به خرج کرد ماهیانه‌تان افزوده شود باید با فرزند خود به گردش و تفریح بروید و او را برای شام به رستوران ببرید. اگر فرزندتان دختر است می‌توانید با او به استخر یا سالن‌های ماساژ و زیبایی بروید؛ اگر پسر است انتخاب شما رفتن به مسابقه کریکت یا فوتبال هست.

همیشه به یاد داشته باشید دلیل بی‌همسر شدن شما هر چه که باشد، این حق فرزند شماست که درک و بینشی صحیح و واضح از شرایط موجود داشته باشد هرچقدر هم این شرایط بد باشد. زیرا در پایان روز، هردوی شما با یک احساس روبرو می‌شوید و هیچ‌کس بهتر از شما نمی‌تواند این شرایط را درک کرده و از پس این مشکلات بربیاید.

سعی کنید دایره تفکر خود را وسعت دهید. ایجاد روابط آزاد با فرزندان به هیچ‌کس صدمه‌ای نزده است؛ اما به یاد داشته باشید این یعنی بدون اینکه در الگوی اساسی پرورش فرزند اختلالی وارد شود یک رابطه دوستانه با فرزندان برقرار کنید. با جملاتی از این قبیل شروع کنید: «روزت چطور گذشت؟ برنامه فردایت چیست؟ آیا دوست جدید پیدا کردی؟» برای ایجاد رابطه‌ای سالم، او را هم تشویق کنید که این کار را بکند. به‌تدریج، بخش عاطفی روابط خود را رشد دهید. در مواردی این‌گونه، مشاهده شده است که طرفین یکدیگر را مقصر اتفاق می‌دانند و همدیگر را سرزنش می‌کنند. خالی کردن عصبانیتتان روی همدیگر باعث ایجاد رابطه‌ای ناسالم می‌شود که اغلب از کنترل شما نیز خارج می‌گردد.

فصل پانزدهم: راز‌های موفقیت کودکان تک سرپرست در قرن ۲۱ همه‌چیز آسان شده است، اما آیا تک سرپرستی نیز در حیطه این «همه‌چیز» قرار می‌گیرد؟ امر پرورش کودک به‌تنهایی و بدون داشتن همسر، سنگ صبوری که در اداره امور زندگی در کنار شما باشد، به‌خودی‌خود سخت هست، فشار جامعه ناشی از عدم هماهنگی با هنجارها نیز به آن افزوده می‌شود. بدتر از همه، این است که فرزندان عموماً برای اینکه خود را با شرایط وفق دهند پدر یا مادر خود را سرزنش می‌کنند و از آن‌ها رنجیده‌خاطر هستند. برای حل این مسائل، شما را به خواندن ۵ نکته زیر دعوت می‌کنم:

وقتی کودک از وظایف شما آگاه می‌شود، خودبه‌خود با نحوه صحیح انجام آن کارها نیز آشنا می‌شود و این ممکن است کمی برایتان محدودیت ایجاد کند[ چون ممکن است کار کردن شما را نقد کنند ]اما ارزشش را دارد! هیچ‌گاه نباید به کودک بگویید: «میزت را تمیز کن» بلکه در عوض بگویید: «می‌خواهم همین الان وسایلت را جابه‌جا کنی» این دستورات برای آن‌ها قابل‌فهم‌تر است و کودکان بهتر می‌توانند آن‌ها را اجرا کنند. کارها فقط کار نیستند، بلکه درس‌هایی بزرگ در زندگی هستند. وقتی از کودکان خواسته می‌شود کاری انجام دهند، از همان دوران کودکی می‌آموزند که برای زیستن باید کار کنند و هر کاری قابل قدردانی است و مزدی دارد. به‌آسانی کودکان را می‌توان تشویق به انجام امور نمود. اگر به آن‌ها پاداش یا انگیزه کافی بدهید، خوشحال می‌شوند مسئولیتی را بر عهده بگیرند.

خودتان الگو باشید و به کار کردن بپردازید. کودکان عالی‌ترین مقلد هستند. واقعاً بهترین راه برای اینکه آن‌ها را وادار به انجام کارهای خانه کنید این است که به آن‌ها نشان دهید چگونه کاری را انجام دهند. اگر آن‌ها ببینند شما هم مشغول انجام کاری هستید کارها را همان‌گونه که هست یاد می‌گیرند و دیگر اجرای قوانین شما برایشان سخت نخواهد بود. بهترین روش برای محول کردن هر وظیفه‌ای به کودک این است که خودتان الگوی آن‌ها باشید. اگر کودکان شما را در حال کار کردن نبینند، ممکن است با این ذهنیت رشد کنند که همه کارها را فقط خودشان انجام می‌دهند.

اغلب اوقات به آن‌ها پاداش بدهید و آن‌ها را تحسین کنید. پاداش می‌تواند پول‌توجیبی یا هر چیز دیگری باشد. جایزه دادن به کودک باعث می‌شود او بفهمد که تلاشش مورد قدردانی قرارگرفته است. می‌توانید از آن‌ها تعریف و تمجید هم بکنید، این کار معجزه می‌کند! درواقع، پاداش اولین قدم برای شناساندن چگونگی کارایی نظام این جهان است. همچنین، باعث ایجاد انگیزه برای کار کردن در آینده می‌شود. برای حصول نتیجه بهتر می‌توانید از تاکتیک‌های دیگری نیز استفاده کنید؛ مثلاً، هر بار که به کودک یادآوری می‌کنید کارش را انجام دهد، یک دلار از پول‌توجیبی او کم کنید. می‌توانید آن یک دلار را به فرزند دیگری که کارش را تمام کرده بدهید. با این روش، کودکان برای بهتر انجام دادن کارها از یکدیگر سبقت می‌گیرند.

پسر درک هیچ‌وقت دلش نمی‌خواست کارهای خانه را انجام دهد و هیچ‌گاه معنای کاری که پدرش به او محول می‌کرد را درک نمی‌کرد. ازاین‌رو، درک تصمیم گرفت جلسه‌ای خانوادگی با حضور دیگر خواهر‌ها و برادر‌ها تشکیل دهد. او در آن جلسه وظیفه هر یک از افراد را به‌طور دقیق مشخص کرد و از همه مهم‌تر به همه گفت که چرا باید آن کار را انجام دهند. وقتی کودک دید همه افراد خانواده وظیفه‌ای دارند، موضوع را جدی‌تر گرفت.

از کودکان در انجام کارها کمک بگیرید. برایشان کارهایی با قوانین مناسب در نظر بگیرید. هرگاه می‌خواهید وظیفه‌ای را به کودکان محول کنید، از قبل با آن‌ها جلسه‌ای خانوادگی تشکیل بدهید. بگذارید حس مفید بودن به آن‌ها دست بدهد تا خود را موظف بدانند نقش خود را در خانواده به‌خوبی ایفا نمایند. کودکان حس مهم بودن را خیلی دوست دارند. اگر برایشان اهمیت کاری که به آن‌ها محول شده را شرح دهید، در قبال آن احساس مسئولیت می‌کنند.

از آن به بعد، والدینش فهمیدند چگونه می‌توانند فرزند خود را از جایش بلند کنند. راهکار دیگر این است که از فرزند خود بخواهید رکورد قبلی خودش را بشکند. بعدها که کودک به انجام کارها عادت کرد، می‌توانید از آن‌ها بخواهید کار بیشتری انجام دهند یا همان کار را در مدت‌زمان کمتری به پایان برسانند. می‌توانید به آن‌ها انگیزه بدهید و بگویید: «اگر این کار را در عرض ۵ دقیقه تمام کنی، می‌توانی یک ربع بیشتر تلویزیون نگاه کنی.» بااین‌حال، به آن‌ها یادآور شوید که هرازگاهی به آن‌ها سر می‌زنید تا مطمئن شوید که کارشان را به‌خوبی به اتمام رسانده‌اند، در غیر این صورت از پاداش خبری نیست.

ساعت روی زنگ بگذارید! بله درست شنیدید. بچه‌ها مسابقه را دوست دارند. اگر فقط از آن‌ها بخواهید که کاری را انجام دهند ممکن است آن را به تأخیر بیندازند؛ اما اگر برای آن کار مهلت زمانی تعیین کنید، آن را به‌عنوان مسابقه‌ای می‌پندارند. برای اینکه جذابیت آن را افزایش دهید می‌توانید وقتی با موفقیت آن کار را به پایان رساندند به آن‌ها جایزه بدهید. این کار به اشتیاق آن‌ها نیز می‌افزاید و باعث می‌شود دفعه بعد سریع‌تر آن کار را انجام دهند. پال کودکی ۵ ساله است که به بازی‌های ویدئویی بسیار علاقه دارد و به‌ندرت پیش می‌آید که به پدر و مادرش در کارها کمک کند. یک روز پدر و مادرش به او گفتند: «مطمئنم نمی‌توانی در عرض ۵ دقیقه آن قفسه را مرتب کنی، می‌توانی؟» پال فوراً از جایش بلند شد تا توانایی خود را به پدر و مادرش ثابت کند.

اگر بتوانید به آن‌ها آموزش دهید که از همان سن مراقب باشند، نه‌تنها بعداً از به‌هم‌ریختگی خبری نیست، بلکه به آن‌ها یک درس زندگی را هم آموزش داده‌اید. برخی کودکان واقعاً از انجام برخی کارها لذت می‌برند مثل تمیز کردن اتاقشان، یا قرار دادن لباس‌هایشان در ماشین لباس‌شویی، چه چیزی از این بهتر؟ ازاین‌رو، هر چه زودتر شروع کنید، این امکان بیشتر وجود دارد که فرزندتان بفهمد معنای واقعی کار در خانه چیست.

کارها را زود شروع کنید و آن را به‌صورت یک عادت دربیاورید. کارهای مختلفی وجود دارد که می‌توانید به کودکان گروه سنی مختلف محول کنید. هر چه زودتر کار کردن به آن‌ها یاد بدهید، این عادت راحت‌تر در آن‌ها شکل می‌گیرد، همچنین، از همان کودکی یاد می‌گیرند که مسئولیت‌پذیر باشند. در یک سن خاص، هنگامی‌که کودک تازه راه رفتن را آغاز کرده است، تمایل به شکستن اشیا دارد.