بریده‌هایی از کتاب ۷۵ راز والدین موفق

فصل چهاردهم: مشارکت کودک در کارهای خانه شرکت دادن کودکان در کارهای خانه یکی از بهترین روش‌ها برای فهماندن اهمیت پاکیزگی به آن‌هاست. همچنین به آن‌ها می‌آموزد که مسئولیت امور مربوط به خود را به عهده بگیرند. علاوه بر این، وقتی از آن‌ها می‌خواهیم که کارخانه را انجام دهند، احساس مهم بودن می‌کنند و خود را جزئی از یک‌چیز بزرگ‌تر از خودشان احساس می‌کنند. اغلب افراد اصلاً تمیز کردن را دوست ندارند، اما اگر آن را با لذت انجام دهید به یکی از جالب‌ترین کارها تبدیل می‌شود. اگر فرزند شما نیز تمایلی به تمیز کردن نشان نمی‌دهد، با اجرای نکات زیر احساسشان را تغییر دهید:

این ساده‌ترین راه پرورش خوشحالی و اعتمادبه‌نفس در کودک است! اگر تلاش کنید، هیچ کاری مشکلی نیست. اگر فرزندتان اعتمادبه‌نفسی را که شما می‌خواهید ندارد به او فشار نیاورید. با همدیگر در حل این مسئله کوشش کنید و این بدون شک باعث پیروزی آن‌ها خواهد شد.

از دیگران تعریف و تمجید کنید. آموزش چگونگی ایجاد اعتمادبه‌نفس باعث می‌شود که آن‌ها بیش‌ازحد به خود اعتماد داشته باشند و درواقع باعث ایجاد اعتمادبه‌نفس کاذب در آن‌ها می‌گردد، بنابراین، مطلقاً این کار را نکنید. وقتی همیشه از آن‌ها تعریف و تمجید می‌کنید، مطمئن شوید آن‌ها هم در مورد دیگران همین کار را می‌کنند. این باعث می‌شود آن‌ها نسبت به خود احساس بهتری داشته باشند. در مقابل، دیگران نیز از فرزند شما خوششان می‌آید و او کسی می‌شود که همه دوست دارند در کنار او باشند.

شاید مجبور باشید برای این کار هزینه‌ای جداگانه کنار بگذارید اما در درازمدت خواهید دید که این به نفع فرزندتان بوده است. حتی در مهمانی‌ها هم اگر فرزندتان خوب لباس بپوشد، خودبه‌خود عالی و برجسته به چشم خواهد آمد. حتی می‌تواند با این سلیقه‌اش در پوشش به دیگران ایده نیز بدهد و آن‌ها را نیز تشویق به خوب لباس پوشیدن کند؛ بنابراین، حتماً به او در این زمینه کمک کنید.

خوب لباس بپوشید. مارک لباس مهم نیست، توانایی ست کردن لباس‌ها مهم است. حسن سلیقه در پوشش، باعث ایجاد حس خوب نسبت به خود و همچنین در دیگران می‌گردد. واقعاً، هیچ‌کس به‌اندازه شما نمی‌داند که چه لباسی برازنده‌تان است. یادتان باشد، اولین تصویری که دیگران از شما در ذهن خود می‌سازد، بسیار حائز اهمیت است، پس سعی کنید از فرزند خود ذهنیتی خوب در افراد ایجاد کنید.

به همین دلیل با او ساعت ۵ صبح پیاده به سمت محل تمرین شنا می‌رفت. او درآمد ناچیزی داشت که شرایط را بسیار سخت‌تر می‌کرد. بااین‌حال، این امر مانع آقای جونز (پدر جسیکا) نبود و او هر آنچه را که جسیکا احتیاج داشت برایش فراهم می‌کرد؛ اما باکمال ناامیدی، سال بعد جسیکا نتوانست در مسابقات ملی برنده شود و این اتفاق ضربه سختی به روحیه او وارد کرد. به دلیل ضعف در باورهایش، او تمامی مسابقات را یکی پس از دیگری باخت. پدرش گفت: «مهم نیست چه اتفاقی می‌افتد، من به تو ایمان دارم» . وقتی جسیکا فهمید پدرش چقدر از او حمایت می‌کند، اعتمادبه‌نفسش نیز افزایش یافت. او در حال حاضر قهرمان ملی شنا در کشورش است.

باور داشته باشید. تئودور روزولت می‌گوید: «اگر باور داشته باشید که می‌توانید، نصف راه را رفته‌اید.» باور و اطمینان باهم نسبت مستقیم دارند. درست است، ممکن است فرزندتان چندین بار شکست بخورد و تا مرحله تسلیم نیز پیش برود! آن هنگام است که باید به فرزندتان ایمان داشته باشید حتی اگر او خود را باور نداشته باشد. حمایت همیشگی و ایمان شما نسبت به فرزندتان مطمئناً به او اطمینان و دلگرمی می‌بخشد. در هر قدمی که برمی‌دارند از آن‌ها حمایت کرده و کنار آن‌ها بایستید و بی‌قیدوشرط آن‌ها را تشویق کنید. دخترم دوستی به نام جسیکا دارد که سه سال متوالی قهرمان شنا در استان شده بود. پدرش آرزوهای بلندی برایش در سر داشت و می‌خواست او جایزه قهرمانی ملی را ببرد.

آن‌ها باید بفهمند که این خصوصیت را می‌توان به‌آسانی به یک ویژگی خاص و باارزش تبدیل کرد. اگر متوجه شدید که فرزندتان دارای این خصوصیت است می‌توانید او را در کلاس‌های سخنرانی و فن بیان ثبت‌نام کنید. مردم از دیدن کسی که تا این حد در فن سخنوری موفق بوده است شگفت‌زده می‌شوند.

بررسی و کشف کنید با فرزندتان اوقاتی مفید و باکیفیت سپری کنید. این کار را می‌توان به‌آسانی با انجام گفتگویی در مورد اخبار دنیای اطراف یا یک بازی ورزشی آغاز کرد. ببینید فرزندتان به چه چیزهایی علاقه دارد. کودکان اغلب دوست دارند زیاد حرف بزنند، اما ترس از اینکه مردم در مورد نحوه حرف زدن و یا موضوعاتی که در مورد آن حرف می‌زنند قضاوت کنند، مانع این کارشان می‌شود. غالباً، این کودکان توسط معلمشان مورد سرزنش قرار می‌گیرند و وجهه‌ی خود را در برابر همکلاسی‌هایشان از دست می‌دهند.

وقتی با گروه دوستانش بود خود را عضوی از آن گروه حس نمی‌کرد و نمی‌توانست با آن‌ها صمیمانه برخورد کند. از خوش‌شانسی‌اش، با امبر و کاساندرا آشنا شد، آن‌ها محبوب همه نبودند ولی با استلا همان‌طور که می‌خواست رفتار می‌کردند. همان موقع بود که استلا فهمید دیگر نیازی به آن‌همه دوست ندارد. سپس دوستانش متوجه شدند که استلا دوباره اعتمادبه‌نفس خود را بازیافت و توانست بدون اینکه احساس حقارت کند با افراد جدید آشنا شود. همین مثال را می‌توان در مورد یک کودک درون‌گرا به کار برد. در ابتدا از او بخواهید با افراد هم نوع خودش دوست شود و سپس این دایره دوستی را گسترش دهد.

شخصیت‌های درون‌گرا و برونگرا این حقیقت ندارد که فقط کودکان درون‌گرا برای ایجاد اعتمادبه‌نفس به کمک احتیاج دارند. حتماً شنیده‌اید که می‌گویند «با پول همه‌چیز می‌توان خرید به‌جز خوشبختی» ، هیچ جمله دیگری نیافتم که بتواند به این خوبی وضعیت یک کودک برونگرا را توصیف کند. بدین ترتیب، برونگراها می‌توانند هر تعداد که بخواهند دوست پیدا کنند و در همه جشن‌ها و مراسم اجتماعی شرکت کنند و درعین‌حال بازهم آن اعتمادبه‌نفس لازم را نداشته باشند. دختر دندان‌پزشکم، استلا که دانش‌آموز دوره متوسطه است از آن نوع شخصیت‌هایی است که همه دوست دارند به‌جای او باشند: باهوش، خوش‌قیافه و محبوب همه؛ اما در دوره دبیرستان متوجه شد که دوستان واقعی ندارد، تعداد دوستان او بی‌شمار بودند ولی با هیچ‌کدام از آن‌ها نمی‌توانست صمیمی شود.

فصل سیزدهم: پرورش اعتمادبه‌نفس در کودک آیا فرزند شما نیز در تلاش است که اعتمادبه‌نفس خود را حفظ کند؟ ارتقای اعتمادبه‌نفس در کودکانی که نسبت به همسالان از اعتمادبه‌نفس کمتری برخوردارند کاری بسیار سخت است و شما و فرزندتان را در شرایطی پرمخاطره قرار می‌دهد، زیرا باید کاری کنید که بدون ایجاد مزاحمت و سخت‌گیری پی‌درپی کمک کنید تا کودک احساس بی‌ارزش بودن نکند و همان مقدار اعتمادبه‌نفسی که دارد نیز از بین نرود. از ۵ قدم زیر شروع کنید:

هر کودک با سرعت منحصر به خودش یاد می‌گیرد، تنها لازم است بفهمید کدام روش در مورد فرزندتان بهترین نتیجه را به همراه دارد. ممکن است فرزند شما در برخی دروس بهتر از دروس دیگر نمره کسب کند. استعداد او را شناسایی کرده و آن را تقویت کنید زیرا وقتی کودک احساس خوبی نسبت به خودش داشته باشد و در کاری که انجام می‌دهد احساس خوشحالی کند، در جوانب دیگر نیز مسلماً عملکرد بهتری خواهد داشت. گاهی اوقات نیز ممکن است نتایج امتحانات کودکان زیاد خوب نباشد، اما با داشتن انگیزه کافی قطعاً به آن نتیجه‌ی مطلوب خواهند رسید.

از معلم کمک بگیرید. دائماً نظر معلم کودک را در مورد عملکرد وی جویا شوید. درعین‌حال که شما به ارتقای فرزند خود کمک می‌کنید و هر آنچه را که از دستتان برمی‌آید در خانه انجام می‌دهید، باید از عملکرد وی در مدرسه نیز آگاه باشید. با مشاور مدرسه قرار ملاقاتی بگذارید و از محتوای امتحانات سالیانه اطلاعات کسب کنید. همچنین، از او بخواهید برنامه امتحانی را در اختیار شما قرار دهد تا فرزندتان وقت کافی برای آماده شدن داشته باشد. برخی مدارس حتی آزمون‌های آمادگی برگزار می‌کنند تا دانش آموزان وارد جو جدی دوره امتحانات شوند. این امر نه‌تنها باعث غلبه بر اضطراب آن‌ها می‌گردد، بلکه آن‌ها را با محتوای پرسش‌ها آشنا می‌کند تا آمادگی لازم را کسب کنند. به نقل از جرج اوانز: «همه دانش آموزان استعداد یادگیری را دارند فقط زمان و روش متفاوتی برای این کار دارند» .

پس از هر امتحان، برگه را دوباره موردبررسی قرار دهید. پزشکم آدرین دختری فوق‌العاده باهوش و خوب بود، بسیار منظم و سخت‌کوش بود، اما هر بار که امتحان می‌داد نمرات پایین می‌گرفت. مدت‌ها بدین منوال گذشت و والدین او نمی‌توانستند دلیل این اتفاق را بیابند تا این‌که یک روز آدرین برگه امتحانی دخترش را نگاه کرد و متوجه شد که دخترش بسیاری از سؤالات را اصلاً نفهمیده است. سرانجام او با بررسی مجدد برگه امتحانی به همراه دخترش توانست این مشکل را حل کند. خیلی مهم است که مشکل را درست درجایی که قرار دارد شناسایی کنیم. هیچ راهی بهتر از نگاهی دوباره به برگه امتحانی نیست. این روش به‌تدریج اما به‌طور ثابت باعث ارتقای نمرات فرزندتان در درازمدت خواهد شد.

در ضمن می‌توانند از آن‌ها امتحان ناگهانی هم بگیرید. به آن‌ها بگویید: «می‌خواهم از این فصل کتاب امتحان بگیرم، اگر امتحانت خوب بدهی برایت دسر موردعلاقه‌ات را درست می‌کنم» . بدین ترتیب، آن‌ها در امتحانات به‌خوبی و از روی فکر عمل می‌کنند و اضطراب در آن‌ها از بین می‌رود.

از او در خانه امتحانات کوچک بگیرید. از کودک خود امتحاناتی کوچک بگیرید. از آن‌ها بخواهید برای آن امتحان آماده باشند و به آن‌ها وقت کافی برای این کار بدهید. یک ماه (هر مدت‌زمانی که صلاح می‌دانید طبق مقدار و نوع ماده درسی) قبل از شروع این تست‌های کوچک، کودک را مطلع سازید. به آن‌ها بگویید با این امتحانات می‌خواهید عملکرد آن‌ها را بسنجید و اگر نمره خوبی گرفتند به آن‌ها جایزه‌ای غافلگیرکننده بدهید، در این صورت آن‌ها با رضایت در این امتحانات شرکت خواهند کرد. وقتی آماده امتحان دادن شدند، محیط را تا جای ممکن جدی کنید تا آن‌ها جو امتحانات واقعی را احساس کنند. این امر به آن‌ها کمک می‌کند قبل از امتحانات مدرسه آمادگی لازم را پیدا کنند.

همچنین می‌توانید آن‌ها را به چالش بکشید و بگویید: «قبل از من، تو جدول را حل کن» . این امر به‌تدریج باعث ایجاد حس رقابت در آن‌ها می‌شود و هر چه بیشتر بتوانند جدول حل کنند، اعتمادبه‌نفسشان نیز بالا می‌رود. این امر به آن‌ها در غلبه بر اضطراب ناشی از امتحانات کمک بسزایی خواهد کرد.

کتاب خواندن را جزئی از برنامه روزانه کودکان کنید. از کودکان بخواهید روزنامه و مجله بخوانند تا جزئی از عادات روزمره آنان شود. این باعث افزایش اطلاعات عمومی آن‌ها نیز شده و فشار دائمی ناشی از درس خواندن را در آن‌ها از بین می‌برد. می‌توانید از آن‌ها بخواهید کتاب بخوانند تا دایره لغات کودکان وسعت یافته و راحت‌تر بتوانند اطلاعات جدید را کسب کنند. همچنین می‌توانید از روزنامه‌های مختلف به آن‌ها جدول حروف متقاطع یا سودکو بدهید که حل کنند. این امر هم باعث تقویت علم حساب در آن‌ها می‌شود و هم قوای عقلانی آن‌ها خارج از کتب درسی‌شان رشد خواهد کرد. وقتی کودکان چیزی را که در کتاب درسی‌شان نیست یاد می‌گیرند، دانش و اعتمادبه‌نفس فوق‌العاده‌ای کسب می‌کنند.

سعی کن جواب‌ها را یک‌بار نگاه کنی تا چیزی از قلم نیفتاده باشد» از بار منفی امتحان بکاهید. کمی تشویق و انرژی مثبت از طرف شما واقعاً انجام این کار را برای کودک آسان خواهد کرد. یکی از اقوام همسرم دختری به نام لیز داشت که همیشه در زمان امتحانات در بستر بیماری می‌افتاد تا حدی که به تب شدید مبتلا می‌شد. به همین دلیل باوجوداینکه بسیار درس‌خوانده بود نمراتش خیلی کم بود. سرانجام مادرش ریشه مشکل را پیدا کرد، از آن به بعد همیشه دخترش را آرام می‌کرد و می‌گفت: «سواد و اطلاعات خیلی مهم‌تر از نمره است» . هر چه بیشتر او به حرف‌های مادرش ایمان می‌آورد، نمره‌های او نیز به همان نسبت بالاتر می‌رفت. فشار ناشی از گرفتن نمره خوب باعث افت عملکرد وی در امتحان شده بود.