بریده‌هایی از کتاب دید اقتصادی

در اولین دههٔ قرن بیست و یکم، که مقارن است با قد علم کردن چین به عنوان اقتصاد صادرکننده، کسری تجاری ایالات متحده به طور متوسط حدود ۶۰۰ میلیارد دلار در سال شد؛ در بیشترین حالت به مقدار حیرت‌آور ۷۶۳ میلیارد دلار در ۲۰۰۶ رسید، بیشتر از ۲، ۵۰۰ دلار به ازای هر مرد، زن و کودک.

در اولین دههٔ قرن بیست و یکم، که مقارن است با قد علم کردن چین به عنوان اقتصاد صادرکننده، کسری تجاری ایالات متحده به طور متوسط حدود ۶۰۰ میلیارد دلار در سال شد؛ در بیشترین حالت به مقدار حیرت‌آور ۷۶۳ میلیارد دلار در ۲۰۰۶ رسید، بیشتر از ۲، ۵۰۰ دلار به ازای هر مرد، زن و کودک. بعد از این که رکود ۲۰۰۸ شروع شد، این ارقام خوشبختانه به‌تدریج کم شدند. اما همان‌طور که می‌بینیم، طولی نکشید که سیاست‌های آمریکا این حرکت مثبت را پایان دادند. به طور طبیعی، کسری‌های تجاری به خود-اصلاحی گرایش دارند. کشوری با مازاد تجاری، که بیشتر از چیزی که خرید می‌کند به خارج می‌فروشد، تقاضای جهانی برای واحد پولش ایجاد می‌کند. اگر اجناسش را می‌خواهید، باید واحد پولش را داشته باشید. در نتیجه، موقعیت‌های تجاری مستحکم ارز کشور را تقویت می‌کنند. عکس آن برای کشورهای با موقعیت تجاری ضعیف صدق می‌کند. اگر کسی اجناس شما را نخواهد، هیچ‌کس واقعاً به ارز کشورتان نیاز ندارد.

سیاست‌مداران به‌راحتی استدلال می‌کنند شرکت‌های خصوصی، که فقط انگیزهٔ سودآوری دارند، در اولین فرصت از مردم سوء استفاده می‌کنند. شواهدی که این ادعاها را تأیید می‌کنند به کل احساسی هستند. مسلّم این است که کنترل انحصاری دولت بر خدمات و پروژه‌های عمومی تقریباً همیشه به ناکارایی، فساد، اختلاس و زوال ختم می‌شود.

پس‌انداز فقط وسیله‌ای برای افزایش توانایی مصرف نیست. ضربه‌گیرِ واجبی است که از نظام‌های اقتصادی در برابر حوادث غیرمنتظره محافظت می‌کند.

وقتی که عملکرد مالی اولویت دوم می‌شود این اتفاق نمی‌افتد. وام‌هایی که به افراد یا بنگاه‌هایی داده می‌شود که موفق نمی‌شوند چیز تازه‌ای خلق کنند یا ظرفیت تولید را توسعه دهند با هدردادن موجودی پس‌اندازها، کل اقتصاد را تضعیف می‌کنند.

بااین‌که گزینهٔ خیریه سخاوتمندانه‌تر به چشم می‌آید و ممکن است محبوبیت آبل را بیشتر کند اما اثرگذاریِ وامِ تجاری در کمک به رشد اقتصادی را ندارد.

اقتصاددان‌های مدرن با همین مفهوم ساده می‌کنند شگفت‌انگیز است. بیشترِ اقتصاددان‌ها فکر می‌کنند اگر به مردم پول بیشتری برای خرج کردن بدهیم، می‌توانیم تقاضا را زیاد کنیم. اما این کار اثری بر تقاضای واقعی، یعنی مقداری که مردم به ازای چیزهایی که تولید شده می‌توانند خرج کنند، ندارد. تنها با افزایش عرضه است که مردم می‌توانند واقعاً بیشتر از تقاضایشان به‌دست بیاورند.

اگر این را به خاطر بسپاریم به‌سادگی می‌توان فهمید که چه چیزی باعث می‌شود اقتصاد رشد کند: پیدا کردن روش‌های بهتر برای تولید بیشتر چیزهایی که انسان می‌خواهد. این اصل تغییر نمی‌کند... مهم نیست اقتصاد دستِ آخر چقدر بزرگ شود.

ارزش نیروی کار با به‌کارگرفتن سرمایه زیاد می‌شود. هر چه سرمایه بهتر باشد، نیروی کار ارزش بیشتری پیدا می‌کند. مثلاً، با بولدوزر گودال عمیق‌تری می‌توانید حفر کنید تا با بیل، حتی اگر با هر دو به یک اندازه سخت کار کنید. پس بهترین کار این است که با بهترین سرمایهٔ موجود کار کنید.

وام‌هایی که به افراد یا بنگاه‌هایی داده می‌شود که موفق نمی‌شوند چیز تازه‌ای خلق کنند یا ظرفیت تولید را توسعه دهند با هدردادن موجودی پس‌اندازها، کل اقتصاد را تضعیف می‌کنند.

بهترین نکتهٔ سرمایه‌داریِ خصوصی این است که آنهایی را که تنها با منافع فردی برانگیخته می‌شوند وادار می‌کند استاندارد زندگی دیگران را بالا ببرند.

بی‌معنی است نیروی کارمان را صرف تهیهٔ چیزهایی کنیم که می‌توان در خارج با کارایی بیشتری تولید کرد. اگر ما بر چیزهایی تمرکز کنیم که می‌توانیم موثرتر از هرکس دیگر تولید کنیم، می‌توانیم آنها را با چیزهایی که دیگران بهینه‌تر تولید می‌کنند مبادله کنیم و در آخر چیزهای بیشتری خواهیم داشت.

وقتی منفعت فردی اجازهٔ شکوفایی پیدا کند، ظرفیت تولید به سرعت بالا می‌رود.

نکول انتخاب بهتری است زیرا شانس تسویه‌حساب واقعی و شروع جسورانه را فراهم می‌کند. متأسفانه، با اینکه تورم بدتر است، به لحاظ سیاسی مصلحت‌آمیزتر هم هست.

«البته، قربان، ما برنامه داریم اوراق اندوختهٔ ماهی جدید بین همهٔ شهروندان توزیع کنیم. این اوراق آنها را وادار می‌کند خرج کنند.» «معرکه است. اما ما از کجا ماهی گیر می‌آوریم؟ مگر تکنیسین‌های ما ماهی‌ها را تا جای ممکن کش نداده‌اند؟» «البته، قربان، ما یکسری تعهدات تازه از سینوپیایی‌ها داریم. آنها پیشنهاد داده‌اند که سیستم واترورکس را در ازای ۱۰۰، ۰۰۰ ماهی بخرند.» «یواش یواش هونکو. واترورکس را بفروشیم؟ تو می‌گی امنیت ملی‌مان را به خطر بیندازیم! اگر چنین چیزی را به آن تازه به دوران رسیده‌ها بدهیم که پوست من را می‌کنند. نمی‌شود فقط وام بدهند؟»

تقریباً همه تصور می‌کنند بالا رفتن قیمت‌ها یعنی تورم. پس اگر قیمت‌ها بالا نمی‌روند، حتماً تورمی نیست. اما قیمت‌های رو به بالا فقط نتیجهٔ تورم است! تورم بسط عرضهٔ پول است. هر لغت‌نامهٔ چاپ قبل از ۱۹۹۰ تورم را فقط بسط عرضهٔ پول تعریف کرده است. نسخه‌های جدیدتر احتیاط کرده‌اند. اما اگر شما از تعریف درست مطلع باشید، می‌دانید ممکن است قیمت‌ها ثابت بمانند، یا حتی بریزند، ولی خود عرضه پول متورم شود.

جزیره‌نشین‌های خیلی بیشتری از سر ناامیدی برای جبران اثرات تورّماهی، تصمیم گرفتند پس‌اندازشان را در مانی فاند ریسک کنند، جایی که با وعدهٔ بازدهی‌های بالا سرمایه‌گذاران را امیدوار می‌کرد از پسِ ضررهایشان برآیند.

«ما فکر این را کرده‌ایم. اعلام می‌کنیم یکی از کارگزارهای جدید دولتی به اسم بنگاه بیمه سپرده‌های ماهی تمام سپرده‌ها را تضمین می‌کند. وقتی مردم بدانند سنا از سپرده‌هایشان پشتیبانی می‌کند چه کسی ماهی‌هایش را بر می‌دارد. وقتی صحبت از بیمه باشد، سپرده‌گذاران فکر می‌کنند ما مراقب پس‌اندازشان هستیم، حتی اگر آنها را غارت کنیم.»

بعد از یک طوفان موسمیِ استثناییِ هولناک، فرانکی فرصتی پیدا کرد (سیاست‌مدارها هیچ وقت اجازه نمی‌دهند یک بحران هدر برود).

امروزه مردم فکر می‌کنند تمامِ چیزی که بازار اعتبارِ کارا لازم دارد کسانی هستند که مشتاق دریافت وام باشند. اما مانند هر منبع دیگری، قبل از این که بتوان وام داد باید پس‌اندازها را تجمیع کرد.