بریده‌هایی از کتاب قوانین طبیعت انسان

با آرمانی نشان دادن رهبر و هدف او، اکنون آزادیم طوری رفتار کنیم که اگر تنها بودیم، مایهٔ شرمندگی می‌شد. این رهبران عوام‌فریب عادت دارند تهدیدهایی که با آن‌ها مواجهیم، بزرگ‌تر جلوه دهند و همه چیز را سیاه و سفید ترسیم کنند.

به یاد داشته باشید: هر نفرت تندی اغلب یک حسادت مخفی نسبت به طرف مقابل است. این حسادت که به شکلی در ناخودآگاه فرد خانه کرده است از طریق ابراز بیزاری و نفرت تجلی بیرونی می‌یابد.

همه چیز را سیاه و سفید می‌بینیم. می‌گوییم هدف و نهضت ما اخلاقی، امروزی و پیش‌رونده است، اما فرد مقابل ما که احتمالاً به هدفمان شک دارد، فردی اهریمنی و شیطان‌صفت است. اکنون احساس می‌کنیم ضمانت اجرایی داریم که هر کاری از دستمان برمی‌آید خواه دروغ، تقلب، فریب، جاسوسی، اشتباه جلوه دادن داده‌های علمی و انتقام‌گیری برای آن هدف یا نهضت انجام دهیم. هرچه رهبر مطلوب ما انجام می‌دهد، منطقی است.

انسان زمانی نسخهٔ بهتر خودش خواهد شد که او را وادار کنی ببیند چگونه است. آنتوان چخوف

به‌طور طبیعی اگر ما به رفتار مردم توجه کنیم، به‌شدت تمایل داریم اقدامات آن‌ها را دسته‌بندی کنیم و به نتیجه برسیم؛ پس به قضاوت‌هایی پناه می‌بریم که با برداشت‌های ما متناسب باشد یا توضیحاتی را از آن‌ها می‌پذیریم که به نفع ما باشد. این قوانین به‌روشنی بیان می‌کند که سوءبرداشت مردم چقدر ساده است و اولین تصورات ما تا چه حد می‌تواند اشتباه باشد و به‌تدریج ما را از این عادت دور می‌کند.

انسان‌ها موجوداتی آرام و صمیمی نیستند که در پی عشق باشند و اگر کسی به آن‌ها حمله کند، آن‌ها به‌سادگی از خودشان دفاع کنند... تمنایی قدرتمند برای تهاجم را باید بخشی از طبیعت آن‌ها دانست.

آن کس که دلیل زنده بودنش را می‌داند، می‌تواند تقریباً هر پیچ و تابی را تحمل کند. فردریش نیچه

اندک‌اند آنانی که بتوانند به دوستی خوش‌اقبال عشق بورزند بی‌آنکه حسادت به جانشان بیفتد؛ ذهنی که پر از حسادت باشد، به سم آلوده است و رنج‌هایش دوچندان خواهد شد. او نه‌تنها باید بر زخم‌های خود مرهم بگذارد، بلکه باید شادی دیگری را نیز بسان زهر بنوشد.

به‌رغم اینکه ساده‌تر آن است که موفقیت‌های مردگان را بدون حسادت تحسین کنیم، باید تلاش کنیم تا دست‌کم یک انسان زنده را در پیرامون خویش تحسین کنیم.

سپاس‌گزاری ماهیچه‌ای است که نیاز به تمرین دارد تا تحلیل نرود.

آنچه ما برداشت می‌کنیم، نسخه‌ای شخصی از واقعیت است؛ یعنی همان چیزی که خودمان خلقش کرده‌ایم. درک این حقیقت گامی مهم در شناخت طبیعت انسان است.

پاسخ این است که اگر ریشهٔ رفتارهای انسانی را به‌خوبی درک کنیم، کار را برای شخصیت‌های تخریب‌کننده سخت‌تر خواهیم کرد و آن‌ها نمی‌توانند به‌راحتی با رفتارهایشان ما را آزار دهند

یک نیروی گمراه‌کننده درون همهٔ ما وجود دارد که وقتی چیزی را به دست می‌آوریم یا به خواستهٔ خودمان می‌رسیم، ذهنمان را به چیز دیگر یا خواستهٔ جدید متمایل می‌کنیم و ذهن ما نیز بر این باور است که این چیز جدید از قبلی بهتر است. هرچه این خواستهٔ جدید دور از دسترس‌تر و غیرقابل‌تحقق‌تر باشد، تمنای ما برای داشتن آن بیشتر می‌شود. می‌توانیم این را سندروم چمن همیشه سبزتر است بنامیم و به یاد این ضرب‌المثل بیفتیم که مرغ همسایه غاز است. این سندروم معادل روان‌شناسی توهمات بصری است؛ یعنی ما از دور فکر می‌کنیم چمن خیلی سبز است، اما وقتی به آن نزدیک می‌شویم، می‌بینیم که این‌طور نبوده است.

جامعه، نیروهای متخاصم و بدشانسی همواره دست‌وپای آن‌ها را بسته است. در یک کلام آن‌ها به دنبال احمقی هستند که تمام کارهای سخت در راه تبدیل کردن ایده به عمل را برایشان انجام دهد تا اگر کار خوب پیش رفت، آن را به نام خودشان بزنند و اگر کار بد پیش رفت، تقصیر را به گردن او بیندازند. این افراد اغلب در کودکی والدینی نامتعادل و بدون ثبات روحی داشته‌اند. در اکثر موارد با کوچک‌ترین اشتباهی والدین آن‌ها را تنبیه کرده‌اند. بنابراین هدف آن‌ها در زندگی این است که از هر شرایطی که آن‌ها را در معرض انتقاد قرار می‌دهد، بپرهیزند. آن‌ها این مهم را از طریق یادگیری فصاحت و سخنوری انجام می‌دهند. مردم را با حرف‌های قشنگ تحت تأثیر قرار می‌دهند، اما زمان حساب و کتاب غیبشان می‌زند.

همان‌طورکه لینکلن می‌گوید: «اگر می‌خواهید شخصیت یک نفر را بررسی کنید، به او قدرت بدهید.» در مسیر قدرت‌یابی، مردم تمایل دارند نقش یک درباری را ایفا کنند، محترم به نظر برسند، از خط حزبی پیروی کنند و هر کاری انجام دهند که به رأس برسند. وقتی در اوج قرار گرفتند، مقاومت زیادی در مقابل آن‌ها وجود نخواهد داشت و همین‌جاست که چیزهایی را رو می‌کنند که قبلاً از آن‌ها ندیده بودید. برخی افراد حتی در بالاترین مناصب هم نسبت به ارزش‌های گذشتهٔ خود سرسخت می‌مانند و همواره محترم و همدلانه رفتار می‌کنند. آن‌سوی طیف افراد بیشتری‌اند که ناگهان خود را محق می‌دانند که از لحظهٔ قدرت به بعد با مردم جور دیگری رفتار کنند.

ما یک تصمیم خاص می‌گیریم. این از لحاظ عصبی در مغز ما حک شده است. ما تمایل داریم این تصمیم را تکرار کنیم، زیرا مسیر آن میسر و هموار است؛ پس این تصمیم به یک عادت تبدیل می‌شود و شخصیت ما از هزاران عادت تشکیل شده است و اولین عادت‌ها به‌خوبی و قبل از آنکه از آن‌ها آگاه باشیم، در ما تنظیم و نهادینه شده‌اند.

جان بالبی، روان‌کاو و کردارشناس برجسته، الگوهای دلبستگی بین مادر و کودک را بررسی کرد و با چهار طرحواره مواجه شد: آزاد/خودکفا، انفصالی، به‌هم‌تنیده/دوسوگرا و بی‌سازمان. مُهر آزاد/خودکفا از مادرانی می‌آید که به کودک خود آزادی عمل برای کشف خود را داده‌اند و همواره نسبت به نیازهای او حساس بوده‌اند، اما از او مراقبت لازم هم به عمل آورده‌اند. مادران انفصالی اغلب دور از دسترس کودک بوده‌اند، حتی گاهی با او خصمانه برخورد کرده و او را طرد کرده‌اند. چنین کودکانی همیشه مهری به همراه داشته‌اند که در آن‌ها احساس انزوا و طردشدگی را برانگیخته است و همیشه دور خودشان حصار کشیده‌اند.

مادران به‌هم‌تنیده/دوسوگرا در ابراز توجه خود ثابت‌قدم نبوده‌اند. آن‌ها گاهی با توجه افراطی کودک را خفه کرده و بیش‌ازحد مداخله‌گر بوده‌اند و گاهی نیز به خاطر اضطراب و مشکلات خودشان او را رها کرده‌اند. آن‌ها این احساس را در کودک خود ایجاد کرده‌اند که زمانی از فردی مراقبت می‌کنند که او نیز از آن‌ها مراقبت کند. مادران بی‌سازمان به کودک خود پیام‌های بسیار متناقض داده‌اند و آشوب درون خود را به او بازتاب داده و شاید حتی ضربات عاطفی دوران کودکی خود را به او منتقل کرده‌اند. از نظر آن‌ها هیچ‌یک از کارهایی که کودکشان انجام می‌دهد، درست نیست و این کودکان مشکلات هیجانی و عاطفی بسیار پیچیده‌ای خواهند داشت.

لایهٔ دوم که در بالای لایهٔ قبلی وجود دارد، از سال‌های ابتدایی زندگی ما می‌آید و همان دلبستگی‌های ما به مادر و افرادی را نشان می‌دهد که از ما مراقبت می‌کردند. در این سه یا چهار سال مغز ما بسیار انعطاف‌پذیر است. ما هیجانات را با شدت بیشتری درک می‌کنیم، خاطراتی خلق می‌کنیم که ماندگاری عمیقی دارند. در این دوره از زندگی ما بسیار تحت تأثیر دیگرانیم و مُهر و اثر این سال‌ها در وجودمان بسیار عمیق است.

شخصیت یک واژهٔ یونانی است و به ابزار حک یا مهر کردن اشاره دارد. پس شخصیت چیزی است که عمیقاً درون ما حک شده است و ما را وادار می‌کند که ناآگاهانه و بدون آنکه انتخاب کنیم، به روش‌های معینی رفتار نماییم. ما می‌توانیم این شخصیت را به سه لایه یا عنصر تشکیل‌دهنده تقسیم کنیم که هر لایه روی لایهٔ قبلی نشسته و به آن عمق داده است. اولین و عمیق‌ترین لایه از ژنتیک ما، یعنی روش خاصی که مغز ما تنیده شده است و ما را به حالات و اولویت‌های خاص هدایت می‌کند، نشئت می‌گیرد. برای مثال، این لایهٔ ژنتیکی می‌تواند یک فرد را به‌سوی افسردگی سوق دهد. روان‌کاو، ملانی کلین که به بررسی خردسالان پرداخته است، بر این باور است که کودکان حریص و خسیس با این ویژگی شخصیتی به دنیا آمده‌اند. دیگر عوامل ژنتیکی نیز وجود دارند که ما را مستعد خصومت یا اضطراب یا سخاوتمندی می‌کنند.